Laburistička partija (Norveška)
Laburistička stranka (norv. Arbeiderpartiet, A/Ap) je socijaldemokratska[3] politička partija u Norveškoj. Predstavlja glavnog partnera trenutne norveške vlade, odnosno vladajuće Crveno-zelene koalicije, a njen vođa Jens Stoltenberg, je aktuelni premijer Norveške.
Laburistička partija Arbeiderpartiet | |
|---|---|
 | |
| Vođa | Jonas Gar Stere |
| Osnovana | 1887. |
| Sedište | Oslo Norveška |
| Mladi ogranak | Savez radničke omladine |
| Broj članova | 200,500 (vrhunac 1950)[1] 55,869 (2011)[2] |
| Ideologija | socijaldemokratija |
| Politička pozicija | levi centar |
| Međunarodno članstvo | Socijalistička internacionala |
| Evropska stranka | Partija evropskog socijalizma |
| Boje | crvena |
| Parlament | 55 / 169
|
| Sreska veća | 273 / 728
|
| Municipalna veća | 3.373 / 10.781
|
| Laponski parlament | 10 / 39
|
| Veb-sajt | |
| arbeiderpartiet | |
Norveška laburistička partija se zvanično zalaže za socijaldemokratske ideje. Od 1930-ih joj je službeni slogan „rad za sve“, a snažno se zalaže za izdašnu državu blagostanja, koju je trebalo da finansiraju visoki porezi i carine.[4] Poslednjih dvadeset godina, stranka je u ideološkom smislu počela da skreće udesno, odnosno u smeru socijalne tržišne privrede koja uključuje privatizaciju državnog vlasništva i ukidanje progresivnog oporezivanja, u skladu s načelima ekonomskog liberalizma. Danas se izjašnjava i kao progresivna stranka koja se zalaže za načelo saradnje u unutrašnjoj i spoljnoj politici. Njen omladinski ogranak je Savez radničke omladine.
Osnovana je krajem 19. veka i otada je stalno rasla po broju glasova i članova sve dok na izborima 1927. godine nije postala najveća i najjača stranka, što je ostala sve do današnjih dana. Te je godine prekinut i njen unutrašnji sukob vezan uz članstvo u Kominterni od 1919. od 1923. godine. Nakon Drugog svetskog rata, odnosno 1945. pa sve do 1961. stranka je imala apsolutnu većinu u norveškom Parlamentu, što je bila prilična retkost za tadašnje evropske države, i zbog čega se Norveška nazivala „jednostranačkom državom“. Od 1935. godine, u Norveškoj samo šesnaest godina premijer nije bio član Laburističke partije. Od 1960-ih i početkom 1970-ih dominaciju Laburističke partije je nagrizla opozicija sa levice, okupljene u Socijalističkoj narodnoj partiji. Od kraja 1970-ih je dominaciju nagrizla i desna opozicija, zbog čega se i sama Laburistička partija pod Gro Harlem Brundtland okrenula udesno. Na izborima 2001. stranka je imala najgore rezultate od 1924. što ju je prisililo na daleko šire parlamentarne koalicije nego ranije.[4]
Laburistička partija je članica Socijalističke internacionale i Partije evropskog socijalizma.
Izvori uredi
- ^ Røed, Lars-Ludvig (7. 1. 2009). „Lengre mellom partimedlemmene i dag”. Aftenposten.
- ^ Historisk økning i medlemstallet / Partiet / Aktuelt - Arbeiderpartiet Arhivirano na sajtu Wayback Machine (6. decembar 2012), Pristupljeno 10. 4. 2013.
- ^ Stranke i izbori u Evropi Arhivirano na sajtu Wayback Machine (3. septembar 2011), Pristupljeno 10. 4. 2013.
- ^ a b Arbeiderpartiet - Ørnen i Norge - Partiene - NRK Nyheter, Pristupljeno 10. 4. 2013.
