Lebane
Lebane je gradsko naselje i sedište istoimene opštine u Jablaničkom okrugu. Prema popisu iz 2022. bilo je 8.025 stanovnika.
Lebane | |
|---|---|
 Panorama Lebana | |
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Upravni okrug | Jablanički |
| Opština | Lebane |
| Stanovništvo | |
| — 2022. | 8.025 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 42° 55′ 16″ S; 21° 44′ 09″ I / 42.921° S; 21.735833° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
.svg)  Lebane Lebane na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 16230 |
| Pozivni broj | 016 |
| Registarska oznaka | LB |
Istorija uredi
Od godine 1882. Lebane je sedište Lebanske opštine. Čine je 22 sela sa 476 kuća, od kojih su polovina Srbi doseljenici a polovina Arnauti.[1]
Geografija uredi
Centar grada je na nadmorskoj visini od 275,2 m, što je ujedno i najniža tačka u gradu, dok najviša tačka (vrh brda Čukljenik) leži na visini od 432 m. Sa svojom površinom od 337 km2, Lebane spada u opštine srednje veličine.
Grad je smešten na ušću Šumanke (Šumanske reke) u Jablanicu, koja u daljem toku prolazi kroz Leskovačko polje i poznata je kao najveća sušica u Srbiji (presušuje u letnjim i zimskim mesecima). Lebane se nalazi na magistralnom putu Leskovac – Priština, 21 km jugozapadno od Leskovca, koji je središte Jablaničkog okruga.
Lebane spaja Južno Pomoravlje sa Kosovom i Metohijom, a time i čitav jugoistok Srbije sa Jadranskim morem, što ga je (pre NATO agresije) činilo značajnom tranzitnom zonom. Na povoljan geografski položaj opštine utiče i njena blizina Nišu, koji predstavlja jedno od glavnih saobraćajnih čvorišta Evrope i granici Srbije sa Severnom Makedonijom, ali i relativna blizina auto-puta (20 km).
Najbliži susedi Lebana su opštine: Medveđa, Bojnik i Leskovac.
Udaljenost od značajnijih srpskih gradova:
Kulturno-istorijski spomenici uredi
Najznačajniji istorijski spomenik u blizini grada je Caričin Grad. Smešten 7 km od Lebana, on predstavlja ostatke ranog vizantijskog grada Justinijana Prima. Grad je sagradio car Justinijan I, na mestu svog rođenja. Caričin grad je najznačajnija turistička atrakcija Lebana, ali ne i jedina. Među posećenijim lokacijama je i Radan planina, koja obiluje brojnim prirodnim fenomenima: Đavolja Varoš, Delivode, voda koja prividno teče uzvodno itd.
Ovde se nalazi Osnovna škola Vuk Karadžić (Lebane).
Ovde se nalaze Zapis krst kod crkve (Lebane) i Zapis hrast (Lebane).
Privreda uredi
Opština Lebane spada u najnerazvijenije opštine u Srbiji. Od poljoprivrede najrazvijenije je povrtarstvo i ratarstvo. Nekad intenzivna industrija tokom devedesetih skoro da je prestala da postoji. Gotovo su ugašeni nekadašnji giganti − tekstilna industrija "15. maj − Eksportekst“, „Trikotaža“, „Kožara“, metalska industrija "1. maj“, "8. novembar“, „Polet“, „DGP Radan“, „Zdravlje - Pogon tube i doze“.
Sport uredi
Od sportskih klubova u opštini, najpoznatiji su FK Radan, koji je novembra 2006. god. proslavio 80 godina od osnivanja, i klubovi RK Radan, OK Radan i opštinski Ženski odbojkaški klub.[2] Od košarkaških klubova postoji privatni klub "Playmaker", koji je ujedno i škola košarke, dok je opštinski KK Radan već godinama nepostojeći. Tokom 2006. godine bila je aktuelna inicijativa da se osnuje opštinski atletski klub, ali opšta nezainteresovanost i nedostatak sportskih terena i hale su bili prepreka. Od ostalih sportova postoji opštinski karate klub KK Radan i nekoliko privatnih škola borilačkih veština.
Demografija uredi
U naselju Lebane živi 7575 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 36,1 godina (35,3 kod muškaraca i 36,8 kod žena). U naselju ima 3046 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,28.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).
 |
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 52 | 77 | ||
| 80+ | 33 | 68 | ||
| 75—79 | 63 | 111 | ||
| 70—74 | 123 | 168 | ||
| 65—69 | 178 | 215 | ||
| 60—64 | 236 | 260 | ||
| 55—59 | 283 | 291 | ||
| 50—54 | 407 | 421 | ||
| 45—49 | 379 | 356 | ||
| 40—44 | 354 | 329 | ||
| 35—39 | 350 | 364 | ||
| 30—34 | 375 | 379 | ||
| 25—29 | 389 | 370 | ||
| 20—24 | 317 | 325 | ||
| 15—19 | 386 | 377 | ||
| 10—14 | 371 | 379 | ||
| 5—9 | 346 | 314 | ||
| 0—4 | 271 | 287 | ||
| Prosek : | 35,3 | 36,8 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 3.925 | 1.039 | 2.681 | 141 | 57 | 7 |
| Ženski | 4.111 | 709 | 2.750 | 475 | 169 | 8 |
| UKUPNO | 8.036 | 1.748 | 5.431 | 616 | 226 | 15 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 1.983 | 105 | 0 | 5 | 565 |
| Ženski | 1.374 | 34 | 0 | 0 | 651 |
| UKUPNO | 3.357 | 139 | 0 | 5 | 1.216 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 46 | 306 | 197 | 69 | 53 |
| Ženski | 10 | 31 | 158 | 56 | 11 |
| UKUPNO | 56 | 337 | 355 | 125 | 64 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 6 | 30 | 173 | 120 | 66 |
| Ženski | 11 | 21 | 64 | 118 | 123 |
| UKUPNO | 17 | 51 | 237 | 238 | 189 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 44 | 0 | 0 | 198 | |
| Ženski | 20 | 1 | 0 | 65 | |
| UKUPNO | 64 | 1 | 0 | 263 | |
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ "Težak", Beograd 1882. godine
- ^ „Najbolji u sportu u Lebanu | OPŠTINA LEBANE”. www.lebane.ls.gov.rs (na jeziku: srpski). 2015-12-27. Pristupljeno 2024-01-22.
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
