Лептирица
Leptirica je jugoslovenski televizijski horor film iz 1973. godine, koji predstavlja jedan od prvih i najpoznatijih horor filmova na njenim prostorima. Zasnovan je na pripoveci Milovana Glišića „Posle devedeset godina“, a scenario i režiju je radio Đorđe Kadijević. Film je sniman u selu Zelinje kod Zvornika, u kojem se i dalje nalazi čuvena vodenica.[1] RTS je digitalno obnovila ovaj filmski klasik i prikazala premijerno 12. januara 2019. godine[2].
| Leptirica | |
|---|---|
 Filmski poster | |
| Žanr | horor drama |
| Režija | Đorđe Kadijević |
| Scenario | Đorđe Kadijević po pripoveci Milovana Glišića |
| Glavne uloge | Mirjana Nikolić Petar Božović |
| Scenograf | Stevo Škorić |
| Snimatelj | Branko Ivatović |
| Montaža | Neva Paskulović Habić |
| Producentska kuća | TV Beograd |
| Godina | 1973. |
| Trajanje | 63 minuta |
| Zemlja |  Jugoslavija |
| Jezik | srpski |
| IMDb veza | |
Radnja
uredi
Stari vodeničar čuje čudne zvukove koji dolaze iz šume. Dok spava, vodenični točak iznenada prestaje da se okreće, a čudno čovekoliko stvorenje sa crnim rukama i dugim zubima i noktima ga ujeda za vrat.
Posle uvodne scene, film se prebacuje na romansu između siromašnog mladića Strahinje (Petar Božović) i lepe devojke Radojke (Mirjana Nikolić). Radojka je kćerka gazda Živana (Slobodan Perović), koji ne dozvoljava Radojki da se uda za Strahinju. Razočaran, Strahinja napušta svoje selo i odlazi u Zarožje. Nailazi na seljake koji pričaju o ukletoj vodenici i prihvata njihovu ponudu da postane novi vodeničar. Strahinja provodi noć u vodenici i preživljava napad stvorenja, saznavši njegovo ime - Sava Savanović. Seljani posećuju najstariju ženu u susednom selu i pitaju je da li se u blizini nalazi grob nekoga po imenu Sava Savanović. Nakon što su pronašli mesto gde je njegovo telo sahranjeno, probijaju ga kocem kroz zatvoren kovčeg, ali iz njega uspeva da izleti leptir.
Seljani pomažu Strahinji da odvede Radojku od kuće i da je dovede u Zarožje. Tokom noći, dok se seljani pripremaju za svadbu, Strahinja se kradom uvlači u sobu svoje buduće neveste dok ona spava. Dok je svlači, otkriva krvavu rupu pod njenim grudima i shvata da je to rupa od kolca kojim su proboli Savin kovčeg. Radojka otvara oči i preobražava se u odvratno dlakavo stvorenje koje uzjaše Strahinju i vodi ga do Savinog groba. Tamo ga tera da izvuče kolac iz groba. Stvorenje nestaje, dok iz groba izlazi isto takvo stvorenje koje Strahinja nabija na kolac.
Film se završava scenom gde Strahinja leži nepomično na zemlji, dok leptir maše krilima na njegovoj glavi.
Glavni likovi
uredi| Glumac | Uloga |
|---|---|
| Mirjana Nikolić | Radojka |
| Petar Božović | Strahinja |
| Slobodan Perović | Živan |
| Vasja Stanković | Kmet |
| Tanasije Uzunović | Pop |
| Toma Kuruzović | Vule |
| Bogoljub Petrović | Ćebo |
| Aleksandar Stojković | Purko |
| Ivan Đurđević | Sredoje |
| Branko Petković |
Zanimljivosti
uredi- Kada je film snimljen i prikazan 1973. godine prošlo je više od 90 godina od prvog objavljivanja pripovetke Posle devedeset godina iz 1880.
- Reditelj filma Đorđe Kadijević je kasnije izjavio: "Umesto komedije ispao je to jedan strašan film".[3]
- Kružile su glasnie da je prilikom premijernog prikazivanja na Jugoslovenskoj radio-televiziji 1973. godine jedan gledalac iz Skoplja je iznenada preminuo od straha.[4]
Vidi još
urediLiteratura
uredi- P. Gagić, Srđan (2017). „Naše noćne more: folklorna fantastika u filmovima "Leptirica" i "Sveto mesto" Đorđa Kadijevića” (PDF). Godišnjak Katedre za srpsku književnost sa južnoslovenskim književnostima. Vol. 12 Article 16: 217—293.
- Todorović, Predrag (2020). Fantastika horora u pripovetkama Milovana Glišića "Nagraisao" i "Brata Mata" (PDF). Beograd:Zbornik radova Udruženja folklorista Srbije; Savremena srpska folkloristika. str. 261—272. ISBN 978-86-7301-149-3.
Reference
uredi- ^ Leptirica (jezik: srpski)
- ^ „RTS :: RTS 1 :: Leptirica”. www.rts.rs. Pristupljeno 2023-06-16.
- ^ Glodur (2023-04-30). „Pola vijeka od legendarnog YU horora: "Leptirica" ponovo ledi krv u žilama! (VIDEO)”. A Plus Me (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-06-16.
- ^ „Posle pedeset godina: Kako je "Leptirica" prestravila generacije i ponela titulu najstrašnijeg domaćeg filma? - Kultura - Dnevni list Danas” (na jeziku: srpski). 2023-04-15. Pristupljeno 2023-06-16.
Spoljašnje veze
uredi- Leptirica (ceo film, 1973) na sajtu Jutjub (jezik: srpski)
- Leptirica na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Film i Đorđe Kadijević: Pola veka „Leptirice”, ostvarenja koje je 'veći utisak ostavilo na gledaoce, nego na kinematografiju' (B92, 15. april 2023)
