Liberalno-demokratska partija (Japan)
Liberalno-demokratska stranka (jap. 自由民主党, Jiyū-Minshutō), skraćeno LDP, ili Jimintō (jap. 自民党) je desna konzervativna stranka i najveća stranka u Japanu. Na vlasti je gotovo neprekidno od osnivanja 1955. godine. Njen najveći rival je opoziciona socijalno liberalna Demokratska partija Japana.
Liberalno-demokratska partija 自由民主党 | |
|---|---|
 | |
| Predsednik | Fumio Kišida |
| Generalni sekretar | Tošihiro Nikai |
| Osnovana | 15. novembar 1955. |
| Sedište | Tokio Japan |
| Broj članova (2017) | 1.068.560 |
| Ideologija | Japanski nacionalizam, Nacionalni konzervativizam[1][2], Liberalni konzervativizam, Društveni konzervativizam[3][4][5] |
| Politička pozicija | desnica |
| Boje | zelena i crvena |
| Dom poslanika | 113 / 242 |
| Donji dom | 285 / 465 |
| Poslanici prefektura[6] | 1.301 / 2.668 |
| Poslanici oblasti[6] | 2.013 / 30.490 |
| Zastava stranke | |
_Emblem.jpg) | |
| Veb-sajt | |
| www | |
Na poslednjim izborima 2012. za Predstavnički dom Narodne skupštine LDP je dobila 294 mandata od ukupno 480 u donjem domu. S koalicionim partnerom Novom Komejto strankom ima dvotrećinsku većinu u Predstavničkom domu te po japanskom ustavu može da vlada bez pristanka Većničkog doma, gornjeg doma Narodne skupštine.
Istorijat uredi
Liberalno demokratska stranka nastala je 1955. spajanjem tadašnje dve glavne opozicione stranke, Liberalne (jap. 自由党, Jiyutō) i Japanske demokratske stranke (jap. 日本民主党, Nihon Minshutō). Želja je bila da se ujedinjenjem dve desne konzervativne stranke stvori snažna partija koja bi mogla da pobedi tada vladajuću Socijalističku stranku. LDP je pobedio na izborima 1955. i vladala je bez prekida sve do 1993. godine.
Stranka je na svim izborima od 1955. dobila većinu glasova dok su opoziciju činile stranke leve političke orijentacije: Japanska socijalistička partija i Komunistička partija Japana. Tokom devedesetih godina 20. veka, otkriveno je da je američka Cija od pedesetih do sedamdesetih godina 20. veka, u jeku Hladnog rata, finansirala LDP radi sprečavanja dolaska na vlast levičarskih stranaka, socijalista i komunista.
Tokom šezdesetih godina 20. veka stranku je vodio Ejsaku Sato koji je ujedno u periodu od 1964. do 1972. bio i japanski premijer. Krajem sedamdesetih godina 20. veka dolazi do stagnacije stranke. Iako uspeva da se održi na vlasti, brojni korupcijski skandali naštetili su njenom ugledu pa je opozicija počela da jača. Godine 1976, zbog još jednog korupcijskog skandala, u koji je bila umešana američka firma za proizvodnju vojne opreme „Lokhid“, grupa mlađih poslanika napustila je stranku i osnovala „Novi liberalni klub“ koji je 1986. ponovno integrisan u LDP. Polovinom osamdesetih godina 20. veka premijer je bio Jasuhiro Nakasone tokom čije vladavine je ponovo ojačao japanski nacionalizam.
Stranka je do devedesetih godina 20. veka bila na vlasti gotovo četiri decenije zahvaljujući čemu se veliki broj članova stranke učvrstio na brojnim političkim pozicijama što je dovelo do korupcije. Ipak LDP može da se smatra zaslužnom za posleratni privredni razvoj, koji se naziva Japansko čudo kao i stvaranje japanske srednje klase. LDP je uspeo da se održi na vlasti zahvaljujući savezu brojnih grupa poput zemljoradnika, državne birokratije i velikih privrednih subjekata.
Nakon još jednog korupcijskog skandala stranka je 1993. izgubila vlast posle neprekidne tridesetosmogodišnje vladavine[7][8]. Novu vladu tada je formirala grupa poslanika LDP-a koja se otcepila, i osnovala Japansku preporoditeljsku stranku, s još nekim manjih stranaka. Nova vlada izgubila je većinu u Narodnoj skupštini 1994. kada je LDP formirala novu vladu s Japanskom socijalističkom strankom, svojim dugogodišnjim glavnim rivalom. LDP se tako vratila na vlast ali je premijersko mesto morala da prepusti socijalistima koji su tako dobili prvog premijera u gotovo pedesetogodišnjem postojanju stranke.
LDP se 1996. vratila na vlast ponovo kao najjača stranka. Godine 1998, osnovana je Demokratska partija Japana kao jaka opoziciona stranka i rival vladajućem LDP-u. Na izborima za Predstavnički dom 2003. LDP je osvojila 237 mesta, a opozicioni DPJ 177 mesta, najviše od osnivanja, ozbiljno ugrozivši vladajući LDP.
Stranka ipak ostaje na vlasti do danas u koaliciji s budističkom konzervativnom Novom Komejto strankom. Sadašnji premijer Šinzo Abe član je i predsednik LDP kao i dva bivša japanska premijera Jasuo Fukuda i Džuničiro Koizumi.
Izvori uredi
- ^ Karan, Pradyumna P. (2005), Japan in the 21st century: environment, economy, and society, University Press of Kentucky
- ^ Christensen, Ray (2000), Ending the LDP Hegemony: Party Cooperation in Japan, University of Hawaii Press, str. 232
- ^ Neo-Liberal Populism in Japan--Koizumi's Success in the LDP Presidential Election in Comparative Perspective (in Japanese), Okumi H.
- ^ http://journals.cambridge.org/action/displayAbstract;jsessionid=F4C1DFFC93B6FEEB769C932AAC674A97.tomcat1?fromPage=online&aid=942948 How Junichiro Koizumi seized the leadership of Japan's Liberal Democratic Party, IKUO KABASHIMA and GILL STEEL, Japanese Journal of Political Science, Cambridge Journals Online
- ^ http://www.nytimes.com/2008/09/17/world/asia/17japan.html Memo From Tokyo — Populist Appeals in Election, and Claims of Political Theater, MARTIN FACKLER, New York Times, September 16, 2008
- ^ a b Ministry of Internal Affairs and Communications: Prefectural and local assembly members and governors/mayors by political party as of December 31, 2011, Pristupljeno 10. 4. 2013.
- ^ „'Major win' for Japan opposition”. BBC News. 30. 8. 2009. Pristupljeno 31. 8. 2009.
- ^ „衆院党派別得票数・率（比例代表）”. (in Japanese) Jiji. 31. 8. 2009. Arhivirano iz originala 20. 02. 2014. g. Pristupljeno 28. 12. 2012.
