Manastir Svete Trojice u Gornjoj Kamenici

Manastir Svete Trojice u Gornjoj Kamenici
Manastir Svete Trojice u Gornjoj Kamenici
	Manastir Svete Trojice
Opšte informacije
Mesto	Gornja Kamenica
Opština	Knjaževac
Država	Srbija
Vreme nastanka	15. vek.
Tip kulturnog dobra	Spomenik kulture od velikog značaja
Vlasnik	Eparhija timočka, upravnik iguman Zaharija Mitić
Nadležna ustanova za zaštitu	Zavod za zaštitu spomenika kulture

Manastir Svete Trojice u Gornjoj Kamenici, muški je manastir u opštini Knjaževac, podignut je 1457. godine. Pripada Eparhiji timočkoj Srpske pravoslavne crkve i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture od velikog značaja.^[1]

Starešina manastira je iguman otac Zaharija (Mitić), sa bratstvom na čelu od 2020. godine.^[2]

Položaj manastira

Manastir posvećen Svetoj Trojici se nalazi na desnoj obali Trgoviškog Timoka, na dvadeset kilometara jugozapadno od Knjaževca. Kao zadužbinar manastira se spominje despot Lazar Branković, što je uklesano na natpisu nastao kao pozni prepis uništenog fresko-natpisa, kao i godina nastajanja.

Arhitektura

Crkva je, po arhitektonskom rešenju, dugo smatrana da pripada moravskoj graditeljskoj školi, s obzirom da je njen oblik sažetog trikonhosa sa kupolom upućivao na to, ali skromo rustično zidanje i karakteristični sklop pevnica sa kupolnom partijom, ukazuju da je crkva podignuta početkom 17. veka. Fragmenti živopisa sačuvani su u kupoli i oltarskom prostoru kao i na prvobitnoj zapadnoj fasadi crkve. Tek po živopisanju dozidana je priprata, zasvedena polukalotom koja je na zapadnoj strani oslonjena na par trompi. Ostaci fresaka u priprati danas su svedeni na zone sokla i stojećih figura i svakako pripadaju umetnosti sredine 17. veka.

Konzervatorskim radovima na arhitekturi 1950, 1968. i 1970–1971. godine uklonjen je pozniji egzonarteks, čime je crkvi vraćen oblik koji je imala sredinom 17. veka.