Marija (ćerka Mavrikija)
Marija ili Marijam bila je, prema hronikama Mihaila Sirijskog iz 12. veka, ćerka vizantijskog cara Mavrikija i supruga sasanidskog persijskog šah Hozroja II.[1]
Istoričnost uredi
Širin. Hrišćanska - Kraljica - Mit o ljubavi. Žena kasne antike - Istorijska stvarnost i književni efekat (2004) Vilhelma Bauma ispituje izvore koji se tiču Marije i njenog odnosa sa drugom suprugom Hozroja II, Širin. Istorijska postavka za bračni savez između dinastije Justinijana i Sasanida odigrala se 590. U to vreme je Hozroje bio princ u egzilu koji je tražio pomoć od Mavrikija da povrati presto od uzurpatora Bahrama Čobina.[2]
Ferdovsi u Šahnamehu izveštava da su se Hozroje i Širin venčali pre njegovog progonstva. Sebeos izveštava da je Širin rodom iz Huzestana, dok Hronika iz Edese navodi da je Širin Asirske narodnosti, što implicira poreklo iz Asoristana. Ravzat as-safaʾ od Mir Hvanda smatra da je Širin prvobitno bila sluga u kući koju je posetio Hozroje i tamo je predstavljena budućem monarhu. Svi kasniji izveštaji su nepouzdani i na njih mogu uticati legende.[2]
Marija je u značajnoj meri odsutna u vizantijskim izvorima. Umesto toga, ona se pojavljuje u izveštajima Hronike iz Edese, Dionisija Telmaharensija (sačuvanog u Hronici iz 1234. godine), Muhameda ibn Džarira el Tabarija, patrijarha Evtihija iz Aleksandrije, Ferdovsija, Hronike Sirta, Mihaila Sirijskog, Bar Hebriusa i Mir Hvanda. Hronika Sirta i Mari ibn Sulejmana jedinstvena je po tome što se pominje da se Marija takođe zvala "Širin" i po izjednačavanju dve figure. Obe je predstavljaju i kao ćerku Mavrikija. Međutim, Teofilakt Simokata, naj detaljniji istorijski izvor o Mavrikiju, je nikada ne spominje.[3]
Što se tiče njene starosti, Baum primećuje poznate činjenice o Mavrikijevom braku. Mavrikije i njegova supruga Konstantina venčali su se u augustu 582. Ako je legitimno dete Mavrikija, Marja bi 590. godine imala manje od osam godina.[3] Devetero dece Mavrikija i Konstantine, koja su imenovana u primarnim izvorima, šest sinova (Teodosije, Tiberije, Petar, Pavle, Justin, Justinijan) i tri kćeri (Anastasija, Teoktista, Kleopatra).
Šahnameh sadrži priču o Mariji koja umire, otrovana od strane Širin. U kasnijim tekstovima pojavljuju se kasnije priče o njima kao suparničkim kraljice. U nekoliko slučajeva njihova borba se zasniva na pokušaju uzdizanja različitih naslednika na presto. Primarni izvori govore da je Široje (Kavad II) bio najstariji Hozrojev sin, ali ne i sin Širin. Prema različitim izvorima Marija kao njegova majka, sa Širin koja podržava svog sina, Mardanšaha.[4]
Baum smatra Širin istorijskim likom, Marija je figura legende, koja možda potiče od istorijske Marije iz Vizantijskog carstva, koja je bila pripadnik harema Hozroja II, ali ni kraljica, ni carska princeza.[5]
Reference uredi
Izvori uredi
- Baum, Wilhelm (2004). Christian, queen, myth of love, a woman of late antiquity, historical reality and literary effect. Gorgias Press LLC. ISBN 1-59333-282-3.