Википедија

Metronom

Metronom, from ancient Greek μέτρον (métron, "measure")[1] and νομός (nomós, "custom", "melody")[2][3] je uređaj sposoban da proizvodi kratke i jasne klikove u jednakim vremenskim intervalima. Dužinu vremenskog intervala je moguće podešavati. Najčešće se koristi za određivanje egzaktnog ili držanje konstantnog tempa prilikom uvežbavanja izvođenja nekog muzičkog dela. Klasičan metronom obično čine akustična drvena kutija sa metalnim klatnom, koje oscilira oko svog donjeg kraja, dok se brzina oscilacija određuje položajem tega koji se na njemu nalazi. Takođe postoje i elektronski metronomi, koji zvuk proizvode preko ugrađenog zvučnika, dok se brzina otkucaja kontroliše pomoću ugrađene elektronike. Kvalitetniji metronomi (klasični ili elektronski) su u stanju da proizvode i više vrsta klikova kao i zvuk zvonca, raspoređene u proizvoljnom redu, u cilju boljeg označavanja do kog dela takta se stiglo. Na primer:

  • 3/4: ding, tak, tak, ding, tak, tak, ...
  • 6/8: ding, tak, tak, tik, tak, tak, ding, tak, tak, tik, tak, tak, ...
  • 7/8: ding, tak, tik, tak, tak, tik, tak, ding, tak, tik, tak, tak, tik, tak, ...
Mehanički metronom
Digitalni metronom

Jedna vrsta metronoma bila je među izumima andaluzijskog polimatičara Abasa ibn Firnasa (810–887). Godine 1815. nemački pronalazač Johan Maelzel patentirao je svoj mehanički metronom na navijanje kao alat za muzičare, pod nazivom „Instrument/mašina za poboljšanje svih muzičkih performansi, pod nazivom Metronom“.[4] U 20. veku su izmišljeni elektronski metronomi i softverski metronomi.

Muzičari vežbaju sa metronomima kako bi poboljšali tajming, posebno sposobnost da se drže redovnog tempa. Vežbanje metronoma pomaže da se internalizuje jasan osećaj za tajming i tempo. Kompozitori i dirigenti često koriste metronom kao standardnu referencu za tempo—i mogu svirati, pevati ili dirigovati uz metronom. Kompozitori koriste metronom za dobijanje otkucaja u minuti ako to žele da naznače u kompoziciji. Dirigenti koriste metronom da zabeleže svoj željeni tempo u svakoj sekciji.

Prilikom interpretacije emocija i drugih kvaliteta u muzici, izvođači retko sviraju tačno na svakom taktu; povremeno se može koristiti ekspresivan, fleksibilan rubato. Tipično, svaki ritam muzički ekspresivnog izvođenja ne odgovara tačno svakom kliku metronoma.[5][6][7] Ovo je navelo neke muzičare da kritikuju upotrebu metronoma, jer se vreme metronoma razlikuje od vremena muzike.[8]

Etimologija uredi

Reč metronom se prvi put pojavila na engleskom 1815. godine, i grčkog je porekla, izvedena od metron — 'mera' i nomos — 'regulišući, zakon'. Patent koji je Mejlzel registrovao u Londonu navodi instrument kao 'metronom ili muzički merilac vremena'.[9][10]

Istorija uredi

Prema Lin Taunsendu Vajtu mlađem, andaluzijski pronalazač Abas Ibn Firnas pokušao je da stvori metronom.[11]

Galileo Galilej je prvi proučavao i otkrio koncepte koji uključuju klatno u kasnom 16. i ranom 17. veku. Godine 1696, Etjen Louli je prvi put uspešno upotrebio podesivo klatno da napravi prvi mehanički metronom — međutim, njegov dizajn nije proizvodio nikakav zvuk, i nije imao izlaz za održavanje klatna u pokretu.[12] Da bi ovim vizuelnim uređajem dobio tačan puls, muzičar posmatra klatno kao da gleda dirigentsku palicu.

Poznatiji mehanički muzički hronometar izumeo je Ditrih Nikolaus Vinkel u Amsterdamu 1814. Kroz sumnjivu praksu,[13] Johan Maelzel je, inkorporirajući Vinkelove ideje, dodao skalu, nazvao ga metronom i počeo da proizvodi metronom pod svojim imenom 1816. godine: „Maelzelov metronom”.[4]

Ludvig van Betoven je verovatno bio prvi istaknuti kompozitor koji je u svojoj muzici ukazao na specifične oznake metronoma. To je učinjeno 1815. godine, ispravljenim primerkom partiture Kantate op. 112 koji sadrži Betovenov prvi znak metronoma.[14]

Upotreba uredi

Muzičari vežbaju sviranje metronoma kako bi razvili i zadržali osećaj za tajming i tempo. Metronomi se takođe koriste kao alat za obuku za povećanje brzine performansi. Tempo se skoro uvek meri u otkucajima u minuti (BPM). Čak i komadi koji ne zahtevaju striktno konstantan tempo (kao što je rubato) ponekad daju BPM oznaku koja ukazuje na opšti tempo.

Oznaka tempa je termin koji prenosi uski opseg tempa i pridruženog karaktera. Na primer, izraz „Vivace” može da označava tempo između 156 i 176 BPM, ali takođe govori da muziku treba svirati živahno. Metronomi često uključuju i BPM i oznake tempa.[15]

Tempo metronoma (nesoftverskog/neaplikacijskog) je obično podesiv od 40 do 208 BPM. Najčešći raspored tempa na Maelzelovom metronomu počinje sa 40 otkucaja u minuti i povećava se za 2s:

40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 60

zatim za 3s: 63 66 69 72

zatim za 4s: 72 76 80 84 88 92 96 100 104 108 112 116 120

zatim za 6s: 126 132 138 144

zatim za 8s: 144 152 160 168 176 184 192 200 208.[16][17] Neki digitalni metronomi dozvoljavaju podešavanje preciznijeg tempa (npr. povećanje od 120 do 121), ali takva razlika je jedva primetna.[17]

Druga oznaka koja označava tempo je M.M. (ili MM), ili Melzelov metronom. Oznaka M.M. često prati vrednost note i broj koji označava tempo, kao u M.M.   = 60.

Specifične upotrebe uključuju učenje da se konstantno svira tempo i ritam – na primer, neko ko se bori sa tendencijom ubrzavanja mogao bi da reprodukuje frazu uzastopno uz blago usporavanje podešavanja BPM-a svaki put (da bi svirao stabilnije) – i vežbanje tehnike progresivnim podešavanjem metronoma na veće brzine dok se ne postigne željena brzina. Ovo takođe pomaže u otkrivanju usporavanja usled tehničkih izazova. Pored toga, muzičari koji snimaju koriste klikove sa metronoma kako bi pomogli audio inženjerima da sinhronizuju audio zapise.

U istraživanju, metronomi se mogu koristiti za održavanje željene kadence u različitim fiziološkim laboratorijskim testovima.[18]

Vidi još uredi

Reference uredi

  1. ^ „Greek Word Study Tool (lexicon entry in LSJ)”. www.perseus.tufts.edu. Pristupljeno 2022-02-25. 
  2. ^ „Greek Word Study Tool (lexicon entry in LSJ)”. www.perseus.tufts.edu. Pristupljeno 2022-02-25. 
  3. ^ „Definition of METRONOME”. www.merriam-webster.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-02-25. 
  4. ^ a b Maelzel's patent of the Metronome The Repertory of patent inventions: and other discoveries and improvements in arts, manufactures, and agriculture ... published by T. and G. Underwood, 1818 (alternative)
  5. ^ Andrew Robertson. "Decoding tempo and timing variations in music recordings from beat annotations" Arhivirano 2013-10-19 na sajtu Wayback Machine. Proceedings of the 13th International Society for Music Information Retrieval Conference (ISMIR 2012).
  6. ^ Vijay Iyar. Microtiming Studies Arhivirano 2012-11-03 na sajtu Wayback Machine(from thesis at Berkeley university).
  7. ^ Alexander Bonus. "The Metronomic Performance Practice: A History of Rhythm, Metronomes, and the Mechanization of Musicality"; PhD thesis, May 2010.
  8. ^ Jon Frederickson. "Technology and Music Performance in the Age of Mechanical Reproduction" Arhivirano 2016-11-17 na sajtu Wayback Machine, p. 210, section "The Metronome vs. Musical Time".
  9. ^ „Oxford English Dictionary online”. Arhivirano iz originala 2006-06-25. g. Pristupljeno 2009-01-16. 
  10. ^ cf. Patent N° 3966, dated December 5, 1815.https://beethovenautentico.com/brevetto-metronomo-maelzel/
  11. ^ Lynn Townsend White Jr. (Spring, 1961). "Eilmer of Malmesbury, an Eleventh Century Aviator: A Case Study of Technological Innovation, Its Context and Tradition", Technology and Culture 2 (2), p. 97–111 [100]: "Ibn Firnas was a polymath: a physician, a rather bad poet, the first to make glass from stones (quartz), a student of music, and inventor of some sort of metronome."
  12. ^ „A Brief History of the Metronome”. Franz Manufacturing Company, Inc. Arhivirano iz originala 2010-03-24. g. Pristupljeno 2010-04-02. 
  13. ^ The Metronome; The Harmonicon, Volume 8, 1830
  14. ^ Noorduin, Marten (2021). „Why do We Need Another Recording of Beethoven's Ninth Symphony? - Symphony No. 9 Benjamin Zander Discusses Beethoven's Ninth Symphony - Rebecca Evans sop, Patricia Bardon mezzo-sop, Robert Murray ten, Derek Welton bass-bar Philharmonia Chorus and Orchestra, Stefan Bevier chorus master, Benjamin Zander cond. Brattle Media 610877733781 3 CDS: 58 minutes [music] + 159 minutes [discussion] Notes and discussion in English”. Nineteenth-Century Music Review. 18 (3): 601—609. ISSN 1479-4098. S2CID 244731554. doi:10.1017/S1479409820000026. .
  15. ^ „Dictionary of Tempo Markings”. 
  16. ^ „Search Results for "metronome" – Matthew Hindson”. hindson.com.au. Arhivirano iz originala 2014-04-26. g. 
  17. ^ a b Paterson, R. (2006). „Standard Metronome Timings and Ratios”. Pristupljeno 2020-07-04. 
  18. ^ Mondal, Himel; Mondal, Shaikat (2018-07-01). „Applicability of android application-based metronome in physiological tests”. International Journal of Health & Allied Sciences. 7 (3). 

Literatura uredi

Spoljašnje veze uredi

 
Metronom na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Метроном&oldid=27551836”