Википедија

Mineapolis

град у америчкој савезној држави Минесота
Za druge upotrebe pogledajte stranicu Mineapolis (višeznačna odrednica).

Mineapolis (engl. Minneapolis, IPA: /ˌmɪn.i.ˈæ.pəl.ɪs/) najveći je grad američke države Minesota i glavni grad 16. najveće metropole u Sjedinjenim Državama.[1] Po proceni iz 2019. godine grad ima 429.606 stanovnika, što ga čini 46. najvećim gradom u Sjedinjenim Državama.[3] Zajedno sa gradom Sent Pol čini metropolu „Gradovi blizanci”. Gradovi-blizanci i okolna predgrađa sadrže oko 3,63 miliona ljudi, što ga čini trećim najvećim ekonomskim i populacijskim centrom na Srednjem zapadu.[4] Grad je takođe sedište okruga Henepin.[5]

Mineapolis
engl. Minneapolis
Mineapolis
Zastava
Zastava
Grb
Grb
Administrativni podaci
Država Sjedinjene Američke Države
Federalna jedinica Minesota
OkrugHenepin
Osnovan1867.[1][2]
Stanovništvo
Stanovništvo‍
 — 2010.382.578
 — gustina2.495,62 st./km2
Aglomeracija3.629.190
Geografske karakteristike
Koordinate44° 58′ 55″ S; 93° 16′ 09″ Z / 44.981944° S; 93.269167° Z / 44.981944; -93.269167
Vremenska zonaUTC-6
Površina153,3 km2
Mineapolis na karti Minnesota
Mineapolis
Mineapolis
Mineapolis na karti Minnesota
Veb-sajt
www.ci.minneapolis.mn.us

Mineapolis leži na Srednjem zapadu SAD na reci Misisipi, severno od ušća reke Minesote. Grad je bogat vodom sa 13 jezera, močvarnim područjima, potocima i vodopadima. Ovaj grad nekada je bio glavni za mlevenje brašna u svetu. Grad i okolna regija su glavni poslovni centar u regionu. Zajedno sa Sent Polom predstavlja peto najveće središte glavnih korporativnih sedišta u Sjedinjenim Državama.

Jedna od najvećih LGBT populacija u Sjedinjenim Državama nastanjuje Mineapolis.[6] Poznat je po umetnosti, uključujući i muziku, a važi za grad „noćnog života” i klubova, gde se uglavnom pušta folk, fank i alternativni rok, a iz njega su rodom neki od najuticajnijih muzičara 20. veka kao što su Bob Dilan i Prins.[7][8] Grad je takođe poznat po hip hop i rep sceni.[9] Proglašen je najboljim biciklističkim gradom u Sjedinjenim Državama.[10]

Ime grada je kombinacija reči iz dva jezika, reči Dakota Indijanaca za vodu („mine”) i grčke reči za grad („polis”).[11]

U Mineapolisu vlada kontinentalna klima; zime su veoma hladne i suve, a leta vruća i ponekad vlažna. Najviša zabeležena temperatura je 42,2 °C, jula 1936. godine, a najniža je bila -40,6 °C u januaru 1988. godine.[12]

Istorijat uredi

Grad na jeziku Dakota piše se „Bdeóta Othúŋwe”, a označava mnogo jezera.[13] Nakon osnivanja grada predložena su imena poput Lovel, Adasvil i Albion, pri čemu je potonje ime predložio okrug Henepin.[11][14] Danijel Pejn i Džordž Boumen doprineli su zameni imena Albion,[14] dok je u listu „Sent Pol pajonir” šaljivo predloženo ime Sveti Pavle i Antun, ali je na kraju ipak izabrano Mineapolis.[11] Današnje ime pripisuje se Čarlsu Hougu, prvom školskom učitelju u gradu koji je predložio ime Mineapolis, koje potiče od reči Dakota Indijanaca za vodu („mine”) i grčke reči za grad („polis”).[11]

Narod Dakota jedini je nastanjivao region, kada su u njega stigli francuski istraživači 1680. godine. Postepeno je stizalo sve više evropskih-američkih doseljenika koji su se takmičili za divljač i druge resurse sa Indijancima. Pariskim mirom iz 1783. godine, nakon Američke revolucije, britanska zemlja istočno od reke Misisipi postala je deo Sjedinjenih Država.[15][16] Početkom 19. veka Sjedinjene Države su kupile zemljište zapadno od reke od, Francuske, današnju Luizijanu. Tvrđavu Sneling je 1819. godine sagradila američka vojska na južnom delu današnjeg Mineapolisa, koja se takođe graniči sa Sent Polom, kao najisturenijom predstražom američke vojske,[17] da bi trgovinu sa Indijancima usmerio dalje od Francuske i Velike Britanije, prema Sjedinjenim Državama i kako bi sprečila rat između naroda Dakota i Odžibva.[18] Tvrđava je privlačila doseljenike i trgovce, podstičući ekonomski rast.[19] Američka vlada pritisnula je narod Dakotu da proda njihovu zemlju koja je ustupljena nizom ugovora. Sjedinjene Države su se vratile sporazumima tokom Američkog građanskog rata, što je rezultiralo glađu, ratom, internacijom i progonstvom naroda Dakota iz Minesote.

Nadmudrivši zapovednika tvrđave, Frenklin Stil položio je pravo na zemlju na istočnoj obali oko Sent Antoni vodopada,[18] a Stivens je sagradio kuću na zapadnoj obali.[20] Teritorijalno zakonodavstvo Minesote odobrilo je Mineapolis kao grad 1856. godine na zapadnoj obali Misisipija. Mineapolis je kao grad priznat 1867. godine, a kasnije se ujedinio sa gradom na istočnoj obali Sveti Antun 1872.[21] Mineapolis se razvio oko vodopada Sent Antoni, najvišeg vodopada na reci Misisipi i izvora energije za njegovu ranu industriju. Šume u severnoj Minesoti bile su vredan resurs za drvnu industriju, kojom je upravljalo sedamnaest pilana na struju iz hidroelektrane na vodopadu. Do 1871. na zapadnoj obali reke nalazila su se dvadeset i tri preduzeća, uključujući obične mlinove, mlinove za brašno, železare, prodavnicu mašina za železnice, mlinove za pamuk, papir i preduzeća koja su izgrađivala vezove.[22] Farmeri Velike ravnice uzgajali su žito koje je isporučivano železnicom u 34 gradska mlina. Mlinari su koristili struju iz hidroelektrana, a rezultati u Mineapolisu između 1880. i 1930. bili su izvanredni, da je grad opisan kao „najveći vodeni centar sa direktnim pogonom koji je svet ikada video“.[23]

Jedan od najpoznatiji mlinara, Mils Kodlover je pretvorio svoj posao iz mlinskih rudnika u istinski revolucionarnu tehnologiju, uključujući "postepeno smanjivanje" prerade čeličnih i porcelanskih valjaka sposobnih da proizvode vrhunsko čisto belo brašno vrlo brzo.[24][25] Neke ideje je razvio Vilijam Dikon Grej,[26] a neke je doneo Vilijam de la Ber špijunažom u Mađarskoj.[25] Tvrda crvena prolećna pšenica koja raste u Minesoti postala je dragocena[24] i u to vreme prepoznata je kao najbolja na svetu.[25]

Tek kasnije, potrošači su otkrili vrednost u mekinjama (koje sadrže pšenične vitamine, minerale i vlakna), koje su „... mlinari Mineapolisa rutinski bacali” u Misisipi.[27] Nakon 1883. godine, mlinari iz Mineapolisa praktično su započeli novu industriju kada su počeli da prodaju nusproizvode mekinja kao hranu za životinje.[28] Mils Kodlover je njegovao odnose sa akademskim naučnicima, posebno na Univerzitetu u Minesoti. Ti naučnici podržali su mlinare u mnogim pitanjima, u 20. veku, kada su zagovornici zdravlja u matičnom polju ishrane kritikovali proces „izbeljivanja brašna”.[25]

Pokret Kju-kluks-klan bio je prisutan i u Mineapolisu, ali samo u periodu od 1921. do 1923. godine.[29] Nakon što je Minesota 1925. godine usvojila zakon o eugenici, vlasnici bolnice Etiler sterilizirali su oko hiljadu ljudi.[30] Od kraja Prvog svetskog rata, Mineapolis je bio mesto antisemitizma. Grupa poznata kao Srebrna legija Amerike regrutovala je članove u gradu i u njemu održavala sastanke od oko 1936. do 1938. godine.[31] Odgovarajući na bahatost protiv jevrejskih lekara, bolnica Maunt Sinaj otvoril aje 1948. bolicu u zajednici koja je kao osoblje prihvatala sve pripadnike drugih rasa i religija.[31][32] Kada je bogatstvo nestalo tokom Velike krize, usledio je štrajk 1934. godine kako bi radnici dobili zakonska prava.[33] Aktivista i zagovornik građanskih prava Hjubert Hamfi pomogao je gradu da uspostavi prakse zapošljavanja i savet za ljudska prava koji je zagovarao u ime manjina do 1946. godine.[34] U pedesetim godinama 20. veka oko 1,6% stanovnika Mineapolis nisu bili bele rase.[35] Grad je učestvovao u desegregaciji i pokretu za građanska prava, a 1968. godine je bio rodno mesto američkog indijanskog pokreta.[36]

Tokom pedesetih i šezdesetih godina kao deo obnove grad, srušeno je oko 200 zgrada u 25 gradskih blokova (otprilike 40% zgrada u centru grada), uništavajući tako okrug Gejtvej i mnoge zgrade sa zapaženom arhitekturom, uključujući zgradu Metropolitan. Napori na spašavanju zgrade nisu uspeli, ali se pripisuju velikom interesu za istorijsko očuvanje u državi.[37] Tokom 2020. godine u gradu su izbili brojni protesti i neredi zbog ubistva Džordža Flojda od strane policijskog službenika, 25. maja 2020. godine.[38]

 

Geografija uredi

Istorija i ekonomski rast Mineapolisa vezani su za vodu koja je okružuje. Ledeni blokovi deponovani u dolinama povlačenjem glečera stvorili su jezera. Ledeni blokovi deponovani u dolinama povlačenjem glečera stvorili su jezera Mineapolisa.[39] Nahranjen ledom koji se povlači i jezerom Agasiz, bujične vode iz reke presekle su korito reke Misisipi i stvorile jedini vodopad reke, Sent Antoni važan za rane doseljenike Mineapolisa.[40]

Ležeći na arteskom bunaru,[41] Mineapolis ima ukupnu površinu od (151,3 km², a od toga 6% je voda.[42] Vodosnabdevanjem upravljaju četiri slivna okruga koja odgovaraju Misisipiju i tri gradska potoka.[43] Dvanaest jezera, tri jezerca i pet neimenovanih močvara nalazi se u Mineapolisu.[43]

U neposrednoj blizini vodopada Sent Antoni nalazilo se ostrvo Spirit. Inženjerski korpus Sjedinjenih Država uklonio je ostrvo iz reke 1960. godine.[44] Najniža nadmorska visina grada je 209 m blizu mesta gde se Minehaha susreće sa rekom Misisipi. Mesto vodenog tornja Prospekt Parka često se navodi kao najviša tačka grada,[45] a plakat u parku Deming Hejts označava najveću nadmorsku visinu. Ipak, mesto na 297 m udaljenosti u blizini Vajt parka u severoistočnom Mineapolisu, potvrđuje Google Earth kao najviši teren.

Klima uredi

Mineapolis ima vlažnu kontinentalnu klimu (Dfa prema Kepenovoj klasifikaciji klimata),[12] vrućeg leta tipičnu za južne delove gornjeg srednjeg zapada. Grad karakteriše veoma hladna, snežna zima i vlažna, topla do vruća leta. Kao što je tipično za kontinentalnu klimu, razlika između prosečnih temperatura u najhladnijem zimskom mesecu i najtoplijem letnjem mesecu je velika. Godišnji prosek trajanja sunčeve svetlosti Mineapolisa je 58%. Grad doživljava čitav niz padavina i povezane vremenske događaje, uključujući sneg, susnježicu, led, kišu, oluje sa grmljavinom i magle. Najviša zabeležena temperatura bila je 42 °C, izmerena u julu 1936. godine, a najniža je bila tokom zime 1983/1984. godine, kada je palo 250 cm snega.


Klima Mineapolis
Pokazatelj \ Mesec .Jan. .Feb. .Mar. .Apr. .Maj. .Jun. .Jul. .Avg. .Sep. .Okt. .Nov. .Dec. .God.
Apsolutni maksimum, °C (°F) 14
(58) 		18
(64) 		28
(83) 		35
(95) 		41
(106) 		40
(104) 		42
(108) 		39
(103) 		40
(104) 		32
(90) 		25
(77) 		20
(68) 		42
(108)
Srednji maksimum, °C (°F) 6,2
(43,1) 		8,5
(47,3) 		18,8
(65,9) 		26,7
(80,1) 		31,1
(87,9) 		34,1
(93,3) 		34,9
(94,8) 		33,6
(92,4) 		31,1
(87,9) 		26,2
(79,1) 		16,4
(61,6) 		7,5
(45,5) 		35,9
(96,6)
Maksimum, °C (°F) −4,6
(23,7) 		−1,7
(28,9) 		5,2
(41,3) 		14,3
(57,8) 		20,8
(69,4) 		26
(78,8) 		28,6
(83,4) 		26,9
(80,5) 		22,1
(71,7) 		14,4
(58,0) 		5,1
(41,2) 		−2,7
(27,1) 		12,9
(55,2)
Prosek, °C (°F) −9,1
(15,6) 		−6,2
(20,9) 		0,4
(32,8) 		8,6
(47,5) 		15,1
(59,2) 		20,4
(68,8) 		23,2
(73,8) 		21,8
(71,2) 		16,7
(62,1) 		9,4
(48,9) 		0,9
(33,7) 		−6,8
(19,7) 		7,9
(46,2)
Minimum, °C (°F) −13,6
(7,5) 		−10,7
(12,8) 		−4,3
(24,3) 		2,9
(37,2) 		9,4
(48,9) 		14,9
(58,8) 		17,8
(64,1) 		16,6
(61,8) 		11,3
(52,4) 		4,3
(39,7) 		−3,2
(26,2) 		−10,9
(12,3) 		2,9
(37,2)
Srednji minimum, °C (°F) −26,1
(−15,0) 		−23
(−9,4) 		−15,8
(3,6) 		−5,8
(21,6) 		1,6
(34,9) 		7,2
(45,0) 		11,8
(53,2) 		10,4
(50,7) 		2,4
(36,4) 		−3,7
(25,3) 		−13,6
(7,6) 		−23,3
(−10,0) 		−28,3
(−18,9)
Apsolutni minimum, °C (°F) −41
(−41) 		−36
(−33) 		−36
(−32) 		−17
(2) 		−8
(18) 		1
(34) 		6
(43) 		4
(39) 		−3
(26) 		−12
(10) 		−32
(−25) 		−39
(−39) 		−41
(−41)
Količina padavinamm (in) 22,9
(0,90) 		19,6
(0,77) 		48
(1,89) 		67,6
(2,66) 		85,3
(3,36) 		108
(4,25) 		102,6
(4,04) 		109,2
(4,30) 		78,2
(3,08) 		61,7
(2,43) 		45
(1,77) 		29,5
(1,16) 		777,6
(30,61)
Količina snega, cm (in) 31
(12,2) 		19,6
(7,7) 		26,2
(10,3) 		6,1
(2,4) 		— 0
(0) 		0
(0) 		0
(0) 		— 1,5
(0,6) 		23,6
(9,3) 		30,2
(11,9) 		138,2
(54,4)
Dani sa padavinama (≥ 0.01 in) 8,9 7,4 9,3 10,7 11,5 11,3 10,2 9,7 9,8 9,2 8,7 9,8 116,5
Dani sa snegom (≥ 0.1 in) 8,4 6,8 5,4 2,0 0,1 0 0 0 0 0,6 5,2 9,3 37,8
Relativna vlažnost, % 69,9 69,5 67,4 60,3 60,4 63,8 64,8 67,9 70,7 68,3 72,6 74,1 67,5
Sunčani sati — mesečni prosek 156,7 178,3 217,5 242,1 295,2 321,9 350,5 307,2 233,2 181,0 112,8 114,3 2.710,7
Sunčano vreme — mesečni procenti 55 61 59 60 64 69 74 71 62 53 39 42 59
UV indeks 1 2 3 5 7 8 8 7 5 3 2 1 4,3
Izvor #1: NOAA (relative humidity and sun 1961−1990)[46][47][48]
Izvor #2: The Weather Channel,[49] Weather Atlas[50]

Demografija uredi

 
Američki-švedski institut u kojem si imigranti sa Skandijevije bili popisivani tokom šezdesetih godina 19. veka.

Po popisu iz 2010. godine broj stanovnika je 382.578, što je 40 (0,0%) stanovnika manje nego 2000. godine.[51][52]

Grupa 2000. 2010.
Belci 239.080 (62,5 %) 230.650 (60,3 %)
Afroamerikanci 68.818 (18,0 %) 71.098 (18,6 %)
Azijati 23.455 (6,1 %) 21.553 (5,6 %)
Hispanoamerikanci 29.175 (7,6 %) 40.073 (10,5 %)
Ukupno 382.618 382.578

Evroamerikanci čine oko petine stanovništva Mineapolisa. Ova zajednica je pretežno nemačkog i skandinavskog porekla. U gradu živi 82.870 Nemaca, što čini preko petine (23,1%) stanovništva.[53] Skandinavsko-američko stanovništvo su pre svega Norvežani i Šveđani. [3] U gradu je popisano 39.103 Norvežana, što čini 10,9% stanovništva; ima 30.349 švedskih Amerikanaca, što čini 8,5% stanovništva grada.

Danski Amerikanci nisu ni približno brojni jer ih ima 4.434, a čine samo 1,3% stanovništva. Norveški, Švedski i Danski Amerikanci zajedno čine 20,7% stanovništva. To znači da etnički Nemci i Skandinavci zajedno čine 43,8% stanovništva Mineapolisa i čine većinu belo-hispanskog stanovništva Mineapolisa. Ostale značajne evropske grupe u gradu uključuju Irce (11,3%), Engleze (7,0%), Poljake(3,9%), Francuze (3,5%) i Italijane (2,3%).[54] Afroamerikanci čine 18,6% stanovništva u gradu, pri čemu veliki deo dolazi iz gradova kao što su Čikago, Geri i Indijana, u poslednje tri decenije.[55]

Postoji 10.711 pojedinaca koji se u Mineapolisu identifikuju kao multirasni: Ljudi crnih i belih predaka ima 3.551, a čine 1,0% stanovništva. Osobe koje potiču od belaca i američkih starosedelaca imaj 2.319, a čine 0,6% stanovništva.[35] Onih sa belim i azijskim poreklom ima 1.871, i čine 0,5% stanovništva. Crne rase i starosedelaca ima 885 i oni čine 0,2% stanovništva grada.

Već u 16. veku narod Dakota, uglavnom Mdevakanton bili su poznati kao doseljenici u blizini mesta Sent Antoni.[21]

Novi doseljenici stigli su tokom pedesetih i šezdesetih godina 19. veka u Mineapolis iz Nove Engleske, Njujorka, Bohemije[56] (danas Češka)[57] i Kanade, a sredinom šezdesetih godina 19. veka u grad su stigli doseljenici iz Finske, Švedske, Norveške i Danske. U ovom periodu u grad su stigli i migranti iz Meksika i Latinske Amerike.[58] Ostali imigranti došli su iz Nemačke, Poljske, Italija i Grčke. Mnogi migranti iz srednje Evrope naselili su se u severoistočnom kvartu grada, koji do danas ostaje raznolik i poznat je po svojoj češkoj[59] i poljskoj kulturnoj baštini. Jevreji iz centralne i istočne Evrope i Rusije počeli su da dolaze u Mineapolis tokom osamdesetih godina 19. veka i naseljavali su se pre svega na severnoj strani grada pre nego što su se u većem broju preselili u zapadna predgrađa pedesetih i šezdesetih godina 20. veka.[60] Azijati koji su došli iz Kine, Filipina, Japana i Koreje. Od 1970. godine Azijati su stizali u grad iz Vijetnama, Laosa, Kambodže i Tajlanda. Počevši od devedesetih godina 20. veka stiglo je veliko latino stanovništvo, zajedno sa imigrantima sa Somalijskog poluostrva. Kao i drugi veliki gradovi, metropolitansko područje je bila imigrantska kapija koja je u periodu od 1990. do 2000. godine imala porast broja stanovnika od 127%.[61]

Američki biro za popis stanovništva procenjuje da je broj stanovnika u Mineapolisu bio 422.331 do 2017. godine, što je 10,4% više od brojke na popisu stanovništva.[62] Stanovništvo je raslo do 1950. godine, kada je u gradu živelo 521.718 ljudi, od tada sve do 1990. godine kada su se ljudi preselili u predgrađa, broj ljudi u gradu se smanjio. Među američkim gradovima do 2006. godine, Mineapolis ima četvrti najveći procenat homoseksualaca, lezbejki ili biseksualaca u odrasloj populaciji, sa 12,5% (iza San Franciska, Sijetla i Atlante).[63][64] U 2013. godini Mineapolis je bio među 25 gradova u SAD koji su dobili najviši mogući rezultat od kampanje za ljudska prava, što ukazuje na njegovu podršku za LGBT stanovnike.[65]

 
Bazilika Svete Marije u Mineapolisu

Rasne i etničke manjine u gradu zaostaju za belom rasom u obrazovanju, 15,0% crnaca i 13,0% latinoamerikanaca su diplomirali u poređenju za 42,0% belog stanovništva. Životni standard je u porastu, a prihodi među najvišim su na Srednjem zapadu, ali srednji prihod domaćinstava među manjinama je ispod nivoa. Regionalno gledano, vlasništvo kuća među manjinskim stanovnicima je upola manje nego kod belaca, mada se azijsko vlasništvo nad kućama udvostručilo. Godine 2000. stopa siromaštva među belcima bila je 4,2%; crnci 26,2%; azijati 19,1%; Indijanci, 23,2%; i latinoamerikanci, 18,1%.[61][66][67]

U decembru 2018. godine Gradsko veće Mineapolisa izglasalo je ukidanje jednog porodičnog zoniranja širom grada. U to vreme je 70% stambenog zemljišta bilo predviđeno za samostalne porodične kuće. Njujork Tajms objašnjava da Sjedinjene Države, kao celina, trpe akutni nedostatak pristupačnih mesta za život, posebno u urbanim sredinama u kojima su koncentrisane ekonomske mogućnosti, što dovodi do porasta stope beskućništva i cene stanova. Studije su otkrile da porodične četvrti zaoštravaju problem rastućih troškova stanovanja ograničavajući isporuku raspoloživih jedinica.[68]

Mnogi blokovi Mineapolisa danas datiraju još od dvadesetih godina 20. veka sa dupleksima ili malim stambenim zgradama pored porodičnih kuća. Godinama su se te starije zgrade smatrale „neskladnim“. Prema novom planu Mineapolisa, ta razlika neće postojati, jer će kuće, dupleksi i stanovi postati poželjna norma. Stoga, većina poboljšanja ovih ideja nije nova, već retroaktivno poništava tipične pojmove i politike postavljene u prošlosti. Magazin Slejt objasnio je da je zoniranje porodice za jednu porodicu zamišljeno kao legalan način da se manjine ne presele u određene četvrti.[69] Politiko magazin objašnjava da su četvrti za jednu porodicu, koje su godinama bile uobičajene u planiranju gradova i prigradskih naselja, sastavni su deo američkog sna: ulice obložene samostalnim kućama, zeleni travnjaci i obilje prostora. Novi plan Mineapolisa promenio bi urbani pejzaž grada.[70] Mineapolis je uglavnom gradio više stambene zgrade, dok su kuće nestajale. Povećavanje gustine stanovanja, koje se može meriti kao broj stambenih jedinica po jutru stambene površine, ne uključujući ulice, otvoreni prostor ili drugi nestambeni prostor, može biti način da gradovi postanu održiviji za životnu sredinu.[71]

Religija uredi

Ljudi iz naroda Dakote, prvobitni stanovnici oblasti današnjeg Mineapolisa, verovali su u Velikog duha i bili su iznenađeni što nisu svi evropski doseljenici bili religiozni.[72] Više od 50 denominacija i religija ima etablirano prisustvo u Mineapolisu: Prema istraživanju istraživačkog centra Pev iz 2014. godine, 70% stanovništva grada se identifikovalo kao hrišćani, a 46% je prisustvovalo različitim crkvama koje bi mogle biti smatrali protestantima (od kojih je većina luteranska zbog nemačkog i skandinavskog nasleđa grada), a 21% je ispovedalo rimokatolička verovanja.[73][74] Ista studija kaže da ostale religije (uključujući judaizam, budizam, islam i hinduizam) zajedno čine oko 5% stanovništva, a 23% ih nemaju versku pripadnost.

Oni koji su stigli iz Nove Engleske bili su najvećim delom hrišćanski protestanti, kvekeri i univerzalisti.[72] Najstarija crkva koja se neprekidno koristi, Katolička crkva Gospe od Louresa sagrađena je 1856. godine.[75] Prva jevrejska zajednica u Mineapolisu formirana je 1878. godine kao Šaraj Tov, a 1928. godine izgrađena je sinagoga u gradu.[60] Pravoslavna crkva Svete Marije osnovana je 1887. godine i to je bilo sedište Ruske pravoslavne crkve u Sjedinjenim Državama.[76] Edvin Havli Hevit dizajnirao je episkopsku katedralu Svetog Marka i jedinstvenu metodističku crkvu južno od centra grada.[77] Prvu baziliku u Sjedinjenim Državama i katedralu rimokatoličke nadbiskupije svetog Pavla i Svete Marije imenovao je Papa Pije XI 1926. godine.[72]

 
Sedište banke Sjedinjenih Država u Mineapolisu

Evangelistička asocijacija Bilija Grahama, časopis i filmska i televizijska distribucija World Wide Pictures sa sedištem u Mineapolisu bili su od kraja četrdesetih do dvehiljaditih godina.[78] Džim Bejker i Tami Faj upoznali su se dok su pohađali Severni centralni univerzitet i započeli televizijsku industriju koja je do 1980-ih dospela u 13,5 miliona domaćinstava.[79] Danas je luteranska crkva Maunt Olivet u jugozapadnom Mineapolisu druga najveća luteranska zajednica u zemlji, sa oko 6.000 pripadnika.[80] Luteranska Hristova crkva u gradu smatra se građevinom od nacionalnog značaja. Tokom pedesetih godina 20. veka Nacija islama je izgradila svoj prvi hram u severnom Mineapolisu,[81] i muslimani su izgradili svoju bogomolju 1967. godine.[82] Do 2004. godine između 20.000 i 30.000 somalijskih muslimana doselilo se u Mineapolis.[83] Hindusi se mole u nekoliko hramova u gradu.[84]

Ekonomija uredi

Sent Pol u Mineapolisu treće je najveće ekonomsko središte na Srednjem zapadu iza Čikaga i Detroita.[4] Ekonomija Mineapolisa danas je zasnovana na trgovini, finansijama, železničkim i transportnim uslugama, zdravstvu i industriji. Grad u nešto manjoj meri profitira u preradi hrane, izdavaštvu, grafičkoj umetnosti, osiguranju i obrazovanju. Industrija proizvodi metalne i automobilske proizvode, hemijske i poljoprivredne proizvode, elektroniku, računare, precizne medicinske instrumente i uređaje, plastiku i mašine.[85] U gradu je tokom 19. veka postojala proizvodnja opreme za farme.[86] Metropolitansko područje Tvin Sitis ima petu najvišu koncentraciju glavnih korporativnih sedišta u državi, sa pet korporacija Fortune 500 sa sedištem u gradskim granicama Mineapolisa.[87][88] Časopis Ekonomist je Mineapolis rangirao kao treći najskuplji grad u Severnoj Americi i na 26. mestu u svetu.[89]

Gradovi-blizanci doprinose 63,8% bruto državnog proizvoda Minesote.[80][90] Izmeren bruto metropolitanskim proizvodom po stanovniku čini Mineapolis petnaestim najbogatijim gradom u Sjedinjenim Državama.[91] Povratkom iz recesije zemlje 2000. godine, lični dohodak je u 2005. porastao za 3,8%, iako je zaostajao za nacionalnim prosekom od 5%. Grad se vratio na vrhuncu zaposlenosti tokom četvrtog tromjesečja te godine.[92] Banka saveznih rezervi Mineapolisa opslužuje Minesotu, Montanu, Severnu i Južnu Dakotu i delove Viskonsina i Mičigena. Najmanja od 12 regionalnih banaka u sistemu federalnih rezervi, ona upravlja sistemom plaćanja na nivou države, nadgleda banke članice i bankarske kompanije.[93] Berza žitarica Mineapolis osnovana je 1881. godine, a i dalje postoji.[94]

Kultura uredi

 
Institut umetnosti Mineapolisa.

Kulturne organizacije Mineapolisa privlače kreativne ljude i publiku u grad za pozorište, vizuelnu umetnost, pisanje i muziku. Raznoliko stanovništvo zajednice i dalje upravlja dugom tradicijom dobrotvorne podrške kroz progresivne javne socijalne programe, volontiranje, kao i kroz privatnu i korporativnu filantropiju.[95][96] Umetnički centar Volker, jedan je od pet najvećih muzeja moderne umetnosti u SAD, a nalazi se na brdu Lovri, u blizini centra grada. Veličina centra udvostručena je 2005. godine. Institut umetnosti u Mineapolisu najveći je umetnički muzej u gradu, sa 100 000 eksponata u svojoj stalnoj zbirci. Muzej umetnosti Vejsman otvoren je 1993. godine. Muzej ruske umetnosti otvoren je u obnovljenoj crkvi 2005. godine[97] i sadrži zbirku ruske umetnosti 20. veka, kao i niz predavanja, seminara i drugih posebnih događaja. Časopis USA Today istakao je da je Mineapolis najveća umetnička oblast pozivajući se na 400 nezavisnih umetnika, veliki broj kulturnih institucija i događaja.[98][99]

Mineapolis je kulturni centar pozorišnih predstava od sredine 1800-ih godina.[100][101] Drugi je grad po broju pozorišnih kompanija po glavi stanovnika[102] i treće je najveće pozorišno tržište u Sjedinjenim Državama.[103] Veliki broj pozorišnih organizacija ima sedište u Mineapolisu. Pozorište Guterije, najveća pozorišna kompanija u oblasti, zauzima trostepeni kompleks sa pogledom na Misisipi, a osnovana je 1963. godine. Grad je dom festivala Minesota Fring.

Orkestar Minesote svira klasičnu i popularnu muziku u gradskoj dvorani Orkestra, pod muzičkim direktorom Osmom Vanskaom,[104] a osvojio je Gremi nagradu 2014. godine.[105][106] Prema časopisu DownBeat, Dakota džez klub jedan je od najboljih svetskih džez klubova u prethodnih 25 godina. Pevač i multiinstrumentalista Prins rođen je u Mineapolisu i živeo je većinu života u gradu.[107][108] Ostali umetnici iz Mineapolisa uključuju Hüsker Dü i The Replacements koji su bili jedni od glavni na alternativnoj rok sceni tokom osamdesetih godina 20. veka. Grad je mesto nezavisne hip hop i rep scene.[109] Lokalni i međunarodno priznati umetnici elektronske plesne muzike u Mineapolisu uključuju Vudija Mekbridža[110] i Fredija Freša[111].

Mineapolis je treći grad sa najviše pismenih u Sjedinjenim Državama.[112] U gradu takođe postoji veliki broj književnik centara i nezavisnih izdavača. Centar za književnost izlaže i podučava kako savremenu umetnost, tako i tradicionalne zanate pisanja, izrade papira, štamparije i uvezivanje knjiga. Filantropija i dobrotvorno darivanje deo su zajednice,[113] više od 40% odraslih u gradu bavi se nekim humanitarnim radom, što je najveći procenat volonterskog rada među gradovima u SAD.[114] Metropolitansko područje daje 13% svojih ukupnih dobrotvornih donacija za umetnost i kulturu. Zapadni Brodvej je bio kulturni centar tokom ranog 20. veka, ali pedesetih godina počela je seoba u predgrađa i ukinut je tramvajski prevoz.[115] Jedan od najvećih manjaka urbanih prodavnica u Sjedinjenim Državama postojao je u severnom delu Mineapolisu, na dve prodavnice usluživalo se oko 70.000 ljudi.[116] Mineapolis je poznat po svojoj istočnoafričkoj kuhinji zbog velikog broja Somalijaca koji žive u ovom gradu.[117]

Sport i rekreacija uredi

 
Benk stadion u Mineapolisu

Mineapolis je dom četiri profesionalna sportska tima. Minesota timbervulvsi član je zapadne konferencije, divizija Severozapad, nije menjala ni ime ni dvoranu od svog osnivanja, a igraju u „Target“ centru koji prima 19.356 gledalaca. Klub je osnovan 1989. godine. U prvih sedam godina, Minesota je služila više kao trening partner, jer je znalo da se desi da imaju i skor 15-67. Grad je takođe sedište košarkaškog kluba Minesota Links. Minesota vajkingsi su profesionalni tim američkog fudbala sa sedištem u Mineapolisu u Minesoti. Klub utakmice kao domaćin igra na stadionu Hjubert H. Hamfri metrodom. Nastupa u NFC-u u diviziji Sever. Klub je osnovan 1961. i do sada nije menjao naziv. „Vajkingsi“ su 1969. bili prvaci NFL-a. Maskota kluba je viking „Ragnar“.

Minesota vajldsi su američki hokejaški klub iz Sent Pola, klub utakmice kao domaćin igra u Eksel enerdži centru kapaciteta 18.834 mesta.[118] Klub se takmiči u Severozapadnoj diviziji Zapadne konferencije. Boje kluba su zelena, crvena i bela. Vajldsi su osnovani 2000. i do sada nisu osvojili nijedan Stenli kup. Najveći uspeh im je prvo mesto u Severozapadnoj diviziji u sezoni 2007/08. U prošlosti su u Mineapolisu postojali hokejaški i bejzbol klubovi, a tokom dvadesetih godina 20. veka u gradu je postojao hokejaški tim Mineapolis kasnije poznati kao Mineapolis Red Džaketsi.[119] Tokom četrdesetih i pedesetih godina, 20. veka, košarkaški tim Mineapolis Lejkersi osvojio je šest košarkaških prvenstava (1948, 1949, 1950, 1952, 1953 i 1954) u tri lige.[120] Američka rvačka asocijacija osnovana je u Mineapolisu i delovala je u tom gradu od 1960. do 1990. godine.[121] U gradu postoji nekoliko stadiona i arena za potrebe sportskih događaja ali i muzičkih i kulturnih. Stadion Bank u Mineapolisu bio je najveći u Miinesoti od 1982. do 2013. godine. U gradu je održano više bejzbol takmičenja, kao i Svetsko prvenstvo u umetničkom klizanju 1988. godine.[122][123][124] Mineapolis je stigao do finala međunarodnog kruga da ugosti Letnje olimpijske igre tri puta, pošto su ih 1948. pobedili London, Helsinki 1952. (kada je grad završio na drugom mestu), a Melburn 1956. godine. Grad je 2017. bio domaćin Prvenstva u motokrosu[125] i ekstremnim igrama 2017. i 2018. godine.[126] Ekstremne igre 2020. zakazane za 17. do 19. jula otkazane su zbog pandemije koronavirusa.[127]

Park Mineapolis je među najbolje dizajniranim, najviše finansiranim i održavanim u Sjedinjenim Državama.[128] Parkovima upravlja Odbor za rekreaciju. Predviđanja, donacije i napori zajednice omogućili su Horseu Klivilendu da stvori njegovu dobru pejzažnu arhitekturu, čuvajući geografske orijentire i povezujući park sa bulevarima i parkinzima.[129] Gradski lanac jezera, koji se sastoji od sedam jezera i potoka Minehaha, povezan je biciklističkim stazama, stazama za trčanje i šetnju, a koristi se za plivanje, ribolov, izletišta, brodstvo i klizanje na ledu. Parkikng za automobile, biciklistička i staza za jahače, kao i pešačka staza nalaze se paralelno duž putanje od 84 km staze Grand Raunds. Teodor Virt je zaslužan za razvoj sistema parkova.[90] Danas 16,6% grada čine parkovi i postoji 770 kvadratnih metara parkovnog zemljišta za svakog stanovnika, rangiranog 2008. godine kao najviše parkovnih površina po stanovniku u gradovima slične gustine stanovništva.[130][131] Po proceni, 2019. godine Mineapolis imao najbolji sistem parkova među 100 najnaseljenijih gradova u Sjedinjenim Državama.[132]

Parkovi su na mnogim mestima povezani, a Nacionalna zona za reku i rekreaciju Misisipi povezuje regionalne parkove i centre za posetioce. U parku Teodor Virt nalazi se najstarija javna bašta u gradu.[133] Park Minehaha jedan je od najstarijih i najpopularnijih parkova u gradu, koji svake godine prima preko 500 000 posetilaca.[134] Staza Vinsell, udaljena samo pet kilometara duž reke Misisipi, sa njenim pogledima na klisuru i rustikalnim doživljajem u gradu.[135] Američki fakultet za sportsku medicinu rangirao je Mineapolis i njegovo gradsko područje kao prvi, drugi ili treći „grad sa najboljim položajem“ svake godine od 2008. do 2016, svrstavajući ga na prvo mesto od 2011. do 2013.[136] U gradu se takođe nalazi pet golf terena.[137] Mineapolis je dom više golfera po glavi stanovnika od bilo kojeg drugog velikog američkog grada.[138] Država Minesota ima najveći broj biciklista, sportskih ribolovaca i skijaša na snegu po glavi stanovnika.

Partnerski gradovi uredi

Mineapolis je pobratimljen sa 12 gradova:[139][140][141]

Mineapolis takođe ima saradnju sa Hirošimom.[139]

Galerija uredi

Vidi još uredi

Reference uredi

  1. ^ a b „Metropolitan and Micropolitan Statistical Areas”. United States Census Bureau, Population Division. 28. 5. 2019. Pristupljeno 28. 5. 2019. 
  2. ^ „Metropolitan and Micropolitan Statistical Areas Population Totals: 2010–2018”. 2018 Population Estimates. United States Census Bureau, Population Division. 28. 5. 2019. Pristupljeno 28. 5. 2019. 
  3. ^ a b „Population and Housing Unit Estimates”. Pristupljeno 21. 5. 2020. 
  4. ^ a b „U.S. Metro Economies” (PDF). IHS Markit. 1. 9. 2017. Pristupljeno 17. 3. 2020. 
  5. ^ „NACo County Explorer”. National Association of Counties. Pristupljeno 23. 1. 2016. 
  6. ^ One of the largest LGBT populations in U.S. in terms of the number of openly gay politicians, gay wedding ceremonies, pride events and gay-inclusive religious organizations, relative to the size of the total population of the city, in „Minneapolis Named Gayest U.S. City”. CBS Broadcasting Inc. 13. 1. 2011.  and Advocate.com Editors (2017). „Queerest Cities in America: 22. Minneapolis”. Advocate. Pristupljeno 18. 7. 2017. 
  7. ^ Rushin, Steve (4. 5. 2016). „Why Minneapolis Loved Prince, and He Loved His Hometown”. Time. Pristupljeno 19. 9. 2016. 
  8. ^ Staff, C. P. „Top 20 best Minnesota musicians: The complete list”. City Pages. Pristupljeno 18. 1. 2020. 
  9. ^ Zantal-Wiener, Amanda (3. 8. 2016). „A Deep Dive Into the Twin Cities' Indie Hip-Hop Scene”. Thrillist. Pristupljeno 16. 9. 2018.  and Harris, Keith (10. 4. 2019). „How life in Minnesota prepared Lizzo for fame”. City Pages. Pristupljeno 22. 8. 2019. 
  10. ^ Anderson, Dana. „Top 10 U.S. Cities for Biking in 2020”. Redfin. Arhivirano iz originala 08. 04. 2020. g. Pristupljeno 17. 5. 2020. 
  11. ^ a b v g Baldwin, Rufus J. (1893). „Early Settlement”. Ur.: Atwater, Isaac. History of the City of Minneapolis, Minnesota. 1. Munsell & Company. str. 29–48 [39]. OCLC 22047580. 
  12. ^ a b Peel, M. C.; Finlayson, B. L.; McMahon, T. A. (oktobar 2007). „Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification”. Hydrology and Earth System Sciences. 11 (5): 1633—1644. Bibcode:2007HESS...11.1633P. doi:10.5194/hess-11-1633-2007  . 
  13. ^ „Minneapolis–St. Paul in Dakota and Ojibwe”. Decolonial Atlas. 20. 1. 2018. 
  14. ^ a b Collections of the Minnesota Historical Society. X Part 1. Minnesota Historical Society. 1905. str. 262. 
  15. ^ Treaty of Paris (1783), Article 2.
  16. ^ Lass, William E. (1980). Minnesota's Boundary with Canada: Its Evolution Since 1783. Minnesota Historical Society. str. 14—17. ISBN 978-0873511537. 
  17. ^ Watson, Catherine (16. 9. 2012). „Ft. Snelling: Citadel on a Minnesota bluff”. Los Angeles Times. Pristupljeno 27. 12. 2019. 
  18. ^ a b Wingerd, Mary Lethert (2010). North Country: The Making of Minnesota. University of Minnesota Press. str. 4, 5, 33, 82, 159. ISBN 0816648689. 
  19. ^ „Historic Fort Snelling: The US Indian Agency (1820-1853)”. Minnesota Historical Society. Pristupljeno 27. 12. 2019. 
  20. ^ „John H. Stevens House Museum”. U.S. National Park Service. Pristupljeno 31. 12. 2019. 
  21. ^ a b „A History of Minneapolis: Mdewakanton Band of the Dakota Nation, Parts I and II”. Hennepin County Library. 2001. Arhivirano iz originala 9. 4. 2012. g.  and „The US-Dakota War of 1862”. Minnesota Historical Society. Pristupljeno 13. 10. 2018.  and „A History of Minneapolis: Minneapolis Becomes Part of the United States”. Arhivirano iz originala 21. 4. 2012. g. , and „A History of Minneapolis: Governance and Infrastructure”. Arhivirano iz originala 21. 4. 2012. g.  and „A History of Minneapolis: Railways”. Arhivirano iz originala 21. 4. 2012. g. Pristupljeno 1. 1. 2020 — preko Internet Archive. 
  22. ^ Frame, Robert M., III; Hess, Jeffrey (januar 1990). „West Side Milling District, Historic American Engineering Record MN-16”. U.S. National Park Service (via U.S. Library of Congress). str. 2. Arhivirano iz originala 2. 7. 2014. g. Pristupljeno 16. 4. 2007. 
  23. ^ Anfinson, Scott F. (1989). „Part 2: Archaeological Explorations and Interpretive Potentials: Chapter 4 Interpretive Potentials”. The Minnesota Archaeologist. 49. Pristupljeno 3. 4. 2007. 
  24. ^ a b Watts, Alison (leto 2000). „The technology that launched a city: scientific and technological innovations in flour milling during the 1870s in Minneapolis” (PDF). Minnesota History. 57 (2): 86—97. JSTOR 20188202. Arhivirano iz originala (PDF) 01. 11. 2013. g. Pristupljeno 30. 05. 2020. 
  25. ^ a b v g Danbom, David B. (2003). „Flour power: the significance of flour milling at the falls” (PDF). Minnesota History. 58 (5–6): 270—285. JSTOR 20188363. Arhivirano iz originala (PDF) 01. 11. 2013. g. Pristupljeno 29. 10. 2013. 
  26. ^ „Crown Roller Mill: HAER No. MN-12” (PDF). Historic American Buildings Survey/Historic American Engineering Record. U.S. Library of Congress. str. 10. Pristupljeno 19. 5. 2015. 
  27. ^ Nestle, Marion; Nesheim, Malden C. (2010). Feed Your Pet Right. Free Press (Simon & Schuster). str. 322–323. ISBN 978-1-4391-6642-0. 
  28. ^ Federal Trade Commission (29. 3. 1921). Report of the Federal Trade Commission on commercial feeds. Washington Government Printing Office via Internet Archive. str. 29. Pristupljeno 28. 7. 2018. 
  29. ^ Hatle, Elizabeth Dorsey; Vaillancourt, Nancy M. (2009—2010). „One Flag, One School, One Language: Minnesota's Ku Klux Klan in the 1920s” (PDF). Minnesota History. 61 (8): 360—371. JSTOR 40543955. Arhivirano iz originala (PDF) 24. 06. 2021. g. Pristupljeno 30. 05. 2020.  and Chalmers, David Mark (1987). Hooded Americanism: The History of the Ku Klux Klan . Duke University Press. str. 149. ISBN 978-0-8223-0772-3. Pristupljeno 5. 7. 2018. 
  30. ^ Ladd-Taylor, Molly (leto 2005). „Coping with a 'Public Menace': Eugenic Sterilization in Minnesota” (PDF). Minnesota History. 59 (6): 237—248. JSTOR 20188483. Arhivirano iz originala (PDF) 10. 08. 2021. g. Pristupljeno 1. 10. 2018. 
  31. ^ a b Weber, Laura E. (proleće 1991). „'Gentiles Preferred': Minneapolis Jews and Employment 1920–1950” (PDF). Minnesota History. 52 (5): 166—182. JSTOR 20179243. Arhivirano iz originala (PDF) 19. 10. 2012. g. Pristupljeno 21. 8. 2012. 
  32. ^ „A History of Minneapolis: Medicine”. Hennepin County Library. 2001. Arhivirano iz originala 21. 4. 2012. g. Pristupljeno 17. 10. 2012. 
  33. ^ „1934 Truckers' Strike (Minneapolis)”. Minnesota Historical Society. Arhivirano iz originala 07. 06. 2007. g. Pristupljeno 5. 5. 2007. 
  34. ^ Reichard, Gary W. (leto 1998). „Mayor Hubert H. Humphrey” (PDF). Minnesota History. 56 (2): 50—67. JSTOR 20188091. Arhivirano iz originala (PDF) 09. 10. 2022. g. Pristupljeno 12. 2. 2020. 
  35. ^ a b „Historical Census Statistics On Population Totals By Race, 1790 to 1990, and By Hispanic Origin, 1970 to 1990, For Large Cities And Other Urban Places In The United States”. U.S. Census Bureau. Arhivirano iz originala 12. 8. 2012. g. Pristupljeno 18. 12. 2011. 
  36. ^ Harry Davis (21. 2. 2003). Almanac. Twin Cities Public Television. Arhivirano iz originala 04. 08. 2020. g. Pristupljeno 30. 05. 2020.  and „American Indian Movement”. Encyclopædia Britannica. 2012. Pristupljeno 19. 8. 2012. 
  37. ^ Hart, Joseph (6. 5. 1998). „Room at the Bottom”. City Pages. 19 (909). Arhivirano iz originala 1. 4. 2010. g. Pristupljeno 1. 4. 2007. 
  38. ^ Montgomery, Blake (27. 5. 2020). „Black Lives Matter Protests Over George Floyd's Death Spread Across the Country”. The Daily Beast. Pristupljeno 28. 5. 2020. „Floyd, 46, died after a white Minneapolis police officer, Derek Chauvin, kneeled on his neck for at least seven minutes while handcuffing him.” 
  39. ^ „Water Resources Report” (PDF). Minneapolis Park & Recreation Board. 2013. Pristupljeno 23. 1. 2016. 
  40. ^ „Mississippi: River Facts”. U.S. National Park Service via Internet Archive. Arhivirano iz originala 12. 10. 2007. g. Pristupljeno 23. 1. 2016. 
  41. ^ „Minneapolis”. Emporis Buildings (emporis.com). Arhivirano iz originala 23. 4. 2007. g. Pristupljeno 18. 3. 2007. 
  42. ^ „Minneapolis”. Encarta. 1993—2007. Arhivirano iz originala 17. 4. 2007. g. 
  43. ^ a b „State of the City: Physical Environment” (PDF). Minneapolis Planning Division via Internet Archive. 2003. Arhivirano iz originala (PDF) 8. 3. 2008. g. Pristupljeno 4. 3. 2013. 
  44. ^ El-Hai, Jack (2000). Lost Minnesota: Stories of Vanished Places. University of Minnesota Press. str. 52. ISBN 1452904642 — preko Google Books. 
  45. ^ „Minnesota Preservation Planner IX (2)” (PDF). Minnesota Historical Society. proleće 1998. Arhivirano iz originala (PDF) 15. 6. 2007. g. Pristupljeno 24. 1. 2016. 
  46. ^ „NowData – NOAA Online Weather Data”. National Oceanic and Atmospheric Administration. Pristupljeno 12. 4. 2016. 
  47. ^ „Station Name: MN MINNEAPOLIS/ST PAUL AP”. National Oceanic and Atmospheric Administration. Pristupljeno 25. 3. 2014. 
  48. ^ „WMO climate normals for Minneapolis/INT'L ARPT, MN 1961−1990”. National Oceanic and Atmospheric Administration. Pristupljeno 8. 4. 2014. 
  49. ^ „Monthly Averages for Minneapolis, MN”. The Weather Channel. Pristupljeno 8. 8. 2016. 
  50. ^ „Minneapolis, Minnesota, USA – Monthly weather forecast and Climate data”. Weather Atlas. Pristupljeno 4. 7. 2019. 
  51. ^ „Minneapolis (city), Minnesota”. State & County QuickFacts. U.S. Census Bureau. Arhivirano iz originala 20. 4. 2012. g. Pristupljeno 21. 4. 2012. 
  52. ^ „Minnesota Trend Report 1: State and Counties”. Arhivirano iz originala 20. 3. 2012. g. Pristupljeno 30. 6. 2013. 
  53. ^ United States Census Bureau. „Census of Population and Housing”. Pristupljeno 21. 5. 2014. 
  54. ^ „U.S. Census website”. United States Census Bureau. 5. 10. 2010. Pristupljeno 4. 9. 2011. 
  55. ^ Biewen, John (19. 8. 1997). „Moving Up: Part One”. Minnesota Public Radio. Pristupljeno 25. 8. 2018. 
  56. ^ Jerabek, Esther. „The transition of a new world Bohemia.” (PDF). Minnesota Historical Society. Arhivirano iz originala (PDF) 24. 02. 2021. g. Pristupljeno 10. 5. 2020. 
  57. ^ Jerabek, Milan Woodrow. „Czechs in Minnesota”. Unpublished Dissertation: Degree of Master of Arts Department of History University of Minnesota. Arhivirano iz originala 04. 08. 2020. g. Pristupljeno 15. 5. 2020. 
  58. ^ Anderson, G.R., Jr. (1. 10. 2003). „Living in America”. City Pages. Arhivirano iz originala 7. 4. 2008. g. Pristupljeno 29. 4. 2008. 
  59. ^ Biroczi, David (22. 1. 2010). Czechs in America: The Maintenance of Czech Identity in Contemporary America (English izd.). Düsseldorf: Lambert Academic Publishing. str. 96 pages. ISBN 978-3838334233. Pristupljeno 15. 5. 2020. 
  60. ^ a b Nathanson, Iric. „Jews in Minnesota” (PDF). Jewish Community Relations Council. Arhivirano iz originala (PDF) 28. 12. 2006. g. Pristupljeno 14. 4. 2007. 
  61. ^ a b „Minneapolis/Saint Paul in Focus: A Profile from Census 2000”. Metropolitan Policy Program, The Brookings Institution. novembar 2003. Arhivirano iz originala 8. 7. 2008. g. Pristupljeno 29. 4. 2008. 
  62. ^ „QuickFacts: Minneapolis city, Minnesota”. United States Census Bureau: U.S. Department of Commerce. Pristupljeno 21. 6. 2018. 
  63. ^ „12.9% in Seattle are gay or bisexual, second only to S.F., study says”. The Seattle Times. 2006. Pristupljeno 20. 3. 2009. 
  64. ^ Gates, Gary J. (oktobar 2006). „Same-sex Couples and the Gay, Lesbian, Bisexual Population: New Estimates from the American Community Survey” (PDF). Williams Institute, UCLA School of Law, University of California, Los Angeles. Arhivirano iz originala (PDF) 9. 6. 2013. g. Pristupljeno 26. 2. 2008. 
  65. ^ Kimball, Joe (19. 11. 2013). „LGBT support: Minneapolis and St. Paul rank high in national assessment”. MinnPost. Pristupljeno 21. 11. 2013. 
  66. ^ „Minneapolis—Saint Paul, MN—WI: Summary Profile”. Harvard University. 2007. Arhivirano iz originala 24. 9. 2007. g. Pristupljeno 29. 4. 2008. 
  67. ^ „Key Facts — Trouble at the Core Update”. Metropolitan Council. 7. 11. 2007. Arhivirano iz originala 20. 2. 2008. g. Pristupljeno 29. 4. 2008. 
  68. ^ Badger, Emily; Bui, Quoctrung (18. 6. 2019). „Cities Start to Question an American Ideal: A House With a Yard on Every Lot”. The New York Times (na jeziku: engleski). ISSN 0362-4331. Pristupljeno 15. 10. 2019. 
  69. ^ Grabar, Henry (7. 12. 2018). „Minneapolis Just Passed the Most Important Housing Reform in America”. Slate Magazine (na jeziku: engleski). Pristupljeno 15. 10. 2019. 
  70. ^ Trickey, Erick. „How Minneapolis Freed Itself From the Stranglehold of Single-Family Homes”. POLITICO Magazine (na jeziku: engleski). Pristupljeno 15. 10. 2019. 
  71. ^ Board, The Editorial (15. 6. 2019). „Opinion | Americans Need More Neighbors”. The New York Times (na jeziku: engleski). ISSN 0362-4331. Pristupljeno 15. 10. 2019. 
  72. ^ a b v „A History of Minneapolis: Religion”. Hennepin County Library via Internet Archive. Arhivirano iz originala 23. 4. 2012. g. Pristupljeno 24. 1. 2016. 
  73. ^ Major U.S. metropolitan areas differ in their religious profiles, Pew Research Center
  74. ^ „America's Changing Religious Landscape”. Pew Research Center: Religion & Public Life. 12. 5. 2015. 
  75. ^ „Our Lady of Lourdes Catholic Church”. Yahoo! Travel. Arhivirano iz originala 21. 05. 2011. g. Pristupljeno 30. 4. 2007. 
  76. ^ FitzGerald, Thomas E. (1998). The Orthodox Church. Praeger/Greenwood. ISBN 978-0-275-96438-2.  and „About St. Mary's”. St. Mary's Orthodox Cathedral. 2006. Pristupljeno 19. 3. 2007. 
  77. ^ Millet, Larry (2007). AIA Guide to the Twin Cities: The Essential Source on the Architecture of Minneapolis and St. Paul. Minnesota Historical Society. str. 84. ISBN 978-0-87351-540-5. 
  78. ^ „Billy Graham and the Billy Graham Evangelistic Association — Historical Background”. Billy Graham Center. 11. 11. 2004. Arhivirano iz originala 27. 2. 2007. g. Pristupljeno 19. 3. 2007. 
  79. ^ Camhi, Leslie (23. 7. 2000). „FILM; The Fabulousness Of Tammy Faye”. The New York Times. Pristupljeno 11. 2. 2017. 
  80. ^ a b Austin, Charles M. (avgust 2013). „20 Largest ELCA congregations in 2012”. The Lutheran. Pristupljeno 22. 11. 2015. 
  81. ^ „About Us”. Masjid An-Nur. Pristupljeno 8. 2. 2014. 
  82. ^ Wiese, Gloria J. „History of North Minneapolis”. Youth Resources. Arhivirano iz originala 16. 1. 2014. g. Pristupljeno 16. 1. 2014. 
  83. ^ Barlow, Philip & Silk, Mark (2004). Religion and public life in the midwest: America's common denominator?. Rowman Altamira. str. 139. ISBN 978-0-7591-0631-4. 
  84. ^ Crann, Tom (14. 7. 2006). „Hindu Temple rises from a Minnesota Cornfield”. MPR News. Pristupljeno 8. 2. 2020. 
  85. ^ „Minneapolis: The contemporary city”. Encyclopædia Britannica. 2007. Pristupljeno 24. 3. 2007. 
  86. ^ Shutter, D.D., Rev. Marion Daniel, ur. (1923). History of Minneapolis, Gateway to the Northwest. I. The S J Clarke Publishing Co via The USGenWeb Project. Arhivirano iz originala 03. 03. 2016. g. Pristupljeno 30. 05. 2020. 
  87. ^ Opeda-Zapata, Julio (6. 2. 2017). „Minnesota has 19 Fortune 500 companies, for now”. St. Paul Pioneer Press. Arhivirano iz originala 30. 10. 2018. g. Pristupljeno 18. 1. 2020. 
  88. ^ Sauter, Michael B.; Stebbins, Samuel (1. 11. 2018). „Fortune 500 companies list: 1 out of 3 are located in just six major cities”. USA Today. Arhivirano iz originala 8. 6. 2019. g. Pristupljeno 5. 7. 2019. 
  89. ^ Data Team (15. 3. 2018). „Asian and European cities compete for the title of most expensive city”. The Economist. Pristupljeno 19. 3. 2018. 
  90. ^ a b „Theodore Wirth (1863–1949)”. National Recreation and Park Association. Arhivirano iz originala 28. 9. 2007. g. Pristupljeno 24. 4. 2007. 
  91. ^ Donaldson, Ali & Lu, Wei (5. 11. 2015). „These Are the 20 Richest Cities in America”. Bloomberg L.P. Pristupljeno 6. 11. 2015. 
  92. ^ „The Role of Metro Areas in the U.S. Economy” (PDF). Global Insight. 2006. Arhivirano iz originala (PDF) 30. 11. 2006. g. Pristupljeno 12. 2. 2007.  and „Personal Income and Per Capita Personal Income by Metropolitan Area, 2003–2005”. Bureau of Economic Analysis. 6. 9. 2006. Arhivirano iz originala 16. 2. 2007. g. Pristupljeno 12. 2. 2007. 
  93. ^ Levy, David (decembar 1992). „Interview with Paul Volcker”. The Region via Internet Archive. Arhivirano iz originala 20. 10. 2012. g. 
  94. ^ „Buyers & Processors”. North Dakota Wheat Commission. Arhivirano iz originala 11. 10. 2007. g. Pristupljeno 2. 4. 2007. 
  95. ^ DeRusha, Jason (19. 1. 2011). „Good Question: Why Did Somalis Locate Here?”. CBS Local. CBS Radio. Pristupljeno 14. 1. 2012. 
  96. ^ Nocera, Joe (22. 12. 2007). „The capital of corporate philanthropy”. International Herald Tribune. Arhivirano iz originala 8. 5. 2008. g. Pristupljeno 11. 1. 2008.  and „A History of Minneapolis: Social Services”. Hennepin County Library via Internet Archive. 2001. Arhivirano iz originala 22. 4. 2012. g. Pristupljeno 17. 10. 2012. 
  97. ^ „History: TMORA”. 30. 9. 2015. 
  98. ^ Bolton, Aaron (31. 3. 2015). „NE Mpls celebrates country's No. 1 arts district title”. The Journal. Minnesota Premier Publications. Arhivirano iz originala 12. 4. 2015. g. Pristupljeno 5. 4. 2015. 
  99. ^ „Northeast Minneapolis Named Best Art District”. USA TODAY 10Best. Pristupljeno 5. 4. 2015. 
  100. ^ Wilmeth, Don B.; Miller, Tice L. (1996). The Cambridge Guide to American Theatre. Cambridge University Press. str. 260—. ISBN 978-0-521-56444-1. 
  101. ^ Blegen, Theodore Christian (1975). Minnesota: A History of the State . University of Minnesota Press. str. 505–. ISBN 978-0-8166-0754-9. 
  102. ^ Tormoen, Erik (22. 11. 2017). „Fake News: The Twin Cities Theater Scene's Claim to Fame”. Minnesota Monthly. Arhivirano iz originala 18. 1. 2020. g. Pristupljeno 18. 1. 2020. 
  103. ^ Horwich, Jeff (6. 4. 2005). „Council moves closer to theater deal, but concerns remain”. Minnesota Public Radio. Arhivirano iz originala 16. 1. 2007. g. Pristupljeno 21. 3. 2007. 
  104. ^ Oestreich, James R. (17. 12. 2006). „MUSIC; A Most Audacious Dare Reverberates”. The New York Times. Pristupljeno 6. 4. 2008. 
  105. ^ Espeland, Pamela (7. 12. 2012). „Five Grammy nominations have Minneapolis ties; more holiday shows”. MinnPost. Pristupljeno 10. 1. 2013. 
  106. ^ Bream, Jon (27. 1. 2014). „Minnesota Orchestra and Osmo Vänskä score a Grammy”. Star Tribune. Pristupljeno 14. 3. 2014. 
  107. ^ Palmer, Caroline (5. 5. 2016). „Dancers recall Prince as a hard-working 'darling' in tights and ballet slippers”. Star Tribune. Arhivirano iz originala 04. 05. 2018. g. Pristupljeno 3. 5. 2018. 
  108. ^ Palmer, Caroline (26. 4. 2000). „Footsteps”. City Pages. 21 (1012). Arhivirano iz originala 29. 10. 2012. g.  and Minneapolis Arts Commission; et al. (jun 2005). „The Minneapolis Plan for Arts & Culture” (PDF). City of Minneapolis. Pristupljeno 29. 6. 2007. 
  109. ^ „Minnesota Spoken Word Association”. Arhivirano iz originala 21. 12. 2006. g. Pristupljeno 18. 3. 2007. 
  110. ^ Peloquin, Jahna (27. 1. 2014). „Local DJs Recall Playing Daft Punk's 1st U.S. Show in SPIN Article”. Vita.MN. StarTribune. Arhivirano iz originala 13. 09. 2016. g. Pristupljeno 16. 3. 2015. 
  111. ^ Welch, Chris (10. 11. 2009). „They're rapping for a hip hop diploma”. CNN.com. CNN. Pristupljeno 16. 3. 2015. 
  112. ^ „America's Most Literate Cities”. Central Connecticut State University. 2016. Arhivirano iz originala 04. 08. 2020. g. Pristupljeno 1. 1. 2020. 
  113. ^ „A History of Minneapolis: Social Services”. Hennepin County Library. 2001. Arhivirano iz originala 22. 4. 2012. g. Pristupljeno 17. 10. 2012. 
  114. ^ Ohlemacher, Stephen (9. 7. 2007). „Detroit area has volunteer spirit”. Detroit Free Press. Arhivirano iz originala 27. 9. 2007. g. Pristupljeno 17. 7. 2007. 
  115. ^ Wood, Drew (mart—april 2018). „The Fierce Urgency of North”. Minnesota Business. Tiger Oak Media. Arhivirano iz originala 25. 6. 2018. g. Pristupljeno 25. 3. 2018. 
  116. ^ „America's Worst 9 Urban Food Deserts”. News One (Interactive One). 22. 9. 2011.  and Kamal, Rana (23. 7. 2017). „Minnesota Among Worst States for Food Deserts”. The CW Twin Cities: Sinclair Broadcast Group. Pristupljeno 25. 3. 2018. 
  117. ^ Rosenberg, Meredith (19. 8. 2017). „Camel burgers and beyond: Minneapolis' Somali food scene”. The Philadelphia Tribune. Pristupljeno 17. 9. 2017. 
  118. ^ „NHL Cities — Ranked by Population — Stats Hockey”. Statshockey.homestead.com. 30. 3. 2012. Arhivirano iz originala 08. 11. 2017. g. Pristupljeno 12. 7. 2013. 
  119. ^ Quirk, Jim (1998). „The Minneapolis Marines: Minnesota's Forgotten NFL Team” (PDF). Coffin Corner. 20 (1): 1—3. Arhivirano iz originala (PDF) 18. 12. 2010. g. 
  120. ^ „A History of Minneapolis: Amateur Sports”. Arhivirano iz originala 21. 4. 2012. g.  and „A History of Minneapolis: Professional Sports”. Hennepin County Library. 2001. Arhivirano iz originala 21. 4. 2012. g. Pristupljeno 17. 10. 2012. 
  121. ^ „About The AWA”. AWA Wrestling Entertainment. 2006. Arhivirano iz originala 2. 3. 2007. g. Pristupljeno 16. 3. 2007. 
  122. ^ George, Thomas (25. 5. 1989). „Minneapolis Gets 1992 Super Bowl”. The New York Times. Pristupljeno 18. 7. 2008. 
  123. ^ „1992 NCAA Men's Division I Basketball Tournament”. HickokSports.com. 17. 4. 2008. Arhivirano iz originala 6. 12. 2012. g. Pristupljeno 18. 7. 2008. 
  124. ^ Brodie, Rob (6. 4. 1998). „Bourne, Kraatz saved Worlds”. Ottawa Sun. Arhivirano iz originala 08. 12. 2012. g. Pristupljeno 18. 7. 2008. 
  125. ^ „The Aftermath: 2019 Minneapolis Supercross”. Motocross Action Magazine. 11. 2. 2019. Pristupljeno 14. 2. 2019. 
  126. ^ „Ogunrinde Honored at Minnesota Sports Awards”. GopherSports.com: CBS Interactive. 14. 12. 2017. Arhivirano iz originala 26. 6. 2018. g. Pristupljeno 18. 12. 2017. 
  127. ^ Mullen, Mike (24. 4. 2020). „X Games 2020 canceled”. City Pages. Pristupljeno 29. 4. 2020. 
  128. ^ Garvin, Alexander (19. 6. 2002). The American City : What Works, What Doesn't (2 izd.). McGraw-Hill Professional. str. 67. ISBN 978-0-07-137367-8. 
  129. ^ Loring, Charles M. (11. 11. 1912). History of the Parks and Public Grounds of Minneapolis. str. 601—602. Pristupljeno 11. 4. 2007.  and Nadenicek, Daniel J.; Neckar, Lance M. (april 2002). Cleveland, H. W. S., ur. Landscape Architecture, as Applied to the Wants of the West; with an Essay on Forest Planting on the Great Plains. University of Massachusetts Press, ASLA Centennial Reprint Series. xli. ISBN 978-1-55849-330-8. 
  130. ^ Walsh, Paul (8. 7. 2008). „Minneapolis, Saint Paul parks shine in national report”. Star Tribune. Arhivirano iz originala 16. 7. 2011. g. Pristupljeno 17. 7. 2008. 
  131. ^ Magnusson, Jemilah (mart—april 2005). „The Top 10 Green Cities in the U.S”. The Green Guide. sv. 107. Arhivirano iz originala 29. 3. 2007. g.  and „Minneapolis Local Surface Water Management Plan” (PDF). Minneapolis Public Works & Engineering. Pristupljeno 9. 4. 2007. 
  132. ^ „ParkScore”. parkscore.tpl.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 3. 12. 2019. 
  133. ^ „Theodore Wirth Park, MN”. National Scenic Byways Online (byways.org). Arhivirano iz originala 9. 7. 2013. g.  and „FAQs”. Central Park Conservancy (centralparknyc.org). 2006. Arhivirano iz originala 14. 3. 2007. g. Pristupljeno 25. 3. 2007. 
  134. ^ „Minnehaha Park”. Minneapolis Park & Recreation Board. Arhivirano iz originala 12. 2. 2007. g. Pristupljeno 25. 3. 2007. 
  135. ^ „Winchell Trail”. AllTrails.com (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 16. 12. 2019. g. Pristupljeno 26. 12. 2019. 
  136. ^ „The ACSM American Fitness Index”. American Fitness Index. Arhivirano iz originala 5. 8. 2016. g. Pristupljeno 6. 8. 2016. 
  137. ^ „America's 100 Greatest Golf Courses/2007-08”. Golf Digest. 2007. 
  138. ^ „Best Public Golf Course: Chaska Town Course”. City Pages. Village Voice Media. 2011. Arhivirano iz originala 18. 8. 2012. g. Pristupljeno 19. 8. 2012. 
  139. ^ a b „International Connections (Sister Cities)”. City of Minneapolis. 31. 1. 2014. Arhivirano iz originala 10. 05. 2015. g. Pristupljeno 28. 10. 2014. 
  140. ^ Baran, Madeleine (31. 7. 2009). „City council approves Najaf, Iraq as Minneapolis' sister city”. Minnesota Public Radio. Pristupljeno 1. 8. 2009. 
  141. ^ „Minneapolis City Council Approves New Sister City In Somalia”. CBS. 10. 10. 2014. Pristupljeno 10. 10. 2014. 

Literatura uredi

Spoljašnje veze uredi

 

Ovaj članak vezan za gradove u SAD je klica. Možete doprineti Vikipediji tako što ćete ga proširiti.

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Минеаполис&oldid=27553545”