Mihailo Kerularije
Mihailo I Kerularije (oko 1000 — 1059), poznat još i kao Mihailo Kerularis i patrijarh Mihailo I, bio je vaseljenski patrijarh od 1043. do 1059. godine.
Mihailo Kerularije | |
|---|---|
 Mihailo Kerularis | |
| Mesto rođenja | Konstantinopolj |
| Datum smrti | 21. januar 1059. |
| Mesto smrti | Konstantinopolj |
Veliki raskol uredi
Rođen u Carigradu, Mihailo je ostao najviše upamćen po sukobu sa papom Lavom IX oko crkvenih razlika na Istoku i Zapadu, pre svega zbog upotrebe beskvasnog hleba u pričešću.[1]
Papa Lav IX mu je 1054. poslao pismo u kom je citirao deo Konstantinove darovnice, za koju je tvrdio da je originalna (on je ujedno i prvi papa koji je koristio Konstantinovu darovnicu u jednom zvaničnom dokumentu).[2]
Lav IX je na ovaj način uveravao Mihaila da je Konstantinova darovnica potpuno legitiman dokument, te da je jedino rimski patrijarh, odnosno papa, jedina glava Hrišćanske crkve.
Papa je pismo takođe poslao i ohridskom arhiepiskopu Lavu, kao odgovor na pismo ohridskog arhiepiskopa Jovanu, episkopu Tranije, u kom je napao običaje Crkve na Zapadu, pogotovo post subotom i korišćenje beskvasnog hleba. Lav IX je u pismu napao Carigradsku patrijaršiju kao izvor jeresi i naglasio je da je jedina glava Crkve rimski patrijarh, dok svi ostali (uključujući i carigradskog) nemaju nikakav autoritet u vođenju Crkve.
Lav IX je potom poslao kardinala Humberta od Silva Kandide kao legata da se izmiri sa patrijarhom Mihailom, no ovaj je to odbio, ostavivši Humberta da čeka mesecima.
Zbog ovoga je kardinal Humbert izručio belešku o izopštenju carigradskog patrijarha iz Crkve 16. jula 1054. godine, iako je papa Lav umro tri meseca ranije, što je činilo izopštenje nezakonitim. Kao odgovor na to, Mihailo je izopštio i kardinala i papu, uklonivši njegovo ime sa diptiha, što je dovelo do Velikog raskola.
Veliki raskol je doveo do okončanja saveza pape i vizantijskog cara, što je rezultovalo papsko-normanskim savezom protiv Vizantije. Ekskomunikacije su povučene 1965. godine, kada su papa Pavle VI i vaseljenski patrijarh Atenagora povukli ekskomunikacije na Drugom vatikanskom koncilu. Iako je Humbertova ekskomunikacija bila nezakonita, ovaj čin je doveo zbližavanju dveju Crkava.
Sukob sa vizantijskim tronom uredi
Mihailo Psel piše da, iako je na početku Mihailo Kerularije bio u dobrim odnosima sa caricom Teodorom pre njenog preuzimanja vlasti, po njenom dolasku na tron je stupio u otvoren sukob s njom, jer je bio gnevan što Carstvo vodi žena i na ovu temu govorio je potpuno otvoreno. Psel tvrdi da bi ga Teodora smenila da je živela duže zbog njegove otvorene drskosti i pobune.
Mihailo je takođe imao ulogu u abdikaciji Mihaila VI Stratiotika, ubedivši ga da abdicira 31. avgusta 1057. u korist generala Isaka I Komnina. Stratiotik je slepo slušao Mihaila, te se na kraju i zamonašio. Mihailo se posvađao i sa Isakom, pošto je Isak naredio konfiskaciju crkvene imovine. U ovoj svađi je Mihailo otišao toliko daleko da je obuo purpurne čizme, koje je smeo nositi jedino car. Izgleda da je Mihailo planirao i ustanak protiv Isaka, verovatno hoteći da dovede sebe ili svog rođaka Konstantina Duku,[3] međutim Isak ga je zarobio i izgnao na ostrvo Marmara 1058. godine, a pošto je Mihailo odbio da se pokori, Psel je podigao optužnicu protiv njega zbog jeresi i izdaje. Mihailo je umro pre no što će izaći na suđenje.
Reference uredi
- ^ CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Michael Caerularius
- ^ [ Migne's Patrologia Latina, Vol. 143 (cxliii), Col. 744-769. Also Mansi, Sacrorum Conciliorum Nova Amplissima Collectio, Vol. 19 (xix) Col. 635-656.]
- ^ [Skylitzes, pp. 464, note 56.]
Izvori uredi
- Pismo Lava IX http://www.documentacatholicaomnia.eu/01p/1049-1054,_SS_Leo_IX,_Epistolae_Et_Decreta,_MLT.pdf
- Michael Psellus, Fourteen Byzantine Rulers (The Chronographia), E.R.A. Sewter, trans. New York: Penguin, 1966.
- Jakšić, Dušan N. (1931). Lično svojstvo Svetog Duha po učenju Pravoslavne crkve, s obzirom na rimski dogmat Filioque. Sremski Karlovci: Srpska manastirska štamparija.
- Matić, Zlatko, ur. (2012). Filioque: Istorijski i teološki aspekti jednog problema. Požarevac: Eparhija braničevska.
- Popović, Radomir V.; Perović, David, ur. (2005). 950 godina od Velikog raskola (1054) i 800 godina od pada Carigrada u ruke krstaša (1204): Međunarodni naučni simposion. Beograd: Pravoslavni bogoslovski fakultet.
- Popović, Radomir V. (2007). „Neke od najvećih hrišćanskih jeresi prvog milenijuma: arijanstvo, monofizitstvo, filiokve (filioque)”. Crkva Hristova i svet religije: Antologija pravoslavnih viđenja (2. dopunjeno izd.). Beograd: Dosije. str. 331—336.
- Puzović, Vladislav (2008). Crkvene i političke prilike u doba Velikog raskola 1054. godine. Beograd: Hrišćanski kulturni centar.
- Puzović, Vladislav (2008). „Vrhunac crkvene krize (1053—1054): Papski legati u Konstantinopolju” (PDF). Bogoslovlje. 48 (2): 147—163.
- Puzović, Vladislav; Nikolić, Bogdana (2014). „Antiohijski patrijarh Petar III (1052–1056) i crkvena kriza 1054. godine”. Zbornik radova Vizantološkog instituta. 51: 71—92.
