Mrkonjski vis
Mrkonjski vis je uzvišenje vulkanskog porekla koje se nalazi u jugoistočnom delu Srbije, kod sela Tulara, u izvorištu reke Jablanice. Predstavlja stari dajk ili nek (oblici magmatskih tela) koji je ispran erozionim i denudacionim procesima, i zato izgleda mlađe od zasečene površi u kristalastim škriljcima. Ima oblik oštre kupe visine 1070 m.[1]
Mrkonjski vis | |
|---|---|
 Mrkonjski vis. | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Upravni okrug | Jablanički |
| Opština | Medveđa |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 42° 47′ 21″ S; 21° 27′ 19″ I / 42.789166° S; 21.455333° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 1070 m |
.svg)  Mrkonjski vis Mrkonjski vis na karti Srbije | |
Geološki sastav
urediMrkonjski vis izgrađen je od trahitskih stena.[1] Trahit spada u intermedijarne magmatske stene, u grupu sijenita i trahita. Ove stene karakteriše sadržaj SiO2 od 66 do 52%.[2]
Klima
urediKlima koja preovlađuje na ovom prostoru je umerenokontinetalna sa toplim i suvim letima i umereno hladnim zimama. Januar je najhladniji mesec u godini kada se srednja mesečna temperatura spusta ispod nule, a najviše srednje mesečne temperature na ovom prostoru zabelenjene su tokom jula i avgusta. Srednja godišnja temperatura iznosi 10,2 °C, najtopliji mesec je jul sa 20 °C, dok je najhladniji januar sa -0,3 °C. Srednje mesečne relativne vlažnosti vazduha kreću se od 64 do 84%. Najmanja relativna vlažnost vazduha je tokom avgusta, dok je najveća tokom zimskih meseci zbog niskih temperatura, i u maju i junu zbog većih količina padavina. Količina padavina iznosi oko 700 mm godišnje.
Hidrološke karakteristike
urediMrkonjski vis nalazi se u izvorišnom delu reke Jablanice tako da ona samim tim predstavlja najbitniji vodotok u njegovoj blizini. Jablanica je leva pritoka Južne Morave a nastaje spajanjem Banjske i Tularske reke. Njena dužina iznosi 94,8 km. Osnovna hidrološka karakteristika Jablanice je neujednačenost režima jer tokom letnjih meseci njeno korito ostaje bez vode. To je najveći vodotok u Srbiji koji presušuje.
Biljni svet
urediSeverna padina vulkanske kupe ima posebne stanišne uslove, a razlog tome je veća vlažnost severne strane masiva. Ona je okružena visovima Ajakobila, Zaječavica, Čokotina i Brajinska čuka. Ispresecana je grebenima i dolinama brojnih potoka koji otiču u Tularsku reku. Pored tooga blokovi stena koji su nagomilani na ovoj strani dali su svoj doprinos u formiranju reliktne vegetacije. Reliktne šumske zajednice koje se nalaze na ovom prostoru su: Fraximo-columetum mixtum-ostyetosum poludominantna zajednica belog jasena, mečje leske sa crnim grabom koja se javlja na visinama preko 900 m zatim Fago-columetum-mixtum-silicicolum zajednica u kojoj dominiraju bukva i mečja leska, javlja se na nesto nižim visinama od prethodne zajednice. Na visinama od 700 m javljaju se zajednice bukve, mečje leske i crnog graba, kao i Fago- aceri-ostrzyetum i Fago-ostryetum-columo-fegetum na rastresitom skeletnom zemljištu. zajednice bukve i crnog graba nalaze se na strmijim položajima, a zajednice mečje leske na blago nagnutim stranama.
Galerija
uredi-
Putokaz na stazi koja vodi ka visu. -
Putokazi na visu koji pokazuju u kojim pravcima se nalaze ispisane planine. -
Vis viđen sa staze koja vodi ka njemu. -
-
-
-
-
-
-
Mrkonjski vis u septembru. -
Mrkonjski vis u septembru.
Reference
uredi- ^ a b Jović, Dr Goran S. (2005). Turistički potencijali naselja Jablanice. Niš: Prirodno-matematički fakultet u Nišu. str. 33. ISBN 86-83481-30-1.
- ^ Jovanović, Velimir (2006). OSNOVI GEOLOGIJE. Beograd: Zavod za udžbenike. str. 79. ISBN 86-17-13048-2.
Literatura
uredi- Batoćanin,D., Jovanović, V. (2009) Osnovi geologije. Beograd : Zavod za udžbenike
- Jović,G. (1997) Lebane. Leskovac: Istorijski arhiv
