Narodni muzej Kragujevac
Narodni muzej Kragujevac je ustanova kulture, pripada kategoriji kompleksnih muzeja zavičajnog karaktera čija je delatnost prikupljanje, proučavanje, stručna i naučna obrada, zaštita i prezentacija kulturnih dobara koju obavlja na teritoriji opština Kragujevac, Batočina, Lapovo, Rača i Knić.
Narodni muzej u Kragujevcu se nalazi na prostoru koji je predstavljao važno državno središte moderne Srbije. Zlatno doba Kragujevca vezano je za vreme od 1818. do 1841. godine kada je na prostoru koji danas okružuje Narodni muzej nastao čitav niz objekata, u kojima je bila smeštena kneževa porodica i državna administracija Kneževine Srbije. Do danas, zubu vremena odolevaju Amidžin konak i Stara crkva, dok su ljudski nemar i ratni vihor uništili znamenita zdanja Kneževog i Šarenog konaka. Delatnost Muzeja obavlja se u objektima: Amidžin konak, Knez Mihailov konak, Galerija, Kuća Svetozara Markovića (Prote Miloja Bajraktarovića), Kuća Ljubice Filipović, Stara skupština, Spomen kuća u Dulenima, Petrova vodenica u Grošnici i Moderna galerija.[1]
Istorijat uredi
Knez Miloš Obrenović je počeo da formira svoju zbirku slika juna 1823. godine kada je dobio na poklon prvu umetničku sliku. Godine 1837, Knez je od nemačkog prirodnjaka barona Herdera dobio prvu zbirku minerala, a izvori upućuju i na prvu numizmatičku zbirku. Za vreme okupacije, u proleće 1942. godine, osnovan je Šumadijski muzej u Kragujevcu koji je prestao sa radom 22. marta 1943. godine. Današnji Narodni muzej u Kragujevcu osnovan je 1. juna 1949. godine kao Oblasni muzej sa tri radnika i 872 predmeta u šest zbirki: prirodnjačkoj, istorijskoj, arheološkoj, numizmatičkoj, etnološkoj i umetničkoj. Za muzejske zgrade određene su Amidžin konak (građen 1818. godine kada se knez Miloš preselio iz Crnuće i formirao dvor u Kragujevcu) i Knez Mihailov konak (iz 1868. godine namenjen za dvor kneza Mihaila). Muzej je svečano otvoren 8. jula 1951. godine, a početkom 1953. godine je promenio ime u Narodni muzej Kragujevac. Nadležnost Muzeja je obuhvatala 11 opština na teritoriji Šumadije, Pomoravlja i Raške oblasti. Sa formiranjem drugih muzejskih centara delatnost Muzeja je svedena samo na Šumadiju. Po nalogu Sreskog narodnog odbora, u junu 1958. godine, osim odeljenja NOR-a koje i dalje radi, Muzej se konzervira. Marta 1961. godine NO opštine Kragujevac donosi rešenje o osnivanju novog muzeja pod imenom Muzej radničkog pokreta i NOB-a. Oba muzeja uporedo postoje dve godine da bi se marta 1963. godine spojili u jedan, Narodni muzej Kragujevac. Godine 1976, predmeti, fotografije i dokumenta vezana za streljanje u Kragujevcu 1941. godine ustupljeni su novoformiranom muzeju Spomen park 21. oktobar.
U sastavu Muzeja su: arheološko, etnološko, istorijsko i istorijsko-umetničko odeljenje, dokumentacija, stručna biblioteka, preparatorska radionica i foto-laboratorija. Muzej ima posebno oformljenu vodičku službu.[2]
Zbirke uredi
U muzejskim zbirkama čuva se nešto više od 26.000 predmeta i studijski materijal za koji se ne vodi precizna evidencija.[3] Muzej poseduje odeljenja za arheologiju, etnografiju, istoriju Kragujevca i Šumadije i likovnu umetnost. U arheološkom odeljenju se čuva više od 10.000 inventarisanih i preko 100.000 predmeta studijskog materijala. Likovna zbirka obuhvata više od 1.000 umetničkih dela izuzetne vrednosti, posebno srpskog slikarstva.[4]
- Arheološka zbirka
- Praistorijska
- Klasična
- Srednjovekovna
- Etnološka zbirka
- Stočarstvo
- Zemljoradnja
- Tekstilna radinost
- Seoska nošnja
- Štapovi i pribor za pušenje
- Muzički instrumenti
- Kuća i pokućstvo
- Dopunsko privređivanje
- Zanati i trgovina
- Gradska nošnja
- Etnološka fotodokumentacija
- Pisana građa
- Predmeti duhovne kulture
- Istorijska zbirka
- Istorijski predmeti
- Numizmatika
- Revolucionarna publicistika i štampa
- Leci, proglasi, plakati i istorijske karte
- Kopirani arhivski dokumenati
- Fotografije i razglednice
- Originalni arhivski dokumenti
- Zavičajna knjiga i štampa
- Memoarska građa
- Fono i video zapisi
- Istorijsko-umetnička zbirka
- Ikone
- Strani majstori
- Srpsko slikarstvo 19. veka
- Srpsko slikarstvo prve polovine 20. veka
- Savremeno srpsko slikarstvo
- Skulptura
- Grafika i crtež
- Primenjena umetnost
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Dobro došli u Narodni muzej Kragujevac Arhivirano na sajtu Wayback Machine (31. maj 2014), Pristupljeno 15. 4. 2013.
- ^ Od prve slike do danas, Narodni muzej Kragujevac Arhivirano na sajtu Wayback Machine (12. januar 2010), Pristupljeno 15. 4. 2013.
- ^ Izložbe, Narodni muzej Kragujevac Arhivirano na sajtu Wayback Machine (15. januar 2010), Pristupljeno 15. 4. 2013.
- ^ Dzenopoljac, Kristina. „Narodni muzej”. GTO Kragujevac (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-05.
Spoljašnje veze uredi
