Nemački džepni bojni brod Dojčland

Nemački ratni brod Dojčland (nem. Deutschland) (kasnije nazvan Licov - nem. Lützow) bio je vodeći brod klase teških krstarica koje su uvedene u naoružanje Nemačke ratne mornarice pre početka i tokom Drugog svetskog rata. Brod je u nemačkoj mornarici bio klasifikovan kao oklopnjača, ali su Britanci za ovu klasu brodova koristili naziv džepni bojni brod.

Deutschland Dojčland
Nemački džepni bojni brod Dojčland
Opšti podaci
Karijera	Nemačka
Kobilica postavljena	5. februar 1929.
Porinut	19. maj 1931.
U službi od	1. april 1933.
Sudbina	Uništen od strane sopstvene posade.
Glavne karakteristike
Deplasman	Standardni 12.100 t; Puni 16.200 t
Dužina	186 m
Širina	21.6 m
Gaz	Puni 7.4 m
Pogon	8 x MAN dizel-motora dve elise
Snaga	52.050 KS (40 MW)
Brzina	28.5 čvorova (53 km/h)
Doplov	8.900 nautičkih milja sa 20 čvorova
Posada	1.150
Naoružanje	6 x 280 mm 8 x 150 mm torpedne cevi 8 x 530 mm
Oklop	glavne kupole 140 mm, bočni oklop 58 mm, palubni oklop 41 mm

Opis

Veličina i karakteristike ovog broda bile su u velikoj meri ograničene Versajskim sporazumom kojim je Nemačkoj zabranjena izgradnja ratnih brodova sa deplasmanom većim od 10.000 t. Veliki broj tehničkih inovacija (uključujući veliku upotrebu zavarivanja kako bi brodski trup bio lakši) primenjen je kako bi se u okviru nametnutih ograničenja izgradio izuzetan ratni brod. I pored toga, Dojčland je još uvek bio 600 t teži od dozvoljenih 10.000 t iako je u svim zvaničnim podacima stajalo da deplasman ne prelazi dozvoljenu granicu.

Druga dva slična (ali ne i identična) broda, koji su izgrađeni u istoj klasi, bili su Admiral Graf Špe i Admiral Šer. Iako su u nemačkoj ratnoj mornarici ovi brodovi svrstani u kategoriju oklopnjača Britanci su ih zbog njihovih karakteristika smatrali džepnim bojnim brodovima: njihovi topovi (6 x 280 mm u dve kupole) bili su znatno veći od topovskog naoružanja teških krstarica iz tog vremena, ali su brodovi ove klase bili znatno manji (i slabije oklopljeni), ali i brži od standardnih bojnih brodova.

Istorija

Kobilica broda postavljena je u februaru 1929. godine u Dojče Verke brodogradilištu u Kilu, a brod je porinut u maju 1931. godine. Radovi na izgradnji broda završeni su krajem 1931. godine, a probna plovidba obavljena je u maju 1932. godine.

Tokom Španskog građanskog rata Dojčland je upućen u Sredozemlje kako bi pružio podršku Frankovim nacionalistima. U periodu od 1936. do 1939. godine učestvovao je u ukupno sedam operacija. Tokom jedne od akcija, 29. maja 1937. godine. Dojčland je napadnut od strane dva republikanska bombardera. Kao posledica njihove akcije poginuo je 31 i ranjen 101 nemački mornar. U znak odmazde sestrinski brod Admiral Šer bombardovao je španski grad Almeriju i tom prilikom je poginulo 19 civila i uništeno 35 zgrada. Nastradali nemački mornari su prvo prebačeni u Gibraltar, gde su i sahranjeni, ali su njihova tela na Hitlerov zahtev, ekshumirana i prebačena na njihovom brodu u Nemačku gde je ogranizovan veliki vojni pogreb kojem je prisustvovao Hitler lično.

Nakon početka Drugog svetskog rata brod je novembra 1939. godine preimenovan u Licov, zato što se Adolf Hitler plašio negativnog efekta koji bi vest o potapanju nemačkog ratnog broda koji je nosio ime otadžbine mogao da ima na moral nemačkog stanovništva.

U februaru 1940. godine. Licov je zajedno sa svojim sestrinskim brodom reklasifikovan kao teška krstarica. U aprilu iste godine učestvovao je u operaciji Vezeribung, nemačkom napadu na Norvešku. Tokom ove operacije Licov je pratio Emdena i Blihera u Oslo fjord, ali se na vreme okrenuo kada je Bliher potopljen dejstvom norveške torpedne baterije. Po završetku pohoda na Norvešku Licov je upućen u Nemačku gde su izvršene modifikacije kako bi mu se povećao operativni radijus i kako bi bio osposobljen za gusarska dejstva protiv savezničkih brodskih konvoja u Atlantiku. Međutim, tokom priprema za isplovljavanje u Atlantik Licov je kod Skageraka, severno od Jilanda torpedovan od strane britanske podmornice Sperfiš. Britansko torpedo je skoro potpuno raznelo krmu broda zbog čega su opravke trajale do kraja 1941. god.

Tokom narednik godina Licov je učestvovao u mnogobrojnim manjim akcijama od kojih je najznačajnije bilo njegovo dejstvo u Baltičkom moru, kada je tokom 1944. godine vatrom svojih topova štitio povlačenje nemačkih trupa.

Brod je teško oštećen tokom bombardovanja u aprilu 1945. godine kada je pogođen sa tri britanske avionske bombe Tolboj usled čega je seo na dno u blizini Svinemindea. Ubrzo je popravljen i nastavio je da pruža artiljerijsku podršku nemačkim jedinicama. 4. maja 1945. godine. Licov je uništila njegova posada kako ne bi pao neprijatelju u ruke.

Posle rata Sovjetska mornarica je izvadila Licova sa morskog dna i koristila ga je kao metu za artiljerijsku obuku. Potopljen je 1949. godine u Baltičkom moru.

Dodatna literatura:

• Siegfried Breyer, Gerhard Koop, (translated Edward Force), The German Navy At War 1939-1945: Volume 1 - The Battleships (Schiffer, West Chester, 1989)
• Bernard Ireland, Tony Gibbons, Jane's Battleships of the 20th Century (HarperCollins, New York, 1996) pp. 42-43

Spoljašnje veze:

• Maritimequest Deutschland / Lützow photo gallery