Nikola Aleksić

Nikola Aleksić
Nikola Aleksić
	Nikola Aleksić slikar
Lični podaci
Datum rođenja	1808
Mesto rođenja	Stari Bečej, Austrijsko carstvo
Datum smrti	1. januar 1873. (64/65 god.)
Mesto smrti	Arad, Austrougarska
Porodica
Deca	Dušan Aleksić
Umetnički rad
Polje	Slikarstvo
Pravac	Bidermajer

Nikola Aleksić (Stari Bečej, 1808 — Arad, 1. januar 1873) bio je srpski slikar.

Biografija

Potiče iz zanatlijske porodice u Starom Bečeju. Sin je Ane i Jovana Aleksića bečejskog krojača. Roditelje je rano izgubio pa ga je iškolovao stariji brat Aleksa, učitelj u Đurđevu. Brat ga je, uočivši njegov talenat za slikarstvo, odveo u Novi Sad. Slikanje je počeo da uči u ateljeu Arsena Teodorovića u Novom Sadu (do 1826).

Kada je umro majstor Arsa, on se još dve godine mučio sa sitnim porudžbinama. Rešen da živi od slikanja, odlazi 1828. godine u Beč, i studira na Akademiji do 1830. godine. Počinje u klasi antike, a nastavlja istorijsko slikarstvo. Putuje u Italiju, gde ostaje tri godine upoznajući umetnost nazarena, živeći od izrade portreta. Kopirao je stare majstore po galerijama i slikao portrete austrijskih oficira srpskog porekla. Posle Italije 1834. godine boravi u Novom Sadu, a zatim u Sremskim Karlovcima, gde kopira portret mitropolita Stefana Stratimirovića.

Nakon tri godine bavljenja u Kneževini Srbiji, gde je radio portrete, mamio ga je zavičaj. Godine 1837. nastanjuje se u Kikindi gde otvara radionicu, da bi 1840. godine prešao u Temišvar, pa u Arad gde ostaje do kraja života. U Temišvaru se oženio sa Marijom Stankić iz Verone.^[1] Nikolini naslednici, sin Dušan i unuci Stevan i Ivan takođe su bili poznati slikari i ikonopisci^[2].

Radovi

Galerija portreta Nikole Aleksića, Narodni muzej Kikinda

Bio je plodan slikar. Radio je uglavnom ikone, zidne slike i portrete. Naslikao je:

1837. zidne slike i nekoliko ikona u Molu

1838. ikonostas rumunske crkve u Fibišu (Fibiş) u Rumuniji

1839. ikonostas i zidne slike u Banatskom Aranđelovu

1841. ikonostas rumunske crkve u Kuvinu (Cuvin) u Rumuniji, premazan 1864.

1844. ikonostas i zidne slike rumunske crkve u Simbeteriju (Simbăteru) u Rumuniji

1845. ikonostas u Srpskom Semartonu (Sânmartinu Sârbesc) Rumunija

1845—1846. zidne slike u srpskoj crkvi u Aradu

1846. ikonostas u Srpskom Svetom Petru

1847. ikonostas u Elemiru

1848. zidne slike u Novom Kneževcu

1854. ikonostas i zidne slike u Kumanima

1855. ikonostasu u Novom Miloševu

1857. zidne slike u Mokrinu

1858. ikonostas u Radojevu

1859. zidne slike u crkvi u Melencima

1861. ikonostas u Malom Bečkereku (Becicherecu Mic) (Rumunija)

1862. ikonostas u Varjašu (Variaş) (Rumunija)

1863. ikonostas u rumunskoj crkvi u Aradu

1865—1866. ikonostas u srpskoj crkvi u Aradu

1867. ikonostas i crkvi u Mikalaki (Micălaca) (Arad)

1868—1869. ikonostas u srpskoj crkvi u Gospođincima i

1870—1871. ikonostas i zidne slike u Ostojićevu

Radio je i za crkve u Kapolnašu (Rumunija), Sabathazi (Rumunija), Velikom Sv. Nikoli. Sa starošću dolazi kod njega do "opadanja" u kvalitetu, usled prekomernog rada i zamora. Ipak, pojedini radovi su mu i u starosti neobično uspeli, poput Bogorodice ili Usekovanja iz aradske crkve.^[3]

Portreti su mu neobično verni, i umeo je uvek da izrazi karakterističnu crtu lica neke osobe. Ostavio je nekoliko uzornih portreta među kojima su Portret sinova (Matica srpska), Jelisaveta Ninković, Čovek u plavom, Devojčica sa ružom (Narodni muzej u Beogradu), Mala Kengelčeva, Portret žene u plavom (Galerija Matice srpske) i dr.

Tipičan je predstavnik bidermajera. U crkvenom slikarstvu je pod uticajem nazarena, sa iskrenim osećanjem za monumentalnost. U portretima je osećajan kolorista i vešt crtač karaktera.

Imao je više učenika, kao što su Novak Radonić, Aksentije Marodić i Ljubomir Aleksandrović.

Galerija

Nikola Aleksić: Portret majora Jovana Vilovskog (oko 1850)
Nikola Aleksić: Portret Jelene Vilovski (oko 1850)
Nikola Aleksić: Dama u belom (1851)
Nikola Aleksić: Portret
Nikola Aleksić: Portret Dimitrija Bibić (1865)
Nikola Aleksić: Lazar Arsenijević oko 1855. (Narodni muzej u Beogradu)
Portret građanke iz 19. veka
Portret oficira, sredina 19. veka
Portret Valovskog
Grigorije Radak, Galerija Matice srpske
Milan Savić

Vidi još

Spisak srpskih slikara

Reference

^ "Glasnik Istorijskog društva u Novom Sadu", Novi Sad 1936.
^ "Politika", Beograd 1937. godine
^ "Vreme", Beograd 1940. godine

Literatura

I. Aleksić, Nikola Aleksić, Kalendar Kikinđanin, Kikinda 1896
O. Mikić, Nikola Aleksić, Novi Sad 1974
Tekst dr Miodrag Kolarić, savetnik, Narodni muzej, Beograd, za Enciklopediju Jugoslavije JLZ 1980.
O. Mikić,. “ALEKSIĆ, Nkola”, Srpska enciklopedija Tom 1. knjiga 1. (na ((sr))). Novi Sad, Beograd: Matica srpska Novi Sad, SANU Beograd, Zavod za udžbenike Beograd, 161. strana. 2010. ISBN 978-86-7946-078-3.
S. Nikolić, Sadašnji srbski vrsni živopisci, Sedmica, br. 15, Novi Sad, 1852, 116
Veljko Petrović, Milan Kašanin, Srpska umetnost u Vojvodini, Novi Sad 1927
I. Berkeszi, Temesvari Mu(umlaut)veszek, Temesvar, 1909, 64-68
A. Cosma, Nikola Alexici, Pictura Romaneasca din Banat, Timisoara 1940
Miodrag Kolarić, Klasicizam kod Srba, knj. 1, Beograd 1965, 125-130
Milivoj Nikolajević, Olga Mikić, Delo Nikole Aleksića, Novi Sad 1974
Miodrag Jovanović, Srpsko slikarstvo u doba romantizma, Novi Sad 1976, 65-67
Dejan Medaković, Srpska umetnost u XIX veku, Beograd 1981, 82-86
Leposava Šelmić, Zbirka Joce Vujića, Beograd 1989, 15
Miodrag Jovanović, Slikarstvo Temišvarske eparhije, Novi Sad 1997, 242-252

Spoljašnje veze

[1] "Glasnik Istorijskog društva u Novom Sadu", Novi Sad 1936.

[2] "Politika", Beograd 1937. godine

[3] "Vreme", Beograd 1940. godine

[1]

[2]

[3]