Novi kvadrat
Novi kvadrat je grupa strip crtača okupljenih oko zagrebačkoga nedeljnika Polet, koja je delovala od 1976. do 1979. godine. Umetnici okupljeni u ovoj grupi dali su doprinos podizanju interesovanja za strip u tadašnjoj SFRJ i njegovog prihvatanja kao jednog vida umetničkog izražavanja. U jugoslovenski strip uveli su niz grafičkih inovacija.[1] Danas Novi kvadrat predstavlja kultnu grupu na hrvatskoj umetničkoj sceni, a ime ove grupe autora postalo je sinonim za strip na prostorima nekadašnje Jugoslavije.[2]
Osnivanje i delovanje uredi
Grupu Novi kvadrat osnovali su autori takozvane treće generacije hrvatskog stripa Mirko Ilić, [[Igor Kordej], Krešimir Zimonić i Emir Mešić, svi potekli iz zagrebačke Škole primijenjenih umjetnosti. Za osnivanje ove grupe bili su potstaknuti novim tendencijama u evropskom stripu, posebno francuskom i italijanskom. Kasnije su im se priključili priključeni Radovan Devlić, Joško Marušić, Ninoslav Kunc, Krešimir Skozret, Ivan Puljak i Nikola Kostandinović.
Delujući u okviru Novog kvadrata ovi umetnici su, uz tematske i ikonografske, uvodili u područje stripa i niz grafičkih inovacija, poput filmske tehnike kadriranja, razbijanja okvira strip kvadrata i druge. Pristupivši stripu kao umetničkom mediju, odmakli su se od tradicionalnog, komercijalnog stripa. Osim u Poletu, radove su objavljivali i u drugim studentskim i omladinskim časopisima, među kojima su najpoznatiji u to vreme bili Studentski list, Mladost i Stripoteka. S vremena na vreme radili su i u drugim medijima, poput filma i televizije, sa kojom su sarađivali na muzičkim spotovima.
Neki članovi ove grupe postigli su zapaženu međunarodnu karijeru: Igor Kordej poznati je strip crtač u SAD i Francuskoj. Odlikovan je najvišim francuskim ordenom za kulturu. Mirko Ilić radi kao predavač u Njujorku, gde se bavi i političkom i društvenom ilustracijom i grafičkim dizajnom).[1] Krešimir Zimonić i Joško Marušić dobitnici su prestižnih nagrada na festivalima animiranog filma u svetu.[2]
Izložbe i retrospektive uredi
Grupa je povremeno priređivala izložbe svojih radova, čime su dali doprinos podizanju interesovanja za strip i njegovog prihvatanja kao jednog vida umetničkog izražavanja. Godine 1985. u Zagrebu je održana retrospektivna izložba Novog kvadrata, a radovi ove grupe izloženi su i na izložbi „Strip u primijenjenoj” u Zagrebu 2013.[1]
Dokumentarni film uredi
Godine 2016. O grupi Novi Kvadrat snimljen je dokumentarni film. To je prvenstveno priča o novom stripu, ispričana kroz vizure samih protagonista, ali i vizualno-verbalna interpretacija njihovih najboljih ostvarenja iz stripa, ilustracije, grafičkog dizajna, karikature, animiranog filma kao i osvrt na njihove kasnije autorske karijere. Film ujedno oslikava i duh vremena u kom su članovi ove grupe odrastali i delovali, kao i tadašnju popularnu kulturu, najbolje ocrtanu stripom, muzikom i filmom[3].
Monografija uredi
Četrdeset godina po prestanku rada grupe Novi kvadrat, 2020. godine objavljena je monografija „Novi kvadrat — 40 godina poslije”. U monografiji su sabrani i objavljeni brojni tekstovi i osvrti likovnih kritičara, osoba iz javnog i kulturnog života Zagreba kao i samih članova grupe o stripu i svemu što je Novi kvadrat predstavljao u tim vremenima najproduktivnijeg delovanja. Takođe je i bogato ilustrirova autorskim stripovima, ilustracijama i karikaturama.[2]
Reference uredi
- ^ a b v „Novi kvadrat”. Hrvatska enciklopedija, mrežno izdanje. Leksikografski zavod Miroslav Krleža. Pristupljeno 16. 7. 2022.
- ^ a b v „Novi kvadrat- 40 godina poslije”. ALAN FORD. Pristupljeno 16. 7. 2022.
- ^ „Novi kvadrat”. TvProfil. 7. 4. 2021. Pristupljeno 16. 7. 2022.