Olovo (Zeničko-dobojski kanton)
Olovo je gradsko naselje i sjedište istoimene opštine smešteno 50 km sjeveroistočno od Sarajeva, na magistralnom putu koji vodi od Sarajeva prema Tuzli. U Olovu su još od srednjeg vijeka poznata nalazišta olovne rude, po čemu je grad i dobio ime. Rijeka Stupčanica se kod centra grada spaja sa rijekom Biošticom, i zajedno sa njom formira Krivaju koja teče dalje prema Zavidovićima.
Olovo | |
|---|---|
 Panorama Olova | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Federacija Bosne i Hercegovine |
| Kanton | Zeničko-dobojski kanton |
| Opština | Olovo |
| Stanovništvo | |
| — 2013. |  2.465 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 44° 07′ 38″ S; 18° 34′ 49″ I / 44.1271° S; 18.5803° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 764 m |
  Olovo Olovo na karti Bosne i Hercegovine | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 71340 |
| Pozivni broj | 032 |
| Veb-sajt | olovo |
Istorija uredi
Naselje Olovo nastalo je prije više od šest vijekova na obalama tri planinske rijeke. U pisanim dokumentima Olovo se prvi put spominje 1382. godine pod imenom Plumbum (lat. olovo) što potvrđuje navode da je ovaj grad dobio ime po rudi olova. Tako u 14. i 15. vijeku Olovo je bilo poznati rudarski i trgovački centar. Zbog prestanka eksploatacije olovne rude nacionalna struktura stanovništva mijenjala se kroz protekle vijekove. Najveći dio stanovništva Olova krajem srednjeg veka činili su Sasi kao rudari. Dolaskom Turaka u Olovu se povećava broj muslimanskog stanovništva koje početkom 16. vijeka gradi džamiju na lokalitetu današnjag naselja Gornje Olovo, a već u 17. vijeku muslimani čine tri četvrtine stanovništva u gradu. Pretpostavlja se, da je zbog plahovitih planinskih rijeka (Biostice, koja teče iz Knežine, te Stupčanice koja dolazi iz Han Pijeska) a koje su u proleće plave okolna polja, nastalo naselje Donje Olovo i to tek u 20. vijeku. Razvoju Donjeg Olova, odnosno današnjeg gradskog jezgra, nakon austrougarske okupacije, znatno je doprinijela izgradnja pruge Zavidovići — Olovo — Han Pijesak. To ujedno predstavlja početak planske eksploatacije bogatih olovskih šuma, što i danas čini osnovni privredni resurs.
Stanovništvo uredi
| Sastav stanovništva – naselje Olovo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013.[1] | 1991. | 1981.[2] | 1971.[3] | ||||
| Ukupno | 2 465 (100,0%) | 3 311 (100,0%) | 2 602 (100,0%) | 2 055 (100,0%) | |||
| Bošnjaci | 2 333 (94,65%) | 2 143 (64,72%)1 | 1 529 (58,76%)1 | 1 359 (66,13%)1 | |||
| Bosanci | 42 (1,704%) | – | – | – | |||
| Hrvati | 24 (0,974%) | 94 (2,839%) | 114 (4,381%) | 161 (7,835%) | |||
| Muslimani | 18 (0,730%) | – | – | – | |||
| Srbi | 17 (0,690%) | 820 (24,77%) | 614 (23,60%) | 476 (23,16%) | |||
| Neizjašnjeni | 14 (0,568%) | – | – | – | |||
| Ostali | 7 (0,284%) | 52 (1,571%) | 17 (0,653%) | 8 (0,389%) | |||
| Bosanci i Hercegovci | 5 (0,203%) | – | – | – | |||
| Jugosloveni | 2 (0,081%) | 202 (6,101%) | 306 (11,76%) | 24 (1,168%) | |||
| Albanci | 2 (0,081%) | – | 3 (0,115%) | 6 (0,292%) | |||
| Nepoznato | 1 (0,041%) | – | – | – | |||
| Crnogorci | – | – | 15 (0,576%) | 17 (0,827%) | |||
| Slovenci | – | – | 3 (0,115%) | 4 (0,195%) | |||
| Makedonci | – | – | 1 (0,038%) | – | |||
- 1 Na popisima od 1971. do 1991. Bošnjaci su popisivani uglavnom kao Muslimani.
Napomene uredi
Reference uredi
- ^ „Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini 2013 – Etnička/nacionalna pripadnost, vjeroispovijest, maternji jezik”. popis.gov.ba. Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine. Arhivirano iz originala 7. 4. 2021. g. Pristupljeno 7. 4. 2021.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981.” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 22. 10. 2015.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1971.” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 22. 10. 2015.
