Omar el Bašir
Omar Hasan Ahmed el Bašir (1. januar 1944) bio je general-potpukovnik vojske Sudana, i predsednik od 1989. do 2019. godine, kada je svrgnut vojnim pučem sa vlasti.
| Omar el Bašir عمر حسن أحمد البشير | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||||
| Lični podaci | |||||||||||||||||||
| Datum rođenja | 1. januar 1944. | ||||||||||||||||||
| Mesto rođenja | Hoš Banaga, Anglo-egipatski Sudan | ||||||||||||||||||
| Religija | Islam | ||||||||||||||||||
| Profesija | vojno lice, političar | ||||||||||||||||||
| Politička karijera | |||||||||||||||||||
| Politička stranka | Nacionalni kongres | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Biografija uredi
Rođen je 1944. u mestu Hoš Banaga, južno od grada Kartuma. Stupio je u sudansku vojsku 1960. godine. Studirao je na egipatskoj vojnoj akademiji, a diplomirao na sudanskoj vojnoj akademiji u Kartumu 1966. godine.[1] Od 1975. bio je vojni ataše u Ujedinjenim Arapskim Emiratima, a 1981. postao je zapovednik oklopne padobranske brigade.[2]
Kada se vratio u Sudan kao pukovnik u sudanskoj vojsci, El Bašir je na čelu grupe nezadovoljnih oficira srušio s vlasti nestabilnu vladu civilnog premijera Sadika el Mahdija u beskrvnom puču 30. juna 1989. godine.[3] Nova vojna vlada pod Baširom je zabranila sve političke stranke i nametnula islamske zakone u celoj državi.[4] Bašir se zatim postavio na čelo Revolucionarnog veća nacionalnog spasa, koja je držalo sve ovlasti u zemlji.
Revolucionarno veće je raspušteno 1993, a Bašir se proglasio predsednikom i povećao svoja ovlašćenja. Sva izvršna i zakonodavna vlast bila je u njegovim rukama.[5]
Oktobra 2005, Baširova administracija okončala je Drugi sudanski građanski rat, jedan od najkrvavijih ratova u Africi, dopustivši ograničenu autonomiju Južnom Sudanu. Međutim, otprilike u isto vreme izbio je sukob u Darfuru, u kome je prema zapadnim izvorima stradalo između 200.000[6] i 400.000[7][8][9] ljudi. Zbog toga Bašir danas drži reputaciju jednog od najkontroverznijih vođa današnjice.
Glavni tužilac Međunarodnog suda za ratne zločine je u julu 2008. optužio Bašira za genocid, zločine protiv čovečnosti i ratne zločine u regionu Darfura.[10] Sud je izdao zahtev za izručenje 4. marta 2009. zbog ratnih zločina i zločina protiv čovečnosti, ali je zaključeno da nema dovoljno dokaza za optužbu za genocid.[11][12] Odluci suda suprotstavili su se Afrička unija, Arapska liga, Pokret nesvrstanih i vlade Rusije i Kine.[13][14]
Dana 11. aprila 2019. posle 30 godina vladavine i velikih demonstracija na kojima je na desetine ljudi ubijeno, svrgnut je sa vlasti vojnim pučem koji je izveo general Ahmed Avad, posle čega je stavljen u kućni pritvor, a vlast u zemlji je preuzela vojska koja je raspustila parlament do izbora 2020. godine.
Izvori uredi
- ^ „Profile: Sudan's President Bashir”. BBC News. 25. 11. 2003. Pristupljeno 15. 1. 2013.
- ^ Aljazeera - Profile: Omar al-Bashir, Pristupljeno 9. 4. 2013.
- ^ „FACTBOX – Sudan's President Omar Hassan al-Bashir | Reuters”. 14. 7. 2008. Pristupljeno 15. 1. 2013.
- ^ Bekele, Yilma (12. 7. 2008). „Chickens are coming home to roost!”. Ethiopian Review. Pristupljeno 15. 1. 2013.
- ^ Walker, Peter (14. 7. 2008). „Profile: Omar al-Bashir”. The Guardian. London. Pristupljeno 15. 1. 2013.
- ^ „Q&A: Sudan's Darfur conflict”. BBC News. 23. 2. 2010. Pristupljeno 15. 1. 2013.
- ^ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/su.html Arhivirano na sajtu Wayback Machine (5. februar 2019)>], Pristupljeno 9. 4. 2013.
- ^ People's Daily Online – Darfur peace talks to resume in Abuja on Tuesday: AU, Pristupljeno 9. 4. 2013.
- ^ „Hundreds Killed in Attacks in Eastern Chad”. The Washington Post. 11. 4. 2007. Pristupljeno 15. 1. 2013.
- ^ Court, International Criminal (14. 7. 2008). „ICC Prosecutor presents case against Sudanese President, Hassan Ahmad AL BASHIR, for genocide, crimes against humanity and war crimes in Darfur”. Arhivirano iz originala 25. 8. 2009. g. Pristupljeno 15. 1. 2013.
- ^ International Criminal Court (4.3. 2009). Warrant of Arrest for Omar Hassan Ahmad Al Bashir Arhivirano na sajtu Wayback Machine (5. mart 2009). Retrieved on 15.1. 2013.
- ^ BBC News, 4.3. 2009. Warrant issued for Sudan's Bashir. Retrieved 4.3. 2009.
- ^ DAILY NATION – After Bashir warrant, Sudan united in protest Arhivirano na sajtu Wayback Machine (13. mart 2013), Pristupljeno 9. 4. 2013.
- ^ International Criminal Court Cases in Africa: Status and Policy Issues, Pristupljeno 9. 4. 2013.