Orden narodnog oslobođenja
Orden narodnog oslobođenja (sloven. Red ljudske osvoboditve; mkd. Орден на народното ослободување) bilo je odlikovanje Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije, peto u važnosnom redu jugoslovenskih odlikovanja.
| ORDEN NARODNOG OSLOBOĐENjA | |
|---|---|
 Orden narodnog oslobođenja na izložbi „Odlikovanja iz arhiva“ u Istorijskom arhivu Beograda | |
Dodeljuje  SFRJ | |
| Tip |  |
| Dodeljuje se | jugoslovenskim državljanima |
| Dodeljuje se za | istaknute zasluge u organizovanju i rukovođenju Ustankom i stvaranju i razvijanju Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije |
| Ratni period | Narodnooslobodilačka borba |
| Status | nedodeljuje se više |
| Ustanovljen | 15. avgusta 1943. |
| Prvo odlikovanje | 24. jula 1944. |
| Zadnje odlikovanje | ? |
| Ukupno odlikovanih | 262 |
| Važnosni red odlikovanja | |
| Sledeće (više) |  Orden junaka socijalističkog rada |
| Sledeće (niže) |  Orden ratne zastave |
Ustanovio ga je Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito, 15. avgusta 1943. godine Ukazom o odlikovanjima u Narodnooslobodilačkoj vojsci Jugoslavije.
Orden je bio odlikovanje za građanske zasluge, a dodeljivalo se za „istaknute zasluge u organizovanju i rukovođenju Ustankom i stvaranju i razvijanju Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije“. Orden je dizajnirao vajar Antun Augustinčić 1945. godine. Kao i sva prva odlikovanja SFRJ i ovo odlikovanje se najpre izrađivano u Sovjetskom Savezu, a kasnije u zagrebačkoj fabrici „IKOM“. Izgled znaka Ordena narodnog oslobođenja izmenjen je krajem 1945. godine. Odustalo se od ovalne forme koja se nosila o vrpci na grudima i koja je izrađivana u Sovjetskom Savezu u korist stilizovane dvostruke zvezde petokrake, dimenzija 48 h 50 mm koja se, pričvršćena šrafom i maticom nosila na levoj strani grudi, samostalno. Središnji medaljon, urađen u reljefu predstavlja personifikaciju pobunjenih građana svih uzrasta i profesija, uokviren je klasjima žita, sa crvenom petokrakom u gornjem levom kraju i dvoredim, latiničnim natpisom „narodno oslobođenje” u dnu ovala.
Ovim odlikovanjem odlikovano je 262 osoba. Revolucionar Nikola Grulović je bio jedina osoba, dva puta odlikovana ovim ordenom. Među nosiocima odlikovanja nalazi se i 21 strani državljanin, kojima je ovo odlikovanje dodeljivano u periodu od 1945. do 1947. godine.
Vidite još uredi
Literatura uredi
- Vojna enciklopedija, Beograd 1975. godina.
- Opća enciklopedija JLZ. Jugoslovenski leksikografski zavod, Zagreb, 1980. godina.
- Boris Prister, Odlikovanja zbirke dr. Veljka Malinara. Zagreb 2000. godina.
- * Katalog izložbe: Odlikovanja iz legata Istorijskog arhiva Beograda (PDF). Beograd: Istorijski arhiv Beograda. 2015. ISBN.
