Oskar Torp

Oskar Torp (8. jun 1893. Šeberg – 1. maj 1958. Oslo) bio je norveški političar i član norveške Laburističke partije. Bio je na čelu partije od 1923. do 1945., kao i gradonačelnik Osla od 1935–1936. godine. Tokom 1935. godine postao je privremeni ministar odbrane u vladi Johana Nigordsvolda. Takođe je bio ministar rada i društvene inkluzije od 1936. do 1939, a nakon toga ministar finansija od 1939. do 1942. godine. Dok je norveška vlada bila u egzilu u Londonu, on je bio odabran za ministra odbrane 1942. godine. Tu titulu je zadržao sve do izbora 1945. godine i gde je bio odabran za ministra nadležnog za rekonstrukciju, sve do 1948. godine. Torp je rođen u Šebergu, i izabran je za predstavnika grada Osla u norveškom parlamentu 1936., ali nije uspeo da uđe u sam parlament sve do 1948. godine, kada je postao lider Laburističke partije Norveške. Godine 1951. je postao premijer Norveške, kada se Einar Gerhardsen povukao sa te pozicije. On je zatim 1955. godine postao presedavajući u norveškom parlamentu, i na toj poziciji je bio sve do svoje smrti 1958. godine.

Oskar Torp
Oskar Torp u aprilu 1950. godine, fotografisao Leif Erelund
Lični podaci
Datum rođenja	(1893-06-08)8. jun 1893.
Mesto rođenja	Šeberg, Norveška
Datum smrti	1. maj 1958.(1958-05-01) (64 god.)
Mesto smrti	Oslo, Norveška
Državljanstvo	Norveško
Zanimanje	Političar
Porodica
Deca	Reinar Torp

Biografija

Rani život i početak karijere

Torp je rođen u Šebergu, i bio je sin Antona Frederika Andersena Torpa(1865-1907) i Ane Bolet Andreasen Gade(1867-1932), kao jedan od devetoro dece. Otac mu je umro relativno rano u životu. Otac je radio u Kanadi od 1903. i 1907. godine se vratio u Norvešku kako bi sakupio svoju porodicu i sa njima emigrirao u Kanadu, međutim tokom putovanja je preminuo. Nakon završene osnovne škole, Torp je počeo da radi. Kasnije u životu je postao električar i već sa 14 godina je bio zamenik šefa trezora lokalnog sindikata. Takođe se pridružio Laburističkoj partiji i bio odabran za nacionalni odbor 1918., kada je opozicija preuzela kontrolu u partiji. Torp je bio na čelu partijskog odeljka u Sarpsborgu od 1919. do 1921. godine, i u Estfoldu od 1921. do 1923. U aprilu 1916. godine se venčao sa Kari Hansen(1893-1967) i sa njom imao sina Reidara Torpa.

Period na čelu partije

Torp je bio delegat na Četvrtom internacionalnom kongresu komunista 1922. godine. Nakon toga, 1923. godine revolucionarni deo partije koji je preuzeo kontrolu nad partijom 1918. godine se podelio na dva dela - jedan deo koji je bio za članstvo u Kominterni i onaj koji je bio protiv toga. Sam Torp je pripadao drugom delu, i upravo to krilo partije je preuzelo moć na nacionalnom skupu 1923. godine. Tada je Torp postao lider cele partije. Kada je Torp, sa 32 godine postao lider partije, Peder Furubutn, lider omladinske grane partije, bio je četiri godine stariji od njega. Torp je bio na čelu partije sve do 1945. godine. Doduše, bilo je priče o tome da je na čelu partije zapravo bio Martin Tranmel.

Torp je bio član gradskog veća u Sapsborgu od 1919. godine do 1923. godine i zamenik člana skupštine opštine Akershus od 1925. godine do 1928. godine. Torp je bio gradonačelnik Osla u periodu 1935-1936. godine, i bio izabran za člana norveškog parlamenta 1936. godine. U kabinetu premijera Nigordsvolda je bio privremeni ministar odbrane, dok je Fredrik Munsen bio bolestan. Nakon toga je bio ministar rada i društvene inkluzije od novembra 1936. godine do jula 1939. godine, kao i ministar finansija od jula 1939. godine do marta 1942. godine. U aprilu 1940. godine Nemačka izvršava invaziju na Norvešku, i Torp je bio taj koji je organizovao premeštanje nacionalnog trezora. Nakon toga je on sam pobegao sa ostatkom Nigordsvoldovog kabineta. Tokom nemačkih vazdušnih napada, Torp je povredio stopalo. Ubrzo je Torp, zajedno sa celim kabinetom, stigao do Engleske, gde su ostali do 1945. godine kada se Drugi svetski rat završio. Torp je tada odabran za privremenog ministra odbrane od novembra 1941. godine do februara 1942. godine, Marta 1942. godine je odabran za zvaničnog ministra odbrane, i tu poziciju je zadržao sve do 1945. godine.

Period nakon rata

Nemačkoj okupaciji Norveške je došao kraj 8. maja 1945. godine, i vlada se vratila iz egzila u Norvešku. Torp je bio na čelu vladine delegacije do 31. maja 1945. godine, i samim tim je u tom periodu bio privremeni premijer i ministar spoljnih poslova u Oslu.

Usled svog egzila iz Norveške, Torp nije bio smatran za odgovarajućeg lidera partije, i umesto njega je odabrana zamena, iako je to bilo protiv partijskih zakona. Tokom Gerhardsenove druge vlade, dobio je poziciju ministra za rekonstrukciju - međutim je dao ostavku na ovu poziciju pod prisilom 10. januara 1948. godine. Ostao je u norveškom parlamentu do kraja mandata koji je osvojio na izborima 1945. godine. Tokom mandata je bio lider članova Laburističke partije u parlamentu. Kasnije, 1948. godine, se preselio u Vestfold, gde je izabran na poziciju guvernera.

Period na mestu premijera

Einar Gerhardsen se 1951. godine povukao sa pozicije norveškog premijera, što je izazvalo šok na norveškoj političkoj sceni. Sam Gerhardsen je Torpa pitao da preuzme poziciju premijera. Navodno, Gerharsen je prvo pitao Sverea Stestada, ali je on odbio. Torp je proveo četiri godine na čelu vlade.

Kasniji period

Gerhardsen je u januaru 1955. godine primorao Torpa da podnese ostavku u korist samog Gerhardsena, koji je tokom te četiri godine dok nije bio na vlasti ponovo sakupio dovoljan politički kapital da se vrati na čelo vlade, tokom te četiri godine je bio predsednik norveškog parlamenta. Torp je tokom sledeća dva izborna ciklusa ponovo odabran za člana parlamenta, postao je predsednik parlamenta, i upravo je na toj poziciji ostao sve do svoje smrti.

Smrt

Tokom tokom šeste decenije 20. veka, Torp je doživeo krvarenje mozga, međutim to nije nikome rekao, čak ni porodici. Prvog maja 1958. godine se to ponovo desilo, ali se završilo fatalno. Preminuo je u Univerzitetskoj bolnici u Oslu. Sahranjen je u Oslu.