Osmi dalmatinski korpus NOVJ
Osmi dalmatinski udarni korpus bio je korpus Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije formiran je 7. oktobra 1943. naredbom Vrhovnog komandanta NOV i POJ Josipa Broza Tita od Devete, Devetnaeste, Dvadesete i 26. divizije i Srednjedalmatinkog, Kninskog, Dinarskog, Mosečko-svilajskog, Segetsko-marinskog, Imotskog, Makarskog, Mosorskog, Neretvanskog, Grahovo-peuljskog, Glamočkog i Livanjskog partizanskog odreda. Pri formiranju imao je ukupno 13.049 boraca. Naredbom Vrhovnog štaba NOV i POJ od 24. oktobra 1943. Štabu Osmog korpusa privremeno je bila potčinjena i Mornarica NOVJ.[1][2]
| Osmi dalmatinski udarni korpus | |
|---|---|
 Borci 8. korpusa marširaju kroz oslobođeni Mostar februara 1945. | |
| Postojanje | 7. oktobar 1943 — 1. mart 1945. |
| Formacija | 9. dalmatinska divizija 19. severnodalmatinska divizija 20. dalmatinska divizija 26. dalmatinska divizija |
| Jačina | 13.049 boraca[a] |
| Deo |  Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije |
| Angažovanje | |
| Komandanti | |
| Komandant | Pavle Ilić[a] |
| Načelnik štaba | Maksimilijan Baće[a] |
| Politički komesar | Ivan Kukoč[a] |
Prvi komandant korpusa bio je Pavle Ilić Veljko, zatim Vlado Ćetković, a nakon njegove pogibije, oktobra 1944. Petar Drapšin. Politički komesari korpusa bili su Ivan Kukoč, do 25. januara 1944. i potom Boško Šiljegović, do kraja rata.
Za postignuti uspeh prilikom oslobođenja Knina, Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito je 10. decembra 1944. pohvalio Osmi korpus, a Glavni štab NOV i PO Hrvatske mu je 25. decembra 1944. dodelio naziv udarni.
Mobilizacijom novih boraca korpus je krajem decembra 1944. imao oko 35.000 boraca, a februara 1945. 45.524 borca. Naredbom Generalštaba JA Osmu korpus je 1. marta 1945. korpus je uključen u Četvrtu armiju JA, čim je Štab korpusa prestao da postoji.
Komandni sastav korpusa uredi
- Komandanti korpusa:
- Pavle Ilić Veljko — vršilac dužnosti od formiranja korpusa do decembra 1943.
- Sreten Žujović — vršilac dužnosti od decembra 1943. do januaru 1944.
- Vlado Ćetković — od januara do oktobra 1944.[b]
- Milan Kuprešanin — vršilac dužnosti od oktobra do novembra 1944.
- Petar Drapšin — od novembra 1944. do marta 1945.
- Politički komesari korpusa:
- Ivan Kukoč — od formiranja korpusa do januara 1944.
- Boško Šiljegović — od januara 1944. do marta 1945.
- Načelnici Štaba korpusa:
- Maksimilijan Baće — od formiranja korpusa do decembra 1943.
- Milan Kuprešanin — od decembra 1943. do novembra 1944.
- Ante Biočić — od novembra 1944. do marta 1945.
Napomene uredi
Reference uredi
- ^ Vojna enciklopedija 6 1973, str. 475.
- ^ Leksikon NOR 2 1980, str. 810.
Literatura uredi
- Vojna enciklopedija tom VI. Beograd. 1973. COBISS.SR 168834823
- Leksikon Narodnooslobodilačkog rata i revolucije u Jugoslaviji 1941—1945. tom II. Beograd—Ljubljana: Narodna knjiga—Partizanska knjiga. 1980. COBISS.SR 49300743
- Anić, Nikola (2004). POVIJEST OSMOG KORPUSA NARODNOOSLOBODILAČKE VOJSKE HRVATSKE 1943-1945. Zagreb: Dom i svijet.
