Pavle Čortanović
Pavle Čortanović (Novi Sad, 5. februar 1830 — Beograd, 31. mart 1903) bio je srpski slikar i litograf.
| Pavle Čortanović | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 5. februar 1830. |
| Mesto rođenja | Novi Sad, Austrijsko carstvo |
| Datum smrti | 31. mart 1903. (73 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, Kraljevina Srbija |
Biografija uredi
Pavle je bio sin molera, akademskog slikara Petra Čortanovića. Slikarstvo je učio kod oca u njihovoj radionici. Studirao je slikarstvo na Akademiji likovnih umetnosti u Beču od 1845. godine do zimskog semestra 1852-1853.[1] Upoznao je u Beču Đuru Jakšića, koji je tada takođe učio slikarstvo. Nije stekao potpuno akademsko obrazovanje i spada u red srpskih slikara poznih romantičara.
Nakon studija postao je učenik Dimitrija Avramovića. Bilo je to avgusta 1852. godine, kada je Pavle pomagao ocu tokom pozlaćivanja templa u manastiru Vrdniku. Avramović je tada slikao ikonostas iste manastirske crkve. Godine 1865. otputovao je u SAD, gde je godinu dana proveo na usavršavanju.
Čortanović je najviše poznat po litografijama, rađenim oko 1860. godine, na kojima je predstavio ličnosti iz srpske istorije, naročito Kosovskog boja 1389. godine, poput "cara Lazara".[2] Javlja se 1874. godine kao privremeni učitelj crtanja i krasnopisa u "Užičkoj gimnazijskoj realki".[3] Ministarstvo prosvete Srbije mu je 1883. godine dalo odobrenje da može predavati - biti učitelj crtanja i lepog pisanja u srednjim školama.[4] Jedno vreme radio je kao učitelj crtanja u Negotinskoj nižoj gimnaziji,[5] gde je i penzionisan septembra 1897. godine.[6] Preselio se zatim u Beograd, gde je živeo i radio u Hercegovačkoj ulici. Umro je 1903. godine u Beogradu, u velikom siromaštvu, gotovo slep, a skromnu novčanu pomoć koju mu je odredila Srpska kraljevska akademija, nije dočekao.[7]
Njegove ikone su deo ikonostasa srpskih pravoslavnih crkava u Vojki (1859), Vašici (1863), Bodegraju (1885), Bešenovu, Vrdniku, Grabovu, Staroj Pazovi, Velikim Radincima, Berkasovu, Rumi, Laliću i drugim mestima.[8] Ikonostas crkve u selu Jasku u Sremu nije završio, jer je napustio radno mesto.
Galerija uredi
-
Car Lazar i njegova porodica, reprodukcija litografije Pavla Čortanovića iz 1860. godine -
Miloš Obilić posle zavere pred šatorom Muratovim, autora Pavla Čortanovića i Adama Stefanovića (pre 1887) -
Spaljivanje moštiju Svetog Save, autora Pavla Čortanovića i Adama Stefanovića (oko 1860) -
Ulje na platnu Stevan Sinđelić u Bici na Čegru (1900) -
Hajduk Veljko Petrović (početak XX stoleća)
Reference uredi
- ^ Vrbaski, Milena. „Pavle Čortanović, pionir popularne umetnosti” (PDF). www.academia.edu.
- ^ "Kolo", Beograd 20. jun 1942.
- ^ "Kalendar sa šematizmom Knjaževstva Srbje za 1874. godinu", Beograd 1874.
- ^ "Prosvetni glasnik", Beograd 30. septembar 1883.
- ^ „Pavle Čortanović”. Veliki ilustrovani kalendar Orao: 125—126. 1892.
- ^ "Prosvetni glasnik", Beograd 1. septembar 1897.
- ^ "Nova iskra", Beograd 1. februar 1904.
- ^ Domljan, Žarko (1984). Likovna enciklopedija Jugoslavije I A-J. Zagreb: Jugoslavenski leksikografski zavod "Miroslav Krleža". str. 275.
