Arhiepiskop i mitropolit karlovački Lukijan
Lukijan Bogdanović (Baja, 10. maj 1867 — Bad Gaštajn, 1. septembar 1913) bio je arhiepiskop i mitropolit karlovački od 1908. do 1913. godine i dobrotvor.[1]
| Lukijan (Bogdanović) | |
|---|---|
 | |
| Osnovni podaci | |
| Pomesna crkva | Srpska pravoslavna crkva |
| Eparhija | Karlovačka mitropolija |
| Čin | mitropolit |
| Titula | arhiepiskop i mitropolit karlovački |
| Sedište | Beograd |
| Godine službe | (1908—1913) |
| Prethodnik | Georgije (Branković) |
| Prethodna eparhija | Eparhija budimska |
| Godine službe | (1897—1908) |
| Prethodnik | Arsenije Stojković |
| Naslednik | Dimitrije (Pavlović) |
| Naslednik | Georgije Zubković |
| Lični podaci | |
| Svetovno ime | Lazar Bogdanović |
| Datum rođenja | 10. maj 1867. |
| Mesto rođenja | Baja, Austrijsko carstvo |
| Datum smrti | 1. septembar 1913. (46 god.) |
| Mesto smrti | Bad Gaštajn, Austrougarska |
Biografija uredi
Lukijan (svetovno ime Lazar) Bogdanović je rođen 1867. godine u Baji u Ugarskoj. Njegova porodica je najpre živela u Srpskoj Mečki (Rácmecske) gde je rođen njegov deda Grigorije Bogdanović.[2] Njegov otac Aleksandar rođen je u Baranji u Pečvaru, a u Baju se preselio kao trgovac, gde je držao malu radnju. Mati Milica rođ. Letić bila je bliska rođaka patrijarha Georgija Brankovića. Lukijan Bogdanović se školovao u rodnoj Baji, Sremskim Karlovcima i u Jegri (mađ. Eger)
Zamonašio se 1891. godine i uskoro postao arhimandrit manastira Vaznesenja Hristovog u Beočinu. Za episkopa Eparhije budimske postavljen je 1892. godine. Dana 10. novembra 1907. osvetio je kamen temeljac novog zdanja peštanskog Tekelijanuma.
Izabran je za srpskog patrijarha 22. septembra 1908. sa 33 glasova za i 25 protiv, mada je većina saborska prvo za patrijarha izabrala vršačkog episkopa Gavrila Zmejanovića, čiji izbor ugarski premijer Šandor Vekerle (mađ. Wekerle Sándor) nije prihvatio. Zatim je saborska većina za srpskog patrijarha izabrala episkopa bačkog Mitrofana Ševića. On se, međutim, pod pritiskom kraljevskog komesara povukao.
Godine 1912. mađarska vlada Ištvana Tise (mađ. Tisza István) je ukinula srpsku crkvenu autonomiju. Srpska štampa je zbog nastale situacije okrivila patrijarha Bogdanovića.
Iste godine zbog hirotonisanja Georgija Zubkovića za novog episkopa budimskog izazvao je veliko nezadovoljstvo kod mađarskog premijera Ištvana Tise.
Posle svih ovih nemilih događaja patrijarh Bogdanović je 1. septembra 1913. godine u austrijskom gradu Bad Gaštajnu pod nerazjašnjenim okolnostima nestao. Njegovo nago telo pronađeno je u reci Ahe. Odsečena glava patrijarha Bogdanovića nikada nije pronađena.[3] Prema izveštajima tadašnje srpske štampe u Austrougarskoj postoji sumnja da je poglavar Srpske pravoslavne crkve pao kao žrtva politike mađarskog premijera Ištvana Tise.
Patrijarh Lukijan se isticao velikim godišnjim prilozima Srpskom privrednom društvu „Privrednik“ i bio je jedan od osnivača Patronata Privrednikovih dobrotvora i njegov aktivan član.
Bio je kavaljerskih manira.[4]
Titule i priznanja uredi
- 22. septembar 1908 - 1. septembar 1913: Njegova Ekselencija Mitropolit Lukijan Bogdanović
Odlikovanja uredi
Orden Svetog Save, Veliki krst (Kraljevina Srbija)[5]
Reference uredi
- ^ Vuković 1996, str. 290-293.
- ^ „Preci patrijarha Lukijana Bogdanovića - Poreklo”. www.poreklo.rs (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-08-25.
- ^ Patrijarh Lukijan ubijen zbog obračuna sa Srbijom? („Večernje novosti“, 17. novembar 2013)
- ^ „KAVALJER U VLADIČANSKOJ ODEŽDI – Ravnoplov” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-07-01.
- ^ Acović, Dragomir (2012). Slava i čast: Odlikovanja među Srbima, Srbi među odlikovanjima. Belgrade: Službeni Glasnik. str. 96.
Literatura uredi
- Slijepčević, Đoko M. (1966). Istorija Srpske pravoslavne crkve. knj. 2. Minhen: Iskra.
- Zastava, br. 190, 9. septembar 1913. (Jutarnji list), Novi Sad
- Uspomene prote Stevana Čampraga, Sentdreja 2001.
- Zastava, br. 190, 6. septembar 1913. (Večernji list), Novi Sad
- Vuković, Sava (1996). Srpski jerarsi od devetog do dvadesetog veka. Evro, Unireks, Kalenić.
- Vasin, Goran (2013). „Nestanak i smrt patrijarha Lukijana Bogdanovića u prečanskoj političkoj javnosti” (PDF). Srpske studije (4): 285—303. Arhivirano iz originala (PDF) 23. 11. 2015. g. Pristupljeno 31. 07. 2017.
Spoljašnje veze uredi
- Poslednji karlovački patrijarh („Večernje novosti“, feljton 24.9-5.10.2009)[mrtva veza]
- Zagonetna smrt patrijarha Lukijana — „Tajna reke Ahe“, Politikin Zabavnik, broj 3036 od 16. aprila 2010. godine
- Ubistvo patrijarha uvertira za Prvi svetski rat („Večernje novosti“, 15. januar 2014)
- Patrijarh pred uzburkanim morem („Politika“, 6. januar 2016)
- Patrijarh Lukijan ubijen zbog obračuna sa Srbijom? („Večernje novosti”, 17. novembar 2013)
- Spomen na Lukijana Bogdanovića patrijarha mučenika (Kalenić, broj 1-6/1993, str. 15-18)[mrtva veza]
