Pernik
Pernik je opština i grad u Bugarskoj, u zapadnom delu zemlje. Grad je i sedište istoimene Perničke oblasti.
| Pernik bug. Перник | |
|---|---|
 Panorama grada Pernika | |
 Zastava
 | |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Bugarska |
| Oblast | Pernička oblast |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — | 91.883 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 42° 36′ 12″ S; 23° 02′ 00″ I / 42.60345° S; 23.03335° I |
  Pernik Pernik na karti Bugarske | |
| Ostali podaci | |
| Gradonačelnik | Rosica Janakijeva |
| Poštanski broj | 2300 |
| Pozivni broj | 076 |
Pernička oblast je rudarska regija sa najvećim rudarskim rezervama u Bugarskoj. Zbog toga je Pernik središte rudarske industrije u Bugarskoj.
Poreklo naziva uredi
Naziv „Pernik“ vezuje se za staroslovenskog boga Peruna.
Geografija uredi
Grad Pernik se nalazi 30 km jugozapadno od Sofije i to je prestonici najbliži značajaniji grad u državi.
Pernik se smestio u dolini gornjeg toka reke Strume, na starom srednjovekovnom trgovačkom putu Sofija — Solun. (danas magistrala E79). Grad okružuju planine Vitoša, Viskjar i Golo brdo. I pored toga što je grad u dolini, on je na znatnoj nadmorskoj visini od 710 m, pa je to je najviši veći grad u Bugarskoj.
Klima u gradu je oštra varijanta kontinentalne zbog znatne nadmorske visine grada.
Na području opštine Pernik se nalazi i deo nacionalnog parka „Vitoša“ (bug: Naroden park „Vitoša") od čijih 26577 hektara se na opštinskim ataru nalaze 9988 hektara. 5 km južno od grada nalazi se rezervat Ostrica sa najvećim vrhom na (1.146 m n. v. na planini Golo Brdo (bug: Golo bъrdo).
Istorija uredi
Okolina grada Pernika bila je naseljena još u rimsko vreme. Tu je bio rimski grad "Aelea".[1] Prvo naselje na mestu Pernika bilo je srednjovekovno naselje i utvrda Krakra.
Krakra je u vreme cara Samuila bio njegov vojvoda[2] - zaštitnik tog grada.[3] Odbranio je grad dva puta herojski se boreći: 1002. i 1016. godine. Utvrđeni grad Pernik po planinom Vitošom je branio prelaz iz Pomoravlja i Podunavlja u maričku i strumičku dolinu. Vizantijski car Vasilije opsedao je 1016. godine bezuspešno grad 88 dana, pa se povukao.[4]
Stefan Nemanja je pre 1192. godine osvojio i porušio do temelja tvrđavu Pernik, blizi Sredeca (Sofije).[5]
U 14. veku grad Krakra pada pod vlast Osmanlija i gubi značaj. Po oslobađanju ovog kraja od Osmanlija 1878. godine Pernik je bio malo selo. Međutim, otkriće rudnog bogatstva na ulasku u 20. vek dovelo do najglog rasta naselja. Godine 1929. Pernik zvanično postaje grad, a 1958. oblasno središte. U periodu između 1934. i 1946. godine stanovništvo se tu uvećalo za 80%, što je najviši rast u celoj Bugarskoj.[6]
Crkva Sv. Jovana u Perniku ima drveni ikonostas i vladičanski sto, koji je rezao majstor drvorezbar Mijak, Nestor Aleksijević Mirčeski.[7]
Stanovništvo uredi
| 1934. | 1946. | 1956. | 1965. | 1975. | 1985. | 1992. | 2001. | 2011. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 21.269 | 34.981 | 63.482 | 81.526 | 87.408 | 94.155 | 90.549 | 85.991 | 80.191 |
Po procenama iz 2007. godine grad Pernik imao 83.869 stanovnika. Većina gradskog stanovništva su etnički Bugari. Ostatak su [mahom Romi. Pretežna veroispovest stanovništva je pravoslavna.
Poslednjih 20ak godina grad gubi stanovništvo zbog udaljenosti od glavnih tokova razvoja u zemlji. Ovo je mnogo dramatičnije nego kod drugih gradova slične veličine zbog stangacije rudarstva, koje je veoma bitno za grad. Oživljavanje privrede i blizina Sofije trebalo bi zaustaviti negativni demografski trend.
Privreda uredi
Pernička oblast je rudarska regija sa najvećim rudarskim rezervama uglja u Bugarskoj. Zbog toga je Pernik središte rudarske i energetske industrije u Bugarskoj.
Obrazovanje uredi
Na području opštine Pernik ima 20 osnovnih škola, 9 srednjih škola i 6 gimnazija.
Opština Pernik uredi
|
Opština Pernik ima 2 grada i 22 sela. Gradovi su:
Velika sela su:
Srednja po veličini sela su: |
Mala sela su:
Najmanja sela su: |
Partnerski gradovi uredi
Reference uredi
- ^ "Otadžbina", Beograd 1881. godine
- ^ Milovan Ristić: "Strumica", Beograd 1925.
- ^ Jovan Rajić: "Istorija raznih narodov najpače Bolgarov, Horvatov i Serbov", Beč 1794.
- ^ "Srpski letopisi", Budim 1860.
- ^ Majkov: "Istorija srpskog naroda", prevod, Beograd 1876. godine
- ^ "Glasnik srpskog geografskog društva", Beograd 1947.
- ^ "Glasnik etnografskog muzeja", Beograd 2001.
