Pećki upravni okrug
Pećki upravni okrug je upravni okrug u administrativnom sistemu Republike Srbije, na području Autonomne Pokrajine Kosova i Metohije. Zvanično sedište okruga nalazi se u gradu Peći, ali okružna uprava je počevši od 1999. godine izmeštena i potom se nalazila u obližnjem Goraždevcu. U tom periodu, funkciju pećkog okružnog načelnika obavljali su: Jova Popović (do 2001. godine), Milivoje Ribać (2001-2004), Milisav Petrović (2004-2008), Stojan Dončić (2008-2013), Vinka Radosavljević (2013-2020) i Milo Stevanović (od 2020. godine).
| Pećki upravni okrug | |
|---|---|
 | |
| Država |  Srbija |
| Region | Kosovo i Metohija |
| Istorijske oblasti | Metohija |
| Admin. centar | Peć |
| — broj st. | 414.187 |
| Opštine i gradovi | 5 |
Pećki upravni okrug obuhvata opštine:
- Opština Dečani, mesto Dečani
- Opština Đakovica, mesto Đakovica
- Opština Istok, mesto Istok
- Opština Klina, mesto Klina
- Opština Peć, mesto Peć
Istorija
uredi
Za vreme postojanja srednjovekovne srpske države, u Peći se počevši od kraja 13. veka nalazilo sedište poglavara Srpske pravoslavne crkve, koji su stolovali u Pećkom manastiru. Tokom razdoblja osmanske vlasti, u Peći se nalazilo i sedište Pećkog sandžaka. Nakon oslobođenja Peći (1912) i uključivanja većeg dela Metohije u sastav tadašnje Kraljevine Crne Gore, formirana je Pećka oblast koja je obuhvatala tri kapetanije (Pećka, Đakovička, Istočka).[1]
Za vreme Kraljevine SHS postojao je stari Metohijski okrug (1918-1922) sa sedištem u Peći i nadležnošću nad tri sreza (Pećki, Đakovički, Istočki). Čitavo to područje uključeno je 1922. godine u sastav novostvorene Zetske oblasti. U sklopu nove oblasne uprave, pećko okružno načelstvo zadržalo je samo nadzorne funkcije nad radom područnih srezova. Takvo stanje je opstalo sve do 1929. godine, kada je nakon ukljuvanja tog područja u sastav novostvorene Zetske banovine ukinuto pećko okružno načelstvo, čiji su srezovi potpali pod nadležnost novoustanovljenog okružnog inspektorata u Kosovskoj Mitrovici. Za vreme Drugog svetskog rata, okupatori su 1941. godine ustanovili Pećku prefekturu, koja je funkcionisala sve do oslobođenja 1944. godine.[2][3]
Okružni nivo uprave obnovljen je posebnom uredbom, koju je Vlada Republike Srbije donela 29. januara 1992. godine,[4] a koja je propisivala delokrug i način vođenja onih poslova državne uprave koje ministarstva obavljaju izvan svojih sedišta, u okruzima kao područnim ograncima državne vlasti. Prema toj uredbi, Pećki okrug je obuhvatao pet opština: Peć, Dečani, Đakovica, Istok, Klina. Prema uredbi Vlade Republike Srbije od 23. februara 2006. godine, okruzi menjaju ime u upravni okruzi.[5]
Na područjima koja ulaze u sastav Pećkog okruga, kretanje ukupnog broja stanovnika bilo je obeleženo ubrzanim porastom: 276.193 (1971), 348.557 (1981), 414.187 (1991). Tokom novije istorije, prvobitna etnička slika tog prostora znatno se promenila, tako da nakon iseljavanja i proterivanja Srba izrazitu većinu stanovništva na području Pećkog okruga danas čine Albanci.
Vidi još
urediReference
uredi- ^ Ljušić 2001, str. 264-266.
- ^ Dimić 2001.
- ^ Ristanović 2012, str. 171-194.
- ^ Uredba o načinu vršenja poslova ministarstava i posebnih organizacija van njihovog sedišta (Službeni glasnik Republike Srbije, br. 3/1992)
- ^ Uredba o upravnim okruzima (Službeni glasnik Republike Srbije, br. 15 od 27. februara 2006. godine)
Literatura
uredi- Dimić, Ljubodrag (2001). Istorija srpske državnosti. 3. Novi Sad: Ogranak SANU.
- Ginić, Ivanka (1955). Administrativno-teritorijalne promene u NR Srbiji od 1834-1954 godine (PDF). Beograd: Zavod za statistiku NR Srbije.
- Ivanović, Milan (2013). Metohija: Spomenici i razaranja. Novi Sad-Beograd: Prometej & Službeni glasnik.
- Ljušić, Radoš (2001). Istorija srpske državnosti. 2. Novi Sad: Ogranak SANU.
- Ristanović, Petar (2012). „Administrativne promene na prostoru Stare Srbije 1912-1941” (PDF). Baština: glasnik. 32: 171—194. Arhivirano iz originala 02. 06. 2020. g. Pristupljeno 17. 05. 2025.
