Википедија

Plemena Crne Gore

Plemena su nastala udruživanjem porodica koje imaju zajedničko porijeklo ili pretke. Po narodnom shvatanju, pleme je zajednica nekog stanovništva koje je poteklo od jedne porodice ili od jednog lica. Na ovoj osnovi u narodu su nastala predanja o rodonačelnicima raznih plemena u Staroj Crnoj Gori, Brdima i Staroj Hercegovini. Na zasnovanost ovakvih shvatanja ukazuju i patronimički nazivi plemena.[1]

Karta nahija Crne Gore

Nastanak i razvoj uredi

Plemena postaju od dva ili više bratstava koja potiču od jedne krvi. Rijetko se događa i ne prolazi najbolje, da se nesrodno bratstvo pridruži nekom plemenu, i to bratstvo se od tog vremena zvalo poselica.[2] Postoje dvije faze u razvoju crnogorskog plemenskog društva. Starija je do stvaranja srednjovjekovne srpske države, a mlađa je od kraja XIV vijeka, poslije Turske najezde na naše krajeve.[3] Dok je postojala srpska država, u političkom životu su funkcionisale državne norme, dok su norme rodovskog ili plemenskog funkcionisale u unutrašnjoj organizaciji života naroda. Čim je nestala država plemena se pojavljuju kao politički faktor. Preko njih je djelovala i Mletačka i Dubrovačka republika, ne samo trgovački već i politički. Prilikom pripremanja akcije protiv Turaka, zapadne države su se obraćale plemenskim savezima.[4]

Slovenska tradicija uredi

Pleme kao dio srpske etničke istorije, osim povezivanja crnogorskog plemenskog društva sa slovenskom i južnoslovenskom etno-jezičkom zajednicom i tradicijom, ima vezu starinaca sa doseljenicima, da pojedine porodice u Crnoj Gori imaju kontinuitet od vremena kralja Milutina do savremenog doba.[5]

Pretpostavljalo se da se pleme može formirati iz bratstava koja nisu istog porodičnog porijekla. Na osnovi duha crnogorskog naroda koji ne trpi glavare iz drugog plemena Miklošić, negira strano porijeklo dinastije Balšića, uprkos mišljenju istoričara, koji na osnovu stranih izvora, izvode njihovo porijeklo od kuće de-Baux. Ipak je prvi Balšić bio gospodar cijele Zete, a ne prvi čovjek jednog plemena, pa je bio rod Nemanjićima, a postavila ga je čvrsta ruka Stefana Dušana.[1]

Prvi doseljenici na prostor današnje Crne Gore uredi

Srbi su krajem vijeka naselili Balkansko poluostrvo, zauzimajući prvo sjeverozapadne dijelove i šireći se obalom Jadranskog mora potiskivali Avare, miješajući se sa takozvanim Latinima rimskim kolonistima. Istovremeno je teklo naseljavanje Zete iz dva pravca, sa juga iz Primorja i sa sjevera iz Bosne, Zahumlja i Travunije. Do X vijeka, pa i ranije ove krajeve je potpuno naselilo srpsko pleme i ovde počinje njegov politički život, koji tako napreduje da se već u XI vijeku ovdje javlja podsticaj za ujedinjavanje naroda u jednu državu.[6]

Starosjedioci i doseljavanja u XV vijeku uredi

Drugi su sloj stvorili doseljenici dobijeni posle pada Srpskog carstva, uglavnom u drugoj polovini XV vijeka, kada je i Kraljevina Bosna izgubila samostalnost, a Zeta ostala jedino utočište slobodnog srpstva. Ovo doseljavanje je bilo tako masovno da su starosjedioci ubrzo postali manjina. Iz prošlosti pojedinih plemena zapisano je kakvi su bili odnosi između starog stanovništva i doseljenika koji su ubrzo nadvladali da bi se prema starosjediocima koji su bili svedeni na minimum odnosili sa izvjesnim prezrenjem, dajući im imena koja im nikada nisu pripadala kakva su: Macure, Žudelji, Španji, Bukumiri. Izmišljali su o njima nevjerovatne priče — kako su jedni druge poubijali i tako sami sebe uništili, da su prokleti i da se zato ne razmnožavaju. Ovi starosjedioci u stvarnosti ni po čemu nisu bili gori od doseljenika, koji su se kočoperile svojim ratnim podvizima. Istorijska je činjenica da su ovi starosjedioci pomogli Nemanji da pobijedi Vizantiju, pa su Nemanjići sa njima stvorili srpsku državu.[7]

Doseljenici iz Bosne i Hercegovine uredi

Doseljenici iz Bosne i Hercegovine prihvatili su imena Njeguši — po selu u kome su se naselili. Ozrinići po plemenu u koje su se uključili kada su se doselili, slično je sa Bjelopavlićima tako su sačuvani i nazivi mjesta Malonšići i Maznići. Sva je Katunska nahija svoje doseljenike dobila iz Bosne i Hercegovine koji nisu direktno došli iz svog bivšeg zavičaja, već zaobilaznim putevima odlazeći daleko na zapad i do Dalmacije i manje ili više se tamo zadržavajući. Tako su njeguški doseljenici neko vrijeme življeli ispod Njegoša u Hercegovini, što im je dalo osnovu da su otuda i svoje ime donijeli. Sa njima su tamo življeli i Cerovići koji su taj kraj napustili kasnije, a prezime dobijaju po planini Cerovici sa kojim su i došli u Drobnjake.[7]

Stara plemena uredi

Crnogorska plemena su naseljavala današnju teritoriju Crne Gore, nekadašnje Raške i Zete, okupljeni oko svojih zajedničkih predaka.

Podela plemena po grupama (Jovan Cvijić) uredi

Podeljena su na dve grupe. U srednjovekovnoj Crnoj Gori je bilo 21 pleme, koje je se nalazilo u 4 nahije. U Raškoj je bilo 26 plemena, koja su se nalazila u 3 oblasti.

Plemena u nahijama uredi

Plemena Katunske nahije uredi

Plemena Lješanske Nahije uredi

Plemena Riječke nahije uredi

Plemena Crmničke nahije uredi

Plemena u oblastima uredi

Plemena Brda (sedam Brda) uredi

Plemena Hercegovine (stare) uredi

Primorska plemena uredi

Podela plemena po nahijama (Knjaževina Crna Gora) uredi


Zvanična podela po plemenima prema Zemljopisu Knjaževine Crne Gore objavljenog na Cetinju 1899. godine.

Katunska nahija uredi

Riječka nahija uredi

Crmnička nahija uredi

Primorska nahija uredi

Ova se nahija ne dijeli na plemena, kao ostale nahije, već na dva okruga:

  • Ulcinjski okrug
  • Barski okrug

Lješanska nahija uredi

Zetska nahija uredi

Brdska nahija uredi

Vasojevićka nahija uredi

Nahija se deli po zemljištu na sledeće oblasti:

Moračka nahija uredi

  • Donja Morača
  • Gornja Morača
  • Rovci
  • Kolašin (okrug)

Nikšićka nahija uredi

Reference uredi

  1. ^ a b Apolonovič Rovinski 1998, str. 89
  2. ^ „Naš narod”. Bosanska vila: 57. 
  3. ^ VLAHOVIĆ, Petar. ETNIČKA PROŠLOST I ETNIČKI PROCESI STARE CRNE GORE I BOKE U NAUČNOM DELU JOVANA ERDE­ LjANOVIĆA (PDF). Glasnik Etnografskog instituta SANU. Arhivirano iz originala (PDF) 24. 09. 2015. g. Pristupljeno 17. 01. 2015.  soft hyphen character u |title= na poziciji 85 (pomoć)
  4. ^ Apolonovič Rovinski 1998, str. 17-18
  5. ^ Apolonovič Rovinski 1998, str. 20-28
  6. ^ Apolonovič Rovinski 1998, str. 106 - 107
  7. ^ a b Apolonovič Rovinski 1998, str. 27-42

Literatura uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Племена_Црне_Горе&oldid=27553180”