Википедија

Politikologija

Politikologija (odnosno nauka o politici) je nauka koja proučava politiku i političke procese. Ovo podrazumeva izučavanje ustrojstva i dešavanja, procesa u vladi ili bilo kom istovrsnom sistemu koji pokušava da ostvari bezbednost, pravičnost i društveni konsenzus, odnosno da dokine brojna društvena pitanja i upravlja širokim spektrom društvenih resursa. U skladu sa tim, politikolozi proučavaju i društvene institucije poput korporacija, sindikata, crkve, i drugih organizacija čija se ustrojstva i procesi prožimaju i međusobno dejstvuju sa vladinim.

Pojam „političke nauke“ iskovao je, 1880. godine, Herber Bekster Adams, profesor istorije na univerzitetu „Džon Hopkins“.

Pregled uredi

Političke nauke izučavaju pojave vezane za raspodelu i transfer moći pri donošenju odluka, uloge i sisteme vladavine uključujući vlade i međunarodne organizacije, političko ophođenje i javne politike. One mere uspeh vladavine i specifičnih politika putem ispitivanja mnogih faktora, uključujući stabilnost, pravdu, materijalno bogatstvo, mir i javno zdravlje. Neki politikolozi nastoje da doprinesu napredovanju pozitivnih teza (pokušavaju da opišu stvari kakve jesu, umesto kakve bi trebalo da budu) putem analiziranja politike. Drugi unapređuju normativne teze, donoseći konkretne političke preporuke.

Političke nauke pružaju okvire iz kojih novinari, specijalne interesne grupe, političari, i birači analiziraju probleme.

Politikolozi mogu da služe kao savetnici specifičnih političara, ili čak da se kandiduju kao političari. Politikolozi mogu biti zaposleni u vladama, političkim strankama ili kao državni službenici. Oni mogu učestvovati u nevladinim organizacijama ili političkim pokretima. U različitim kapacitetima, ljudi obrazovani i trenirani u političkim naukama mogu da dodaju vrednost i ekspertize korporacijama. Privatna preduzeća kao što su trustovi mozgova, istraživački instituti, preduzeća za glasanje i odnose sa javnošću često angažuju politikolozi.[1]

U Sjedinjenim Državama, politikolozi poznati kao „Amerikanisti” razmatraju raznovrsne podatke uključujući ustavni razvoj, izbore, javno mnjenje, i državnu politiku kao što su reforma socijalnog osiguranja, spoljna politika, kongresni komiteti SAD, i Vrhovni sud SAD — između ostalog.

Pošto je politička nauka u suštini studija ljudskog ponašanja, u svim aspektima politike, posmatranja je obično teško reprodukovati ili duplirati u kontrolisanim okruženjima, mada su eksperimentalni sve zastupljeniji (pogledajte eksperimentalna politička nauka).[2] Navodeći ovu poteškoću, Lorenc Louel koji je bivši predsednik Američkog udruženja za političke nauke jednom je izjavio „Ograničeni smo nemogućnošću eksperimenta. Politika je opservacijska, a ne eksperimentalna nauka.”[3] Zbog toga su politikolozi istorijski posmatrali političke elite, institucije i individualno ili grupno ponašanje kako bi identifikovali obrasce, izveli generalizacije i izgradili političke teorije.

Kao i sve društvene nauke, politička nauka se suočava sa poteškoćama u posmatranju ljudskih aktera koji se mogu samo delimično posmatrati i koji imaju sposobnost da prave svesne izbore za razliku od drugih subjekata kao što su neljudski organizmi u biologiji ili neživih objekata kao u fizici. Uprkos složenosti, savremena politička nauka je napredovala adaptiranjem raznih metoda i teorijskih pristupa razumevanju politike i metodološkog pluralizma koji je definitivna karakteristika savremene političke nauke.

Pojava političke nauke kao univerzitetske discipline obeležena je stvaranjem univerzitetskih odela i katedri s naslovom političke nauke, koji su nastali krajem 19. veka. Zapravo, oznaka „politolog” se tipično odnosi na one koji imaju doktorat iz ove oblasti, ali se može primeniti i na one sa magistarskim zvanjem.[4] Integracija političkih studija iz prošlosti u jedinstvenu disciplinu je u toku, a istorija političke nauke je pružila bogato polje za rast normativne i pozitivističke političke nauke, pri čemu svaki deo discipline deli neke od istorijskih prethodnika. Američko udruženje za političke nauke i časopis American Political Science Review su osnovani 1903. i 1906. godine, respektivno, u nastojanju da se naglasi razlika političkog izučavanja od ekonomije i drugih društvenih fenomena.

Politikolozi uredi

Politikolozi proučavaju preraspodelu i prenos moći u donošenju odluka. Zbog veoma složenih odnosa i čestog sukoba interesa, u političkim naukama često se pojavljuju primenjeni slučajevi teorije igara.

Političke nauke pokušavaju da razviju i unaprede kako pozitivne teze, analizom politike, tako i normativne teze, donošenjem svojstvenih političkih preporuka. Proučavanjem mnogih činilaca, uključujući stabilnost, pravdu, materijalno blagostanje i mir, politikolozi ocenjuju uspešnost vlasti i njenih pojedinih politika. Dok su istoričari okrenuti unazad, sa željom da otkriju i objasne prošlost, politikolozi pokušavaju da razjasne politiku današnjice i predvide politiku sutrašnjice.

Predmet političke nauke dodatno je usložnjen čestim angažovanjem politikolozi u političkim procesima, zato što njihova nauka obezbeđuje polazišta i okvire drugim komentatorima političkih procesa, novinarima, interesnim grupama, političarima i biračima (vidi biračko telo), za analizu društvenih pitanja i odabir mogućih rešenja. Politikolozi su često savetnici političarima a ponekad se i sami, poput političara, bore za vlast.

Oblasti politikologije uredi

Uporedna/komparativna politika (Comparative government) bavi se poređenjem raznih oblika vladavine u različitim okruženjima. Međunarodni odnosi usredsređuju se na proučavanje dinamike odnosa između država. Složena međuigra ekonomskih i političkih opcija predmet je izučavanja političke ekonomije, u kojoj se prepliću ekonomske i političke nauke.

U SAD, politikolozi posmatraju i izučavaju veoma veliki broj podataka, uključujući izbore, javno mnjenje (o pitanjima koja se rasprostiru od socijale do spoljne politike), ulogu institucija (delatnosti Kongresa, balansu moći unutar Kongresa, na koji način i u kojim slučajevima deluje Vrhovni sud, i dr.).

Teme uredi

Vidi još uredi

Reference uredi

  1. ^ Chaturvedy 2005, str. 4
  2. ^ Druckman, James; Green, Donald; Kuklinski, James; et al., ur. (2011). Cambridge Handbook of Experimental Political Science. New York: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-17455-8. 
  3. ^ Lowell, A. Lawrence. 1910. "The Physiology of Politics." American Political Science Review 4: 1–15.
  4. ^ Bureau of Labor Statistics, U.S. Department of Labor. „How to Become a Political Scientist”. Pristupljeno 13. 9. 2016. 

Literatura uredi

Spoljašnje veze uredi

 
Politikologija na Vikimedijinoj ostavi.

Literarni vodiči uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Политикологија&oldid=27548005”