Ratno vazduhoplovstvo i protivvazdušna odbrana Vojske Jugoslavije

Ratno vazduhoplovstvo i protivvazdušna odbrana Vojske Jugoslavije
Ratno vazduhoplovstvo i protivvazdušna odbrana Vojske Jugoslavije;
	; Amblem RViPVO VJ
Osnovano	1992.
Raspušteno	2003.
Uloga	odbrana vazdušnog prostora Savezne Republike Jugoslavije
Brojnost	16.000 ljudi, oko 450 vazduhoplova
Slava	Sveti Ilija[traži se izvor]
Godišnjice	24. decembar, dan RViPVO
Oznake	Oznaka;
Inventar vazduhoplova
Bombarderi	J-22 Orao, G-4 Super Galeb, SA. 342 GAMA
Lovački avioni	MiG-29 Bis, MiG-21 Bis
Borbeni helikopteri	Mi-24, SA. 342 GAMA
Transportni helikopteri	Mi-8, Mi-17
Helikopteri za izviđanje	SA. 341 HERA
Avioni presretači	MiG-21 Bis
Izviđački avioni	MiG-21M, IJ-22, INJ-22
Trenažni avioni	Utva 75, G-4 Super Galeb, NJ-22
Transportni avioni	An-2, An-26, Do-28, Jak-40

Ratno vazduhoplovstvo i protivvazdušna odbrana (skraćeno RViPVO) je bila oružana formacija Savezne Republike Jugoslavije čiji je zadatak bio odbrana i zaštita vazdušnog prostora.

Istorija

Osnivanje i konsolidacija

Nakon raspada SFRJ i konstituisanja Savezne Republike Jugoslavija, 27. aprila 1992. godine, započet je proces transformacije Jugoslovenske narodne armije u Vojsku Jugoslavije. Taj proces sproveden je i u Ratnom vazduhoplovstvu i protivvazdušnoj odbrani. Tako je, faktički stvoreno novo ratno vazduhoplovstvo i protivvazdušna odbrana nove države i vojske - Ratno vazduhoplovstvo i protivvazdušna odbrana Vojske Jugoslavije (RV i PVO VJ) .

Nacionalne oznake SFRJ na vazduhoplovima su prefarbane i zamenjene novim oznakama koje su zasnovane na zastavi Savezne Republike Jugoslavije - plavo-belo-crvena trobojka u iskošenom obliku na repu i kružnom na krilima i trupu.

Cilj transformacije i reorganizacije bio je da se - u skladu sa promenjenim uslovima, smanjenom teritorijom, manjim demografskim i ekonomskim potencijalom, karakteristikama okruženja i novim međunarodnim vojno-političkim položajem, imajući u vidu raspoložive kadrovske i materijalne resurse, - stvori brojno manje ali dobro organizovano, uvežbano i borbeno efikasno ratno vazduhoplovstvo i protivvazdušna odbrana.

U okviru transformacije i reorganizacije u RV i PVO izvršene su značajne promene:

sve vazduhoplovne jedinice izuzev 138. transportne avijacijske brigade grupisane su u Vazduhoplovni korpus;
sve jedinice u sistemu protivvazdušne odbrane, osim lovačke avijacije, grupisane su u Korpus protivvazdušne odbrane, kome su pridodati i svi srednji samohodni raketni pukovi PVO sistema Kub, koji su ranije u JNA bili u sastavu armija kopnene vojske;
umesto vazduhoplovnih baza formirane su brigade logističke podrške, namenjene za pozadinsko i borbeno obezbeđenje jedinica avijacije i ostalih borbenih jedinica RV i PVO VJ;
iz sastava RV i PVO izašla je 63. padobranska brigada i pridodata novoformiranom Korpusu specijalnih jedinica Vojske Jugoslavije;
iz sastava RV i PVO izuzete su sve vazduhoplovne vojne škole i uključene u jedinstveni školski sistem Vojske Jugoslavije;
ukinute su armijske helikopterske eskadrile za vezu i izviđanje kao i Auto-nastavni centar RV i PVO;
Centralno skladište Ratnog vazduhoplovstva je izašlo iz sastava vida i pripojeno je pozadinskoj bazi pod neposrednom komandom Generalštaba Vojske Jugoslavije;
Vazduhoplovnotehnički institut ugrađen je u strukturu Vojnotehničkog instituta;
Vazduhoplovnoremontni zavod „Moma Stanojlović“ neposredno je potčinjen vojnoprivrednom sektoru Saveznog ministarstva za odbranu.

U Generalštabu Vojske Jugoslavije, umesto Sektora Ratnog vazduhoplovstva i protivvazdušne odbrane, formirana je Uprava RV i PVO, koja je u svom sastavu imala: Odeljenje avijacije, Odeljenje ARJ PVO, Odeljenje VOJ i Operativno odeljenje. Vazduhoplovnotehničko odeljenje bilo je u sektoru pozadine. Uprava RV i PVO nalazila se u Operativnom sektoru Generalštaba, dakle načelnik Uprave bio je potčinjen pomoćniku načelnika Generalštaba Vojske Jugoslavije za operativne poslove. Takva rešenja pokazala su već na početku brojne nedostatke, tako da je krajem godine došlo do promena.

Reorganizacija

NATO agresija

Posleratni period

Organizacija

Struktura

1992—1994.

Komanda RV i PVO
- - Vazduhoplovnonastavni centar
  - 280. centar za elektronsko izviđanje i protivelektronska dejstva
  - Vazduhoplovni opitni centar
  - Vazduhoplovnomedicinski institut
  - Orkestar RV i PVO
  - 333. inženjerijski bataljon
  - 322. bataljon veza
  - 138. transportna avijacijska brigada
- Avijacijski korpus
  - 83. lovački avijacijski puk
  - 172. avijacijska brigada
  - 204. avijacijska brigada
  - 98. lovačko-bombarderski puk
  - 97. helikopterski puk
  - 119. helikopterski puk
- Korpus protivvazdušne odbrane
  - 210. bataljon veza
  - 126. vazdušnog osmatranja, javljanja, izviđanja i navođenja
  - 250. raketna brigada PVO
  - 450. raketna brigada PVO
  - 60. samohodni raketni puk PVO
  - 230. samohodni raketni puk PVO
  - 240. samohodni raketni puk PVO
  - 310. samohodni raketni puk PVO
  - 311. samohodni raketni puk PVO

1994—1996.

Komanda RV i PVO
- - 138. transportna avijacijska brigada
  - 280. centar za elektronsko izviđanje i protivelektronska dejstva
  - Opitni centar
- Avijacijski korpus
  - 333. bataljon inženjerije
  - 172. avijacijska brigada
  - 98. lovačko-bombarderski puk
  - 119. helikopterski puk
- Korpus PVO
  - 359. bataljon inženjerije
  - 210. bataljon veza
  - 83. lovački avijacijski puk
  - 204. lovački avijacijski puk
  - 126. brigada vazdušnog osmatranja, javljanja, izviđanja i navođenja
  - 250. raketna brigada PVO
  - 450. raketni puk PVO
  - 60. samohodni raketni puk PVO
  - 230. samohodni raketni puk PVO
  - 240. samohodni raketni puk PVO
  - 310. samohodni raketni puk PVO
  - 311. samohodni raketni puk PVO

1996—1999.

Komanda RV i PVO
- 353. izviđačka eskadrila „Sokolovi“
- 677. transportna eskadrila „Rode“
- 890. mešovita helikopterska eskadrila „Pegazi“
- 280. centar za elektronsko izviđanje i protivelektronska dejstva
- Opitni centar
- Avijacijski korpus
  - 333. bataljon inženjerije
  - 172. avijacijska brigada
  - 98. lovačko-bombarderski puk
  - 119. helikopterski puk
- Korpus PVO
  - 359. bataljon inženjerije
  - 210. bataljon veza
  - 83. lovački avijacijski puk
  - 204. lovački avijacijski puk
  - 126. brigada vazdušnog osmatranja, javljanja, izviđanja i navođenja
  - 250. raketna brigada PVO
  - 450. raketni puk PVO „Kraljevske lisice“
  - 60. samohodni raketni puk PVO
  - 230. samohodni raketni puk PVO
  - 240. samohodni raketni puk PVO
  - 310. samohodni raketni puk PVO
  - 311. samohodni raketni puk PVO

Rodovi i službe

Avijacija	ARJ PVO	VOJIN	Vazduhoplovno- tehnička služba

Činovi

Generali				Oficiri

General armije	General- pukovnik	General- potpukovnik	General- major	Pukovnik	Potpukovnik	Major	Kapetan I klase	Kapetan	Poručnik	Potporučnik

Podoficiri						Vojnici

Zastavnik I klase	Zastavnik	Stariji vodnik I klase	Stariji vodnik	Vodnik I klase	Vodnik	Mlađi vodnik	Desetar	Razvodnik	Vojnik

Naoružanje i vojna oprema

Avioni

**Borbeni avioni**
Vazduhoplov	Slika	Poreklo	Tip	Varijanta	Period upotrebe	Brojnost	Komentar
MiG-29		Sovjetski Savez	Lovački avion Trenažni lovački avion	MiG-29B MiG-29UB	1992—2003.	14 2	14 MiG-29B lovaca i 2 UB trenažna aviona
MiG-21		Sovjetski Savez	Lovački avion Izviđački lovački avion Trenažni lovački avion	MiG-21bis MiG-21M MiG-21MF MiG-21PMF MiG-21R MiG-21UM MiG-21US	1992—2003. 1992—2003. 1992—2001. 1992—1996. 1992—2003. 1992—2003. 1992—1996.	68
Orao		SFR Jugoslavija	Jurišni avion Trenažni jurišni avion Izviđački jurišni avion Trenažni jurišni avion	J-22 NJ-22 IJ-22 INJ-22	1992—2003.	60
Jastreb		SFR Jugoslavija	Jurišni avion Trenažni jurišni avion Izviđački jurišni avion Trenažni jurišni avion	J-21 NJ-21 IJ-21 INJ-21	1992—1996.	68	Svi avioni Jastreb su povučeni iz upotrebe po regionalnom sporazumu o ograničenju naoružanja
G-2 Galeb		SFR Jugoslavija	Školsko-borbeni avion	G-2	1992—1999.	20	Svi avioni G-2 Galeb su uništeni u napadu NATO agresora na aerodrom Golubovci
G-4 Super Galeb		SFR Jugoslavija	Školsko-borbeni avion Tegljač mete	G-4 G-4T	1992—2003.	61

Ratno vazduhoplovstvo i protivvazdušna odbrana Vojske Jugoslavije

Sadržaj