Rekared I
Ovaj članak sadrži spisak literature (štampane izvore i/ili veb-sajtove) korišćene za njegovu izradu, ali njegovi izvori nisu najjasniji zato što ima premalo izvora koji su uneti u sam tekst. Molimo vas da poboljšate ovaj članak tako što ćete dodati još izvora u sam tekst (inlajn referenci). |
Rekared I je bio vizigotski kralj, koji je vladao između 586. i 601. godine. Na Toledskom saboru, koji je održan 589. godine, odbacio je arijanstvo radi prihvatanja novog simbola vere sa umetnutim izrazom Filiokve (lat. Filioque), što takođe nije bilo u skladu sa načelima pravovernog hrišćanstva.[1]
| Rekared I | |
|---|---|
 Novčić sa Rekaredovim likom | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 6. vek |
| Datum smrti | 601. |
| Mesto smrti | Toledo, |
| Porodica | |
| Supružnik | Baddo |
| Potomstvo | Lijuva II, Svintila |
| Roditelji | Leovigild |
| Prethodnik | Leovigild |
| Naslednik | Lijuva II |
Rekared je bio mlađi sin vizigotskog kralja Leovigilda. Kao i njegov otac, Rekared je imao prestonicu u Toledu. Vizigotski kraljevi i plamstvo tradicionalno su bili arijanske veroispovesti, dok su njihovi hispanoromanski podanici većinom bili pravoverni hrišćani. Jedan od pravovernih episkopa, Leandar Seviljski, uticao je na Rekaredovog starijeg brata Hermenegilda da napusti arijanstvo i [[|Preveravanje|preobrati]] se u pravoverno hrišćanstvo. To je dovelo do sukoba između Leovigilda i Hermenegilda, koji se završio pogubljenjem odmetnutog kraljevića. Nakon smrti brata, novi naslednik prestola je postao Rekared.
Kada je Leovigild umro, Rekared je postao novi kralj Vizigota. Vođen rođačkim vezama sa franačkom vladarskom kućom Merovinga, kao i svojom maćehom Gosvintom koja je propovedala hrišćansko pravoverje, poslao je izaslanike njenom unuu, kralju Hildebertu II i njegovom ujaku Guntramu, kralja Burgundije, sa predlogom o sklapanju saveza i međusobne pomoći u slučaju napada od treće strane. Međutim, Guntram je odbio da primi vizigotske izaslanike.
Na saboru u Toledu maja 589. godine, Rekared se odrekao arijanstva i usvojio novi, Toledski simbol vere sa umetnutim izrazom Filiokve (lat. Filioque), što takođe nije bilo u skladu sa načelima hrišćanskog pravoverja. Ovaj čin je bio jedan od najvažnijih događaja za vreme njegove vladavine i predstavlja prekretnicu u verskoj istoriji ne samo Vizigotske kraljevine, već i čitavog zapadnog hrišćanstva. Naime, umetanjem izraza Filiokve (lat. Filioque) u simbol vere promovisano je učenje o dvostrukom ishođenju Svetog duha, ne samo od Oca, već i od Sina, što je bilo u suprotnosti sa pravovernim učenjem, oličenim u izvornom Nikejsko-carigradskim simbolu vere. Toledski simbol vere se tokom narednih vekova proširio na hrišćanskom zapadu, a početkom 11. veka je bio zvanično prihvaćen i u samom Rimu, što je potom dovelo do Velikog raskola (1054).[1]
Većina vizigotskih plemića i sveštenstva sledila je njegov primer, napustivši arijanstvo, ali bilo je i pobuna preostalih arijanaca, ponajviše u Septimaniji, najsevernijoj provinciji iza Pirineja, gde je vođa otpora bio arijanski biskup Ataloh, koga su njegovi neprijatelji smatrali otelotvorenjem samog Arija. Od svetovnih vođa pobune u Septimaniji, grofovi Granista i Vildigern su se obratili Guntramu od Burgundije za pomoć, koji je tu video priliku za osvajanje novih teritorija te je poslao svog vojvodu Deziderijsa. Rekaredova vojska je pobedila arijanske pobunjenike i njihove saveznike koji su stradali u velikom pokolju u kome je i sam Deziderije bio ubijen.
Pobuna je takođe izbila i u Luzitaniji, provinciji na zapadu poluostrva. Njen vođa je bio Suna, arijanski biskup Meride, kao i grof Sego. Rekaredov duks Luzitanije je ugušio pobunu, Suna je bio proteran u Mavretaniju a Sego se povukao u Galiciju. U drugoj polovini 588. godine, arijanski biskup Uldila i kraljica udova Gosvinta su skovali zaveru, ali bili su otkriveni te je Uldila proteran.
Leandar i pravoverni biskupi su odmah uspostavili program potpunog eliminisanja arijanstva kao jeresi, ali i prisilnog pokrštavanja hispanskih Jevreja. Potonja rimokatolička istoriografija je ove progone tradicionalno pripisivala vizigotskim kraljevima. Nakon Rekaredove smrti, na sinodu koji je održan 633. godine u Toledu, biskupi su preuzeli na sebe pravo izbora kralja koje je do tada pripadalo plemstvu, čime je prelazak vlasti na crkvu bio zaokružen.
Tradicionalni izvori crkvenog porekla iz doba Rekaredove vladavine (spisi Grgura Turskog i Isidora Seviljskog) pozitivno opisuju oštru i revnosno fanatičnu politiku protiv Jevreja[2], ograničavajući im slobode proglasima kanona i sinoda. Moderni istoričari[3][4] su ponovo prostudirali ovaj stav i zaključili da su Vizigoti bili tradicionalno tolerantni. Papa Grgur I je bio ubeđen da je Rekared odbio mito koje mu je nudila jevrejska zajednica koja je bila veoma moćna i uticajna na celom Mediteranu[5], a da su se Rekaredovi zakoni pobrinuli da se deca iz hrišćansko-jevrejskih brakova krste, što je za Jevreje imalo malo značaja, s obzirom da prema jevrejskim zakonima, ako majka nije Jevrejka, ili ako jeste ali je rodila van jevrejske zajednice, njeno dete se ionako nije smatralo Jevrejinom. Rekared je ukinuo smrtnu kaznu za Jevreje osuđene za prozelitizam među hrišćanima i ignorisao je Grgurov zahtev da se Jevrejima zabrani trgovina hrišćanskim robovima u Narbonu[4]. Među kanonima pet sinoda koji su se održali tokom Rekaredove vladavine, E. A. Tomson nije mogao da nađe ni jedan koji bi išao na štetu Jevreja[6].
Informacije o ostatku Rekaredove vladavine su oskudne. Isidor Seviljski hvali njegovu mirnu vladavinu, milosrđe i velikodušnost. Vratio je velike komade zemlje crkvi a neke i privatnim licima koje su bile konfiskovane za vreme vladavine njegovog oca i osnovao je i sagradio mnoge crkve i manastire. Grgur Veliki, u jednom pismu Rekaredu 599. godine (Epistolas, IX, 61,121) uzdiže ga zato što je prihvatio istinsku veru i podstakao druge da to isto učine, odbivši mito koje su mu ponudili Jevreji da ublaži zakone protiv njih. Šalje mu takođe i neke relikvije: deo krsta na kom je raspet Isus, deo lanaca kojima je bio okovan sv. Petar, i nekoliko vlasi sv. Jovana Krstitelja.
Rekareda je nasledio njegov mladi sin, Lijuva II.
Reference uredi
- ^ a b Popović 2007, str. 331-336.
- ^ Aloysius Ziegler, Church and State in Visigothic Spain (Washington) 1930:}- „Zigler otvoreno naziva vizigotske kraljeve revnosnim fanaticima." (Bacharach 1973:11.)
- ^ -{Bernard S. Bachrach, in Early Medieval Jewish Policy in Western Europe (University of Minnesota Press) 1977
- ^ a b S. Bacharach, "A Reassessment of Visigothic Jewish Policy, 589-711", The American Historical Review 78.1 (February 1973). str. 11-34.
- ^ Solomon Katz, The Jews in the Visigothic and Frankish Kingdoms of Gaul and Spain (Harvard University Press) 1937 gives the broad background.
- ^ Thompson (1969). The Goths in Spain. Oxford University Press. str. 112.
Literatura uredi
- Linč, Džozef H. (1999). Istorija srednjovekovne crkve. Beograd: Clio.
- Popović, Radomir V. (2007). „Neke od najvećih hrišćanskih jeresi prvog milenijuma: arijanstvo, monofizitstvo, filiokve (filioque)”. Crkva Hristova i svet religije: Antologija pravoslavnih viđenja (2. dopunjeno izd.). Beograd: Dosije. str. 331—336.
- Meyendorff, John (1989). Imperial unity and Christian divisions: The Church 450-680 A.D. The Church in history. 2. Crestwood, NY: St. Vladimir's Seminary Press.
- Majendorf, Džon (1997). Imperijalno jedinstvo i hrišćanske deobe: Crkva od 450. do 680. godine. Kragujevac: Kalenić.
Spoljašnje veze uredi
- Henry Wace, Dictionary of Christian Biography and Literature: Rekared, biografija
