Rene I Napuljski

Rene I Napuljski
Rene I Napuljski
	Reneova statua u Eks an Provansu
Lični podaci
Puno ime	Rene I Dobri, kralj Napulja i vojvoda Anžuja
Datum rođenja	16. januar 1409.
Mesto rođenja	Zamak u Anžeu, Kraljevina Francuska
Datum smrti	10. jul 1480. (71 god.)
Mesto smrti	Eks an Provans, Kraljevina Francuska
Grob	Katedrala Anže
Porodica
Supružnik	Izabela od Lotaringije, Jeanne de Laval
Potomstvo	John II, Duke of Lorraine, Louis of Anjou, Marquis of Pont-à-Mousson, Yolande of Anjou, Duchess of Lorraine, Nicolas of Anjou, Margareta Anžujska, Charles of Anjou, Isabel of Anjou, René of Anjou, Ann of Anjou
Roditelji	Luj II Anžujski; Jolanda od Aragona
Dinastija	Dinastija Valoa-Anžu
vojvoda Anžuja
Period	(1434—1480)
Prethodnik	Luj III Anžujski
Naslednik	Karlo IV Anžujski
kralj Napulja
Period	(1435—1442)
Prethodnik	Jovana II Napuljska
Naslednik	Alfonso V od Aragona

Rene I Napuljski, poznat i kao Rene I Dobri (16. januar 1409. - 10. jul 1480), je bio sin Luja II Anžujskog i Jolande od Aragona. 12. novembra 1434. godine nasledio je brata Luja III Anžujskog na mestu vojvode Anžuja, ali i na mestu napuljskog prestolonaslednika. Bio je kralj Napulja (1435—1442) i vojvoda Anžuja (1434—1480). Rene je bio na strani Francuza u Stogodišnjem ratu. Voleo je umetnost i književnost. Osnovao je i Viteški red Polumeseca, koji je prestao da postoji još 1486. godine. Slikari su Renea crtali na brojnim slikama, posvećeno mu je nekoliko romantičnih pesama, a i pisani su romani o njemu. Rene se pojavljuje u Šekspirovoj drami Henri VI, kao Rignaer.

Detinjstvo i mladost uredi

Godine 1419. Rene se verio sa Izabelom, kćerkom vojvode Šarla II od Lorene, tako je Rene postao naslednik vojvodstva Lorene i Bara, ali je doveden i pod starateljstvo Šarla II i Luja, kardinala od Bara. Kada je Luj umro 1430. godine Rene je došao na vlast u Barskom vojvodstvu, a sledeće godine umro je i Šarl, pa je Rene došao na vlast i u Loreni. Grof Antonio od Vodemona je smatrao da ima veće pravo na vojvodstvo Lorenu, pa je napao Renea, porazio ga i zarobio u bici kod Bulnjevila 2. juna 1431. godine. Izabela je odmah posle toga sklopila mir, ali Rene se oslobodio tek u aprilu 1432. godine, tako što je svoje najstarije sinove Žana i Luja dao kao taoce. Rene je postao vojvoda Lorene tak kada mu je tu Titulu dao car Svetog rimskog carstva Žigmund Luksemburški. To je izazvalo gnev burgundskog vojvode Filipa Dobrog, koji je početkom 1435. godine zarobio Renea, koji je oslobođen tek 1437. godine i to uz veoma veliki otkup. Brak između Reneovog najstarijeg sina Žana, vojvode od Kalabrije i Marije od Burbona, rođake Filipa Dobrog obezbedio je Reneov mir sa Filipom.

Reneova statua u Anžeu

Vladavina Napuljom uredi

Dolazak na vlast uredi

U zemlji je posle smrti Jovane II Napuljske 2. februara 1435. godine zavladalo bezvlašće. Prvi kandidat za presto je bio Rene, a drugi je bio papa Eugenije IV. Vojvode Tarenta i Sesa su sa Alfonsom, kraljem Aragona, koji je žarko želeo krunu Napulja, u maju krenuo iz Geate i opseo Napulj. Đenovljanin, Frančesko Spiniola je isterao iz grada svu ženu i decu, da bi imalo više hrane za vojnike. Alfonso ih je primio u svoj logor dao im je hrane i prevoza uprkos protestima vojnika. Ubrzo je u pomoć gradu krenula milanska flota. U taj mah Mlečani su raskinuli savez sa Alfonsom, a Milanu se pridružio i papa Eugenije. Alfonso je odlučio da je presretne na moru i kod ostrva Ponca doživeo je potpuni poraz. Većina njegovih brodova su bili uništeni, a sam Alfonso je sa braćom Huanom i Enrikeom bio zarobljen. Osim njih bili su zarobljeni ili pobijeni mnogi ugledni aragonski i italijanski plemići. Alfonso je prvo bio zatočen u đenovljanskoj, pa u milanskoj tamnici, a onda je ubedio milanskog vojvodu da ga pusti i da njegov napad nije usmeren protiv Milana, nego protiv Renea, koji je za to vreme postao kralj Napulja.

Reneova velika vojska

Razdoblje mira i finasijska kriza uredi

Kada se oslobodio Alfonso vratio u južnu Italiju njegov brat Pere još u svojoj vlasti držao Geatu u posedu Aragona. Alfonso je onda opseo Napulj, ali papa Eugenije, Firenca i Đenova su Reneu priskočili u pomoć protiv Aragona i Milana. Zbog toga je Alfonso sklopio mir na tri godine, verovatno da bi skupio saveznike. Rene je u međuvremenu 1438. posetio svoje posede u Provansi, Anžeu pa i samu Napuljsku kraljevinu, ostavivši svoju majku Jolandu da vlada njegovim posedima u svom odsustvu. Papa je Renea, kada je došao u Napulj, u savezu sa Tarentom i Sesom, zarobio i Rene se oslobodio plaćanjev skupog otkupa 1438. godine. Za vreme njegovog zarobljeništva Napuljom je vladala njegova supruga Izabela. Tako je u kraljevini nastala finansijska kriza. Za godinu dana Rene je skupio između 8 000 i 10.000 vojnika. Pere je pokušao da iskoristi tu situaciju u Napulju i opseo ga je, ali je poginuo. Ta pogibija poslužila je Alfonsu kao povod za rat sa Napuljom. Posle osvajanja grada Puzoloa 1441. godine Alfonso je ponovo opseo Napulj.

Pad s vlasti uredi

Stanovnici Napulja su grad žestoko branili, pa je Alfonso počeo da sumnja u pobedu. Svom nezakonitom sinu Feranadu je zbog toga naredio da sprovede napad kroz kanalizaciju. Napad je sproveden 1. juna 1442. godine, sa 300 dobro naoružanih ljudi. Oni su ušli u grad i nekako uspeli da se dočepaju gradske kapije i puste Alfonsovu armiju u grad i za nekoliko sati borba je već bila gotova. Rene je pobegao u Firencu, a Alfonso je počeo da čisti zemlju od Reneovih milanskih pristalica. Posle nekoliko pokušaja da se vrati na vlast u Napulju, Rene se vratio u Francusku. Rene je ipak zadržao titulu kralja Napulja.

Rene u Stogodišnjem ratu uredi

Rene je u Stogodišnjem ratu prvo bio na strani Francuske i učestvovao je u uspešnoj ševoši francuskog napada na Rems 1429. godine. Godine 1444. Rene je sklopio mir sa Engleskom. Jedan od uslova sklapanja mira bilo je venčanje Reneove kćerke Margaret i engleskog kralja Henrija VI, u Nansiju. Posle toga Rene je postao saveznik Engleza. Godine 1446. došlo je i do konačnog pomirenja između Renea i Burgundije. Rene je bio uplašen ratovanjem francuskog kralja protiv Engleza, pa je učestvovao u bici kod Formanjija, opsadi Ruana 1449. godine i opsadi Kana 1450. godine i to na francuskoj strani.

Reneovo venčanje sa Žanom de Laval

Drugi brak uredi

Godine 1453. Reneu je umrla supruga Izabela, pa je 3. septembra 1454. ugovorio brak sa Žanom de Laval. Do venčanja je došlo 10. septembra u crkvi Svetog Nikole u Anžeu. Taj brak je bio srećan, ali Rene i Žana nisu imali decu.

Rene se zaklinje na lojalnost francuskom kralju.

Novi rat protiv Aragona uredi

Rene se 1454. godine priključio ratu Frančeska Sforce, milanskog vojvode, protiv Aragona. Rene je u borbu doveo 3 000 konjanika. Novi papa Nikola V je već 1455. godine posredovao za mir, ali francuski kralj je poslao Žana Anžujskog, usvojenog Reneovog sina, da osvoji Napuljsku kraljevinu i da vlada njom. Ceo ovaj rat je bio neuspešan. Rene čak nije uspeo ni da iskoristi Alfonsovu smrt 27. juna 1458. godine, a njegov naslednik Fernando I Napuljski ga je porazio.

Poslednje godine i smrt uredi

Godine 1466. izbila je katalonska pobuna, a pobunjenici su Reneovom sinu Žanu ponudili aragonski presto i vojvodstvo Kalabriju, ali on je otrovan 16. decembra 1470. godine u Barseloni. Godine 1471. Margaret je poražena i Ratu ruža i zarobljena dok su njen muž i sin ubijeni. Godine 1474. u provansi Rene je napisao svoj testament, po kom Bar ostavio unuku Reneu II, a Lorenu Anžu i Provansu svom nećaku Šarlu IV od Le Majna. Francuski kralj Luj XI je osvojio Anžu i Bar, a Rene je sklopio ugovor sa Lujem da će mu posle Šarlove smrti predati Provansu. Rene je umro 10. jula 1480. godine u Eks an Provansu, a sahranjen je u katedrali Anže.

Grbovi uredi

Slika	Opis
	Na grbu grb dinastije Valoa-Anžu (gore levo i dole desno), grb vojvodstva Bara (gore desno i dole levo) i grb Lorene (u sredini).
	Na grbu su dodati grbovi Ugarske (gore levo), Kraljevine Napulja (gore u sredini) i Kraljevine Jerusalima (gore desno).
	Dodat je grb Aragona (u sredini) i zmajeva krila na vrhu grba.
	Grb Lorene je uklonjen.
	Ceo grb je izmenjen: grb Aragona i zmajeva krila na vrhu grba su uklonjeni, grb Jerusalima je stavljen na desnu stranu grba, grb Ugarske na levu, grb Bara je stavljen dole, grb Napulja gore, a grb dinsije Valoa-Anžu u sredinu.