Rospi ćuprija
Rospi ćuprija je jedno od beogradskih naselja, nalazi se u gradskoj opštini Palilula.
Rospi ćuprija | |
|---|---|
 Panorama Karaburme i Rospi ćuprije | |
| Administrativni podaci | |
| Grad | Beograd |
| Opština | Palilula |
| Stanovništvo | |
| — 2002. | 4.661 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 44° 49′ 00″ S; 20° 32′ 00″ I / 44.816667° S; 20.533333° I |
  Rospi ćuprija na karti Grada Beograda | |
Ime uredi
Po jednom objašnjenju, podstiče od otomansko-turskog izraza rospı(lı) köprü ("most rospija“ tj. kurvi), jer su tu navodno ubijane žene iz harema visokih turskih dostojanstvenika, optužene za neverstvo. Po drugom[1], zaista je postojao neki mostić, a podigla ga je neka bludnica ("rospija") kako bi iskupila grehe.
Položaj uredi
Rospi ćuprija se nalazi na desnoj (istočnoj) obali Mirijevskog potoka, pred njegovo izlivanje u dunavski Rukavac (desna obala Dunava, razdvojen Adom Hujom od glavnog toka reke), zauzimajući zapadni kraj Višnjičkog polja. Graniči se sa Karaburmom na zapadu (duž ul. Mirijevski bulevar), Ćalijama na jugu i Višnjičkom Banjom na severoistoku (duž Slanačkog puta).
Karakteristike uredi
S nadmorskom visinom od 66 metara, Rospi ćuprija je najniža tačka užeg dela grada.
Rospi ćuprija je delom stambeno područje, ali je najpoznatija po nizu ciglana ("Polet“, „Težak“, „Jedinstvo“, „Kozara“, „Rekord“ i „Balkan"), koje zauzimaju znatan prostor na severozapadnom i severnom rubu Višnjičkog polja i čiji se visoki dimnjaci vide izdaleka. Prema podacima iz 2002, naselje ima 4661 stanovnika.
Istorija uredi
Keltski Skordisci su osnovali Singidunum u 3. veku p. n. e., na lokalitetima Karaburme i Rospi ćuprije je pronađena nekropola iz tog perioda, sa vrednim artefaktima koji su pripadali njihovim ratnicima.[2]
U vreme austrijske okupacije 1717-39, između Višnjice i Rospi ćuprije je postojalo naselje "pančevačkih kamenorezaca“ (Steinmetz Hütten nach der Panschova) sa osam koliba (postojali su majdani kamena kod Višnjice — Stein Bruch von Panschova — i na staroj Karaburmi — Stein Bruch). Približno kod današnjeg pančevačkog mosta je postojala ciglana (Ziegel Offen). Na karti kapetana Amana iz 1721-22 su od beogradskih mlinova imenovana tri, među kojima i mlin pekara Johana Ofnera na donjem toku Mirijevskog potoka južno od Rospi ćuprije (pretpostavka je da je on bio zakupnik mlina čiji je vlasnik bila beogradska opština).[3]
Radovi na Višnjičkom putu od Klanice do Rospi ćuprije su započeli 1939.[4]
Višnjičko Polje uredi
U 2007. je predviđenja gradnja naselja Višnjičko Polje, prvog planskog naselja posle dvadesetak godina u Beogradu. Regulisan je prostor površine 81 hektar, između Slanačkog puta (sever), zaštitne zone prema groblju Lešće (istok i jugoistok), Mirijevskog brda (jug) i planirane saobraćajnice između Auto-puta i budućeg mosta preko Ade Huje (zapad). Moguća je gradnja 900.000 m², uglavnom za 7.500 stanova. .[5] Rekonstruisane ciglane „Rekord“ i „Kozara“ bi bile centri naselja, rupa nastala eksploatacijom gline bi postala rezervat biljnog i životinjskog sveta.[6]
Prema Đeneralštabnoj karti Srbije iz 1894.[7], brdo Lešće je označeno kao „Lipar“, a njegove padine prema Rospi ćupriji, danas označene kao Višnjičko polje, nazivaju se „Lešje“.
Reference uredi
- ^ Beograd koga više nema, Milenko Todorović, Vanredno izdanje Izdavačke delatnosti NIP "Politika" i lista "Politikin Zabavnik" (1990-92?)
- ^ Antički period Arhivirano na sajtu Wayback Machine (29. mart 2008), Pristupljeno 24. 4. 2013.
- ^ Mapa jednog dela Beogradskog distrikta iz 1721[mrtva veza] (ćirilica), iz Godišnjaka grada Beograda, Knj. XVII — 1970, str. 52-53 (str. 10-11 PDF fajla)
- ^ "Politika", 23. avg. 1939, str. 8
- ^ http://www.beograd.org.yu/cms/view.php?id=1277463[mrtva veza]
- ^ http://arhiva.glas-javnosti.rs/arhiva/2005/11/01/srpski/BG05103101.shtmlhttp://www.yu-build.rs/index.php/200706082437/Gradjevinarstvo/Grad-u-Visnjickom-polju.htm[mrtva veza]
- ^ Đeneralštabna karta, sekcija D1 Beograd, 1894[mrtva veza], Pristupljeno 24. 4. 2013.
Izvori uredi
- Beograd — plan grada; M@gic M@p. 2006. ISBN 978-86-83501-53-3.
Spoljašnje veze uredi
- Jovan Todorović, Praistoriska nekropola na Rospi ćupriji kod Beograda[mrtva veza], Godišnjak grada Beograda (1956)
