Википедија

Sava Mikić

Sava Mikić (Sirovac kod Boana, 1894 — Beograd, 1982) bio je srpski advokat, političar, oficir, solunski ratnik i pilot. Prvi je istoričar vazduhoplovstva na prostorima bivše Jugoslavije. Dobitnik je mnogobrojnih odlikovanja, među kojima i dva Ordena legije časti, a proglašen je i počasnim građaninom Pariza.

Sava Mikić
Sava Mikić
Lični podaci
Datum rođenja(1894-08-15)15. avgust 1894.
Mesto rođenjaSirovac kod Boana, Knjaževina Crna Gora
Datum smrtiseptembar 1982.
Mesto smrtiBeograd, SFR Jugoslavija

Životni put mu je bio prebogat događanjima, uspesima, priznanjima i na određen način specifičan je. Počeo je kao čobanče na Sinjajevini, a doživeo da postane počasni građanin Pariza, prvi i najznačajniji istoričar srpskog i jugoslovenskog vazduhoplovstva.[1]

Biografija uredi

Sava J. Mikić je rođen 15. avgusta 1894. godine u selu Sirovcu, u šavničkom srezu. Osnovnu školu je završio u mestu rođenja. Niže razrede gimnazije je završio u Smederevu a više i pravni fakultet u Beogradu. Kao gimnazijalac se dobrovoljno prijavio na vojnu dužnost za vreme balkanskog rata i u vojsci ostao do septembra 1913. godine. Služeći, zbog svoje mladosti, u bolničkoj četi u Kragujevcu. Kada je izbio Prvi svetski rat. Dobrovoljno se javio u vojsku i raspoređen je u đačku četu. Zajedno sa svojom jedinicom se povlačio do Soluna gde je njegova jedinica priključena 114-toj francuskoj brigadi. Ovde je bio tumač, a kasnije je kao takav prebačen u štab 156-ste francuske divizije, radi održavanja veze sa srpskom vojskom koja je nakon reorganizovanja zajedno sa saveznicima formirala Solunski front. Bio je ranjen u okolini Bitolja 24. januara 1917. godine.

Bio je vrlo dobar đak, uključio se kao dobrovoljac u jugoslovensku vojsku za vreme Prvog svetskog rata. Bio je jedan od malobrojnih jugoslovenskih pilota tokom rata od 1914. do 1918. godine, nakon što je završio pilotsku školu u Šartru (engl. Chartres). Sava Mikić je čovek koji je život počeo kao čobanče na Sinjajevini, bio je jedan od pionira srpskog vazduhoplovstva, kao istaknuti učesnik u savezničkoj srpskoj i francuskoj vojsci doživeo je da postane i počasni građanin Pariza.

 
Dom Aero Kluba u Beogradu ul. Uzun Mirkova 4

Zajedno sa saborcima iz Prvog svetskog rata i svojim velikim prijateljem Arčibaldom Rajsom, osnovao je Aeroklub Kraljevine Jugoslavije i bio njegov prvi sekretar (danas Aeroklub, u Uzun Mirkovoj 4, Beograd).[1][2][3]

Kao političar bio je monarhista[traži se izvor], ključnu ulogu je imao u razvoju puča[traži se izvor] za sprečavanje Srbije da sarađuje sa nacistima. U toku i posle Drugog svetskog rata zatvaran je tri puta: u početku od strane nacista koji su ga nasilno mučili, a zatim dva puta od strane komunista[traži se izvor] Josipa Broza Tita, koji su mu zamerali to što je monarhista a ne komunista. Pobegao je posle drugog zatvaranja[traži se izvor], zahvaljujući šefu zatvora, kome je nekoliko godina ranije spasao sina. Posle ove užasne sudbine, Sava Mikić je definitivno prestao da se bavi bilo kakvom politikom.

Priznanja uredi

Priznanja su mu mnogobrojna, među kojima veliki broj odlikovanja koje su njegove ćerke poklonile Muzeju vazduhoplovstva. Između ostalih dobitnik je i dva Ordena legije časti, info slika[mrtva veza].

Za posebne zasluge na Solunskom frontu i savezništvu srpske i francuske vojske postao je i počasni građanin Pariza.

Danas na Savinom posmrtnom plavom jastučetu, u Muzeju vazduhoplovstva, vredni su istorijski eksponati:

  • dva Ordena legije časti,[2]
  • spomenice balkanskih ratova,
  • grčka spomenica,
  • dva ordena svetog Save i druga priznanja koja bi bila mnogobrojna i za celu četu zaslužnih ratnika.[1]

Vazduhoplovna istorija uredi

 
Veliki broj odlikovanja Savine ćerke su poklonile Muzeju vazduhoplovstva u Beogradu

Sava Mikić je napisao[4], što je jedno od najznačajnih dela iz te oblasti.

Ovo delo je štampano kao knjiga: Sava J. Mikić Istorija jugoslovenskog vazduhoplovstva, Beograd 1933. god., štamparija Drag. Gregorića

Knjiga predstavlja prvo sveobuhvatno delo iz istorije srpskog i jugoslovenskog vazduhoplovstva u kome je opisana hronologija i karakteristike razvoja vazduhoplovstva na ovim prostorima, a obuhvata period od 1909. do 1930. godine.

Organizovana je u nekoliko delova:

  • Prvi deo - Počeci naše avijacije i balkanski ratovi,
  • Drugi deo - Svetski rat,
  • Treći deo - Naše vazduhoplovstvo u oslobođenoj i ujedinjenoj otadžbini.

U prvom delu knjige, koji je podeljen na pet glava, opisani su prvi rezultati u razvoju vazduhoplovstva u Srbiji i ovuhvata period od 1909. do 1914. godine, to jest do početka Prvog svetskog rata. U drugom delu knjige je opisan period razvoja „Srpske avijatike“ u toku Prvog svetskog rata to jest period od 1914. do 1919. godine. Ovaj deo je podeljen na sedam glava i detaljno su opisane sve aktivnosti koje su obavljene u toku rata a odnose se na razvoj vazduhoplovstva. Naročito značajno poglavlje ove knjige je deo sa biografijama ratnih „avijatičara“. U trećem delu je detaljno opisan razvoj vazduhoplovstva u Kraljevini Jugoslaviji, od završetka Prvog svetskog rata do 1932. godine. Tu su detaljno opisani razvoj vojnog vazduhoplovstva, formiranje i razvoj pomorskog vojnog vazduhoplovstva, razvoj civilnog vazduhoplovstva (Aeroklub , jedriličarstvo, Aeroput i privredna avijacija), formiranje i razvoj vazduhoplovne industrije (fabrike aviona i fabrike motora) i deo o istaknutim jugoslovenskim konstruktorima aviona toga doba.

Knjiga ima 694 strane i ukupno 615 slika i predstavlja kapitalno delo naše vazduhoplovne istoriografije. Stoga nije čudo što autora ove knjige mnogi smatraju za najznačajnijeg i prvog jugosolovenskog istoričara jugoslovenskog vazduhoplovstva.

Posljednji put je, na javnom skupu, govorio na simpozijumu o ratnom vazduhoplovstvu u Zemunu 1980. godine, kada je istakao:

Ceo govor je prenet u Listu „Vojska“ 1994. godine.[2][3]

Vidi još uredi

Reference uredi

  1. ^ a b v Veliko srce ispod krila | Aktuelno | Novosti.rs, Pristupljeno 5. 4. 2013.
  2. ^ a b v Knežević, Gojko. Sa Sinjavine u nebeske i ljudske visine : Šavničanin Sava Mikić, pilot sa Solunskog fronta i nosilac trideset najviših odlikovanja. // Pobjeda, god. 65, br. 15576, 19. i 20. IV 2009, ISSN 0350-4379. str. 20.
  3. ^ a b [1][mrtva veza]
  4. ^ Istoriju Jugoslovenskg vazduhoplovstva

Literatura uredi

  • Dimitrijević, Bojan; Miladinović P.; Micevski M. (2012). Kraljevsko vazduhoplovstvo - Vojno vazduhoplovstvo Kraljevine SHS/Jugoslavije 1918-1944. Beograd: Institut za savremenu istoriju. ISBN 978-86-7403-169-8. 
  • Ciglić, Boris (2009). Krila Srbije: Vazduhoplovna komanda i avijatika srpske vojske 1912–1920. Beograd: Infinitas d.o.o. ISBN 978-86-6045-005-2. 
  • Mikić, Sava J. (1933). Istorija jugoslovenskog vazduhoplovstva. Beograd: Drag. Gregorića. 

Spoljašnje veze uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Сава_Микић&oldid=26997016”