Svere Sigurdson (nor. Sverrir Sigurðarson; 1151, Farska Ostrva - 1202, Bergen) je bio norveški kralj (1184 - 1202).

Svere Sigurdson
Svere Sigurdson
Lični podaci
Datum rođenja1151.
Mesto rođenjaFarska Ostrva, Norveška
Datum smrti9. mart 1202.(1202-03-09) (50/51 god.)
Mesto smrtiBergen, Norveška
GrobBergen
Porodica
SupružnikMargaret of Sweden, Queen of Norway
PotomstvoChristina of Norway, Sigurd Lavard, Hokon III od Norveške
RoditeljiSigurd II Mun
DinastijaLepokosi
Kralj Norveške
Period1184. - 1202.
PrethodnikMagnus V Erlingson
NaslednikHokon III Svereson

Bio je vanbračni sin norveškog kralja Sigurda II Muna.

Njegova vladavina bila je ispunjena ratovima, najčešće protiv Švedske i Danske, kao i bunama. Na unutrašnjem planu ovo razdoblje obeležio je uspon zemljoposedničkog plemstva do vladajućeg položaja [1].

Norveško carstvo

uredi

Norvežani su tada zauzimali prostrano carstvo u severnoj Evropi. Pored Norveške držali su i veliki deo Irske, Farska, Hebridska, Orknijska i Šetlandska ostrva, Island, kao i neka naselja na Grenlandu. Norveška vlast je u Irskoj bila ograničena na gradove koje su osnovali - Veksford, Voterford i Dablin. Ipak, još uvek je držao prostrano carstvo na severu Evrope [2].

Dolazak na presto

uredi

Svemoć višeg sveštenstva i aristokratije, koji su težili da u Norveškoj zavedu čisto feudalni poredak, izazvala je ustanak sitnog plemstva i seljaštva. Ustanici (takozvani birkebejneri), pod vođstvom Sverea, razbili su aristokratiju uprkos pomoći koju su ovoj pružili Danci. Kralj Magnus koji se nalazio na čelu aristokratije bio je ubijen, a Svere 1184. godine proglašen za kralja. Sve privilegije crkve bile su ukinute, a biskupi prinuđeni da napuste zemlju [3].

 
Novčić sa likom Sverea Sigurdsona

Sukobi sa crkvom

uredi

Papa Inoćentije III bacio je na Norvešku interdikt i isključio Sverea iz crkve, ali — bez rezultata. Borba između aristokratije i seljaštva ovim nije prestala. Crkva je uspela da dobije natrag neke od svojih privilegija (oslobođenje crkvenih poseda od obaveze da daju vojnike, slobodu crkvenih izbora, nezavisnost crkvenog suda), ali ona više nije mogla da sebi povrati raniji politički uticaj [3].

Borba protiv plemstva i posledice

uredi
 
Svere se bori s plemstvom

Tada su samo plemići vršili vojnu službu i bili oslobođeni od oporezivanja, dok je običan slobodni seljak plaćao namete umesto vojne službe. Prirodno, postojala je težnja da seljaci predaju zemlju plemićima i postanu njihovi kmetovi. Iako je Svere, kao i vladari pre i posle njega, pokušavao da spreči taj proces, plemićki posedi su se neprestano povećavali. Razvoj feudalne klase je bio ubrzan upoznavanjem feudalnih ideja. Iako feudi nisu bili nasledni, tako da je glavni oslonac moći plemstva ležao u njihovim alodijalnim posedima, oni su svakako uvećavali mogućnosti odabranih pojedinaca. Plemstvo se sastajalo na velikim saborima, pokušavajući da ograniči moć Svereu [1].

Oslanjajući se na sitno plemstvo i slobodno seljaštvo, kraljevska je vlast postepeno sužavala privilegije aristokratije i, najzad, uništila aristokratske titule (jarla i lendermenda). Tome je doprinelo i propadanje ekonomske osnovice na kojoj se zasnivala aristokratija u Norveškoj: ropstva, gusarstva i prekomorske trgovine. Gusarstvo i hvatanje ljudi u ropstvo sve više pripada prošlosti, a trgovinom sve više ovladavaju severonemački gradovi [3].

Porodično stablo

uredi
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2. Sigurd II Mun
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1. Svere Sigurdson
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Reference

uredi
  1. ^ a b Pejnter 1997, str. 219.
  2. ^ Pejnter 1997, str. 218.
  3. ^ a b v Udaljcov, Kosminski & Vajnštajn 1950, str. 325.

Literatura

uredi
  • Pejnter, Sidni (1997). Istorija srednjeg veka (284-1500). Beograd: Clio. 
  • Udaljcov, A. D.; Kosminski, J. A.; Vajnštajn, O. L. (1950). Istorija srednjeg veka. Beograd.