Sirmijum (tema)
Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
Sirmijum (vizantijski grčki: Σιρμίου) je bila administrativna jedinica (tema) unutar Vizantijskog carstva koja je postojala na teritorijama današnje Srbije, Hrvatske i Bosne i Hercegovine u 11. veku. Sedište je bio grad Sirmijum, odnosno današnja Sremska Mitrovica.
| Tema Sirmijum Θέμα Σιρμίου | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1018—1071 | |||||||||||||
 Tema Sirmijum, 1025. godine | |||||||||||||
| Glavni grad | Sirmijum | ||||||||||||
| Regija | Panonska nizija, Balkan | ||||||||||||
| Zemlja | Vizantijsko carstvo | ||||||||||||
| Događaji | |||||||||||||
| Strategos | |||||||||||||
• | Konstantin Diogenes | ||||||||||||
| Istorija | |||||||||||||
• Uspostavljeno | 1018 | ||||||||||||
• Ukinuto | 1071 | ||||||||||||
| |||||||||||||
Istorija uredi
Početkom 11. veka, područje na kome će kasnije biti formirana Tema Sirmijum nalazilo se u sastavu Samuilovog makedonskog (bugarskog) carstva. Posle poraza i uništenja Samuilovog carstva od strane Vizantije, formirane su nove vizantijske pokrajine (teme) na prostorima koji su pripadali Samuilovom carstvu. U centralnom delu nekadašnjeg Samuilovog carstva formirana je Tema Bugarska, u istočnom delu Tema Paristrion, a u severozapadnom delu Tema Sirmijum. U sastav Teme Sirmijum ušli su delovi današnje Srbije, Hrvatske i Bosne i Hercegovine, a za sedište pokrajine određen je grad Sirmijum u Sremu, po kojem je pokrajina i dobila ime.
U ovo doba bio je ustaljen naziv „Srem“ kao oznaka za teritorije sa obe strane reke Save, a kasnije su u upotrebu ušli nazivi „ovostrani Srem“ (severno od reke Save) i „onostrani Srem“ (južno od reke Save), da bi se za onostrani Srem kasnije ustalio današnji naziv "Mačva".
Posle bitke kod Manzikerta (1071. godine), a za vreme meteža koji su nastali u Vizantiji u borbi za presto, uspeli su Mađari da zauzmu Srem, koji sve do 13. veka ostaje poprište borbi između Vizantije, Ugarske i Drugog bugarskog carstva, da bi u 13. veku Vizantija definitivno bila uklonjena iz ovih krajeva, a kao politički pretendenti na njih javljaju se srpski vladari.
Upravitelji uredi
Upravitelji teme sa titulom strategosa:
- Konstantin Diogen (1018—1029)
- Teofil Erotik (1040)
- Ljutovid (1039—1042)
Vidi još uredi
Literatura uredi
- Komatina, Ivana; Komatina, Predrag (2018). „Vizantijski i ugarski Srem od X do XIII veka”. Zbornik radova Vizantološkog instituta. 55: 141—164.
- Ostrogorski, Georgije (1969). Istorija Vizantije. Beograd: Prosveta.
- Popović, Dušan J. (1957). Srbi u Vojvodini. knj. 1: Od najstarijih vremena do Karlovačkog mira 1699. Novi Sad: Matica srpska.
- Pol Lemerl, Istorija Vizantije, Beograd, 1997.
