Ситничарница „Код срећне руке“
Sitničarnica „Kod srećne ruke“ je roman iz 2000. godine, savremenog srpskog književnika Gorana Petrovića.[1] Dobitnik je NIN-ove nagrade za najbolji roman godine.
| Sitničarnica Kod srećne ruke | |
|---|---|
 Naslovna strana romana Sitničarnica „Kod srećne ruke“ iz 2000. | |
| Nastanak i sadržaj | |
| Autor | Goran Petrović |
| Zemlja |  SR Jugoslavija |
| Jezik | Srpski |
| Žanr / vrsta dela | roman |
| Izdavanje | |
| Izdavač | Narodna knjiga - Alfa |
| Datum | 2000. |
O piscu uredi
Goran Petrović je rođen 1. jula 1961. godine u Kraljevu. Redovni je član SANU i Srpskog književnog društva, Srpskog PEN centra.[2]
O knjizi uredi
Roman Sitničarnica "Kod srećne ruke" pruža mnoštvo motiva, perspektiva i zapleta, paralelne svetove, prepljitanje vremena, junaka i sudbina. Istorijska pozadina romana prikazuje scenu Beograda od kraljeubistva 1903. godine, pa sve do četrdesetih godina i perioda represivnog komunističkog režima. Predstavlja priču o pričanju priče gde je tema književnosti postala književnost. Autor je napisao roman o "romanu bez romana".[3]
Radnja uredi
Adam Lozanić, siromašni student, zaposlen kao lektor u turističkom časopisu, dobija posao ispravke knjige Moja zadužbina pisca Anastasa Branice iz 1936. godine. Kroz Adamov rad se dalje razotkriva sudbina pisca Anastasa Branice.[4]
Tako roman Moja zadužbina Anastasa Branice zauzima centralno mesto Sitničarnice "Kod srećne ruke". I roman i autor su fiktivni. Naizgled glavni junak Sitničarnice Anastas, piše prazan roman, bez likova i događaja, dajući jedino opise prostora koji je namenjen za njega i njegovu voljenu i na taj način stvara ovaj roman kao mesto njihovih sastanaka, a skoro svi likovi romana Sitničarnica "Kod srećne ruke" su čitaoci. Tako su u romanu prikazana dva paralelna sveta, svet stvarnosti i svet književnosti.[3]
Priča počinje upoznavanjem sa studentom književnosti, Adamom Lozanićem, u čije ruke dospeva na lektorisanje rukopis Moja zadužbina, izvesnog Anastasa Branice. Adamu se čini da za vreme čitanja susreće druge čitaoce koji čitaju istu knjigu. Tako je otvoren novi, fiktivni, književni, paralelni svet. Adamova savremenica, Jelena, u kući svoje družbenice, Natalije Dimitrijević, nailazi na roman Anastasa Branice i priča se produbljuje.[3]
Svakom novom glavom, poglavljem, ili kako je sam naslovio, "čitanjem", Goran Petrović, rasvetljava povezanosti sudbina svih likova, vraćajući se hronološki sve do početka dvadesetog veka i detinjstva izvesnog Anastasa Branice. Ideja romana Moje zadužbine, osmišljena je kao prostor za tajno sastajanje dvoje zaljubljenih, autora Branice i mlade Francuskinje Natali Uvil, koja ne može da ga prepozna u stvarnom svetu, i razočaran, Anastas završava svoj prazan roman, bez ikakvih likova i radnje. Roman vremenom postaje sopstveni prostor za sve one koji se ove knjige domognu.[3]
U romanu Sitničarnica "Kod srećne ruke", priča o sudbini Anastasa Branice samo je jedan od slojeva romana pored mnogih drugih priča o pojedinačnim sudbinama međusobno povezanih likova, a čitav roman Sitničarnice "Kod srećne ruke" lebdi između realnosti i fikcije, gde se u određenim momentima san i java ne izmešaju. U tom sudaru jave i fantastike u romanu, pojavljuje se čudesna prodavnica, sitničarnica "Kod srećne ruke", u jednoj od poznatih ulica u Beogradu. Ta starinska prodavnica nestaje čim se iz nje izađe. Isto tako u roman unutar romana ulaze čitaoci različitih sudbina i vremena i posredno oblikuju sliku jednog grada i naroda.[3]
Nagrade uredi
Roman je nagrađen sledećim nagradama:
- NIN-ova nagrada, za roman godine, za 2000.[5]
- Nagrada „Zlatni suncokret”, za 2000.[6]
- Nagrada Narodne biblioteke Srbije za najčitaniju knjigu godine, za 2001.[7]
Reference uredi
- ^ „Sitničarnica "Kod srećne ruke"”. goodreads.com. Pristupljeno 17. 3. 2022.
- ^ „Goran Petrović”. sanu.ac.rs. Pristupljeno 17. 3. 2022.
- ^ a b v g d „Sitničarnica „Kod srećne ruke“ – magija čitanja Gorana Petrovića”. portalmladi.com. Pristupljeno 17. 3. 2022.
- ^ „„Sitničarnica ’Kod srećne ruke’“ Gorana Petrovića u prodaji od 12. jula”. laguna.rs. Pristupljeno 18. 3. 2022.
- ^ „GORAN PETROVIC DOBITNIK NINOVE NAGRADE”. b92.net. Pristupljeno 17. 3. 2022.
- ^ „Vital književna nagrada "Zlatni suncokret"”. vital.rs. Pristupljeno 17. 3. 2022.
- ^ „Sitničarnica „Kod srećne ruke“”. laguna.rs. Pristupljeno 17. 3. 2022.
