Skupština SR Srbije
Skupština Socijalističke Republike Srbije je bila najviši organ vlasti u okviru prava i dužnosti društveno-političke zajednice u Socijalističkoj Republici Srbiji, od 1945. do 1990. godine.
Skupština SR Srbije je konstituisana 9. aprila 1945. godine na zasedanju Antifašističke skupštine narodnog oslobođenja Srbije (ASNOS) kada je ASNOS preimenovan u Narodnu skupštinu Srbije. Nakon izbora za Ustavotvornu skupštinu, održanih 10. novembra 1946. godine, Narodna skupština je 17. januara 1947. godine donela Ustav NR Srbije kojim je Skupština promenila naziv u Narodna skupština Narodne Republike Srbije. Ovaj naziv Skupština je nosila do donošenja novog Ustava, 1963. godine kada je preimenovana u Skupštinu Socijalističke Republike Srbije.
Skupština je u periodu od 1945. do 1953. bila jednodomna, a od 1953. do 1990. godine je imala više veća. Od 1953. do 1963. su postojala dva veća — Republičko veće i Veće proizvođača, od 1963. do 1974. je postojalo pet veća — Republičko veće, Privredno veće, Prosvetno-kulturno veće, Socijalno-zdravstveno veće i Organizaciono-političko veće, a od 1974. do 1990. godine tri veća — Veće udruženog rada, Veće opština i Društveno političko veće. Izvršni organ Skupštine je predstavljalo Izvršno veće Skupštine SR Srbije, a pre toga Vlada NR Srbije.
Prezidijum Narodne skupštineUredi
Prema Ustavu Srbije donetom 1947. godine ulogu šefa države obavljao je Prezidijum Narodne skuštine koji je bio kolektivni organ i sastojao se od predsednika, tri potpredsednika, jednog sekretara i najviše 30 članova. Prezidijum Narodne skupštine je konstituisan 9. aprila 1945. godine na zasedanju ASNOS-a, kada je Predsedništvo ASNOS preraslo u Predsedništvo (Prezidijum) Narodne skupštine, a dotadašnji predsednik Predsedništva ASNOS Siniša Stanković postao predsednik Predsedništva, kao i ujedno predsednik Narodne skupštine. Nakon donošenja Ustava, 17. januara 1947. godine Narodna skupština je Stankovića izabrala za predsednika Prezidijuma Narodne skupštine i on je ovu funkciju obavljao do ukidanja ove funkcije, donošenjem Ustavnog zakona, februara 1953. godine.
Sazivi skupštinaUredi
| Antifašistička skupština narodnog oslobođenja Srbije | 9. novembar 1944. | 9. april 1945. | Siniša Stanković | Aleksandar Ranković, Stanoje Simić i Radovan Grujić | Petar Stambolić i Milorad Vlajković |
| Narodna skupština Srbije | 9. april 1945. | 20. novembar 1946. | Siniša Stanković | Aleksandar Ranković, Stanoje Simić i Radovan Grujić | Petar Stambolić i Milorad Vlajković |
| Ustavotvorna skupština Srbije | 20. novembar 1946. | 17. januar 1947. | Aćim Grulović | Dušan Petrović Šane | Velibor Ljujić |
| Narodna skupština NR Srbije (prvi saziv) | 17. januar 1947. | 8. april 1951. | Aćim Grulović (do 1948) / Isa Jovanović | Dušan Petrović / Pavle Jovićević / Kosan Pavlović | Velibor Ljujić / Ljubinka Milosavljević Buba / Milovan Batanović |
| Narodna skupština NR Srbije (drugi saziv) | 8. april 1951. | 11. septembar 1953. | Isa Jovanović | Ninko Petrović i Pavle Jovićević | Živan Dimitrijević i Boško Krstić |
| Narodna skupština NR Srbije (treći saziv) | 14. decembar 1953. | 7. januar 1958. | Petar Stambolić (do 1957) / Jovan Veselinov | Dušan Petrović Šane | Selmo Hašimbegović |
| Republičko veće | Nikola Grulović | Fadilj Hodža | Radenko Broćić, Zora Krdžalić i Ilija Đukić | ||
| Veće proizvođača | Vladimir Vujović / Nedeljko Karaičić | Nedeljko Karaičić / Borislav Novaković / Moca Sumbulović | Mirko Čelar, Đorđe Matić i Rešad Ibrahim | ||
| Narodna skupština NR Srbije (četvrti saziv) | 12. april 1958. | 9. april 1963. | Jovan Veselinov | Voja Leković | Milivoje Radovanović |
| Republičko veće | Dušan Bratić | Nikolija Petrović | Dragoljub Kirćanski, Tankosava Simić i Milovan Radojević | ||
| Veće proizvođača | Dušan Puđa | Branislava Tešić | Momčilo Pajević, Stanoje Marković i Radomir Vučković | ||
| Skupština SR Srbije (peti saziv) | 25. jun 1963. | 20. april 1967. | Dušan Petrović | Dobrivoje Radosavljević i Džavid Nimani | Milivoje Kovačević |
| Republičko veće | Dobrivoje Radosavljević / Bogoljub Stojanović | Marija Jagodić / Milan Bačkalić / Desanka Romić | Radiša Bogdanović | ||
| Privredno veće | Dušan Puđa / Dušan Bogdanov | Imre Teke / Ljubica Aržišnik | Dušan Prica / Dragiša Miljković | ||
| Prosvetno-kulturno veće | Svetislav Đurić | Sadeta Buljubašić / Leposava Radović | Radojko Krunić | ||
| Socijalno-zdravstveno veće | Perka Vitorović / Sveta Popović | Milan Palanački | Božidar Vorkapić | ||
| Organizaciono-političko veće | Svetolik Lazarević (do 1964) / Velibor Ljujić / Momčilo Milovanović | Milisav Đurić | Miodrag Zečević | ||
| Skupština SR Srbije (šesti saziv) | 6. maj 1967. | 25. april 1969. | Miloš Minić | Rista Antunović, Stjepan Krtanjek i Sinan Hasani | Milan Mihailović i Nedeljko Radaković |
| Republičko veće | Dragoslav Marković | Živorad Mišić | Radiša Bogdanović | ||
| Privredno veće | Tankosava Simić | Vojislav Vajda | Dragiša Miljković | ||
| Prosvetno-kulturno veće | Zoran Pjanić | Leposava Radović | Radojko Krunić | ||
| Socijalno-zdravstveno veće | Sveta Popović | Manojlo Budisavljević | Božidar Vorkapić | ||
| Organizaciono-političko veće | Momčilo Milovanović | Vučko Ivković | Miodrag Zečević | ||
| Skupština SR Srbije (sedmi saziv) | 6. maj 1969. | 19. april 1974. | Dragoslav Marković | Radovan Pantović, Sinan Hasani i Šandor Dobo | Milan Mihailović i Nedeljko Radaković |
| Republičko veće | Mirko Popović | Aleksandar Trajković | Radiša Bogdanović | ||
| Privredno veće | Branko Mirković | Radmilo Marinković | Pero Kovačević | ||
| Prosvetno-kulturno veće | Dragutin Tešić | Milica Mijanović | Radojko Krunić | ||
| Socijalno-zdravstveno veće | Tankosava Simić | Aleksandar Nikolić | Božidar Vorkapić | ||
| Organizaciono-političko veće | Boško Krunić | Nikola Pavić | Svetomir Petković | ||
| Skupština SR Srbije (osmi saziv) | 6. maj 1974. | 20. april 1978. | Živan Vasiljević | Slobodan Gligorijević, Iso Njegovan i Refki Dauti | Nikola Pavić |
| Veće udruženog rada | Nikola Paunović | Bogoljub Milovanović | Pero Kovačević | ||
| Veće opština | Milenko Mojsilović | Dragomir Milenković | Velimir Dogandžić | ||
| Društveno-političko veće | Risto Jovanović | Branko Jovanović | Radiša Bogdanović | ||
| Skupština SR Srbije (deveti saziv) | 5. maj 1978. | 28. april 1982. | Dušan Čkrebić | Aljuš Gaši, Iso Njegovan, Slavoljub Rašković, Miloš Milosavljević i Petar Jovanović | Igor Kitarović |
| Veće udruženog rada | Branislav Penezić | Nikola Stojanović | Pero Kovačević | ||
| Veće opština | Miodrag Bogdanović | Olga Nikolić | Velimir Dogandžić | ||
| Društveno-političko veće | Milutin Milošević | Milan Kojičin | Radiša Bogdanović | ||
| Skupština SR Srbije (deseti saziv) | 5. maj 1982. | 24. april 1986. | Branko Pešić (do 1984) / Slobodan Gligorijević | Petar Kostić, Milan Dragović, Zlatija Đukić-Veljović, Imre Balint (do 1984) / Svetozar Grbić, Borisav Jović, Milutin Milošević i Zlatica Nastić | Milan Radonjić |
| Veće udruženog rada | Dragoslav Nikolić / Đorđe Janković | Šaip Suka / Dragiša Petrović | Milivoje Stanisavljević / Milorad Macić | ||
| Veće opština | Petar Jovanović | Novak Rodić | Živorad Rajšić | ||
| Društveno-političko veće | Milutin Milošević / Rodoljub Stanić / Milan Dragović | Vinka Tomić / Jovo Mišković | Vlastimir Mihajlović | ||
| Skupština SR Srbije (jedanaesti saziv) | 6. maj 1986. | 14. septembar 1989. | Branislav Ikonić (do 1988) / Borisav Jović (do 1989) / Zoran Sokolović | Miodrag Bogdanović, Olga Nikolić, Miloš Sinđić, Milan Šešlija i Jan Širka (do 6. maja 1988) / Krsta Avramović, Velimir Vukmanović, dr Tomislav Bandin i Ferat Ahmeti | Predrag Todorović / Vladeta Popović |
| Veće udruženog rada | Jovan Nikolić | Rozmir Milojević | Milorad Macić | ||
| Veće opština | Dragan Nikolić | Miroslava Marinković | Dobrivoje Popović | ||
| Društveno-političko veće | Živojin Žika Radojlović | Afrim Deva | Vlastimir Mihajlović | ||
| Skupština SR Srbije (dvanaesti saziv) | 5. decembar 1989. | 31. decembar 1990. | Zoran Sokolović | Vukašin Jokanović, Slobodan Janjić i Đorđe Šćepančević | Vladeta Popović |
| Veće udruženog rada | Miloš Laban | Dušan Kosjer | Milorad Macić | ||
| Veće opština | Milorad Babović | Behadin Ahmeti | Dobrivoje Popović | ||
| Društveno-političko veće | Živojin Žika Radojlović | Radivoje Marinković | Vlastimir Mihajlović | ||
LiteraturaUredi
- Ustav Narodne Republike Srbije. Beograd 1947. godina.
- Ustav Socijalističke Republike Srbije sa Ustavnim zakonom o sprovođenju Ustava. „Savremena administracija“ Beograd, 1963. godina.
- Ustav SR Srbije, Ustav SAP Vojvodine i Ustav SAP Kosova sa Ustavnim zakonima za sprovođenje ustava. „Službeni list SFRJ“ Beograd, 1974. godina.
- Hronologija Radničkog pokreta i SKJ 1919-1979 (knjiga treća). „Institut za savremenu istoriju“ Beograd i „Narodna knjiga“ Beograd, 1980. godina.
