Sovjetska rublja

Sovjetska rublja (rus. Sovetskiй rublь) ili rublja SSSR (rus. Rublь SSSR) je bila valuta i platežno sredstvo Saveza Sovjetskih Socijalističkih Republika u periodu njenog postojanja između 1923. i 1991. godine. Jednu rublju činilo je 100 kopejki. Godine 1923. mijenja dotadašnju rublju RSFSR i druge regionalne valute koje su se javile na prostorima gdje je uspostavljena sovjetska vlast. Nakon kraha SSSR, stvorena je tzv. "zona rublje" u koju su bile uključene države proistekle iz bivših sovjetskih republika. Pored Sovjetskog Saveza i postsovjetskog prostora neposredno nakon raspada, sovjetska rublja bila je u zvaničnoj upotrebi u Rusiji do 1993. godine kada je zamijenjena ruskom rubljom. Iz tada formirane "zone rublje" prva izlazi Estonija mijenjajući rublju za krunu, a kao posljednji koji je napustio "zonu rublje" bio je Tadžikistan koji 1994. mijenja sovjetsku za tadžikistansku rublju. Tokom svoje istorije, rublja SSSR je pretrpjela nekoliko reformi, od kojih je najznačajnija bila reforma iz 1961. godine.

Rublja SSSR
Rublь SSSR
Novčanica jedne sovjetske rublje iz 1961. godine Kovanica jedne sovjetske kopejke iz 1938. godine
ISO 4217 kod	SUR
Organ izdavanja	Državna banka SSSR
Datum uvođenja	23. novembar 1923.1
Izvor
Korisnici	SSSR Zajednica nezavisnih država (nakon raspada SSSR)
Stopa inflacije	zvanično inflacije nije bilo
Izvor
Konstituent
1/100	kopejka
Simbol	rub. ili r.
kopejka	k
Množina	rublje Jezik ove valute pripada grupi slovenskih jezika. Postoji više od jednog načina za tvorbu oblika množine.
kopejka	kopejke
Kovanice	1, 2, 3, 5, 10, 20 i 50 kopejki 1, 5 i 10 rublji
Štamparija	Goznak
Kovačnica	Lenjingrad (1923-1941) Krasnokamsk (1941-1946) Lenjingrad (1946—1991) i Moskva (1982-1991)
1 Sovjetska rublja je u SSSR-u korištena do njegovog raspada 26. decembra 1991. godine

Regulatorno tijelo sovjetske rublje bila je Državna banka SSSR (poznata još i kao Gosbank; ruski, skraćeno od Gosudarstvennый bank - "državna banka"). Neposredno pred raspad SSSR, kovanice su se kovale u Lenjingradu i Moskvi, a novčanice su štampane od strane Goznaka. Osoba koja je bila zadužena za izgled sovjetskog novca bio je Ivan Ivanovič Dubasov, umjetnik i gravir, koji je izradio većinu konačnih rješenja sovjetskog novca, grba i odlikovanja.

Nazivi sovjetske rublje na jezicima Sovjetskog Saveza

Jezik	Naziv valute	Naziv konstituenta	Jezik	Naziv valute	Naziv konstituenta
Ruski	rublь	kopeйka	Estonski	rubla	kopikas
Bjeloruski	rubelь	kapeйka	Letonski	rublis	kapeika
Ukrajinski	karbovanecь	kopійka	Litvanski	rublis	kapeika
Kazaški	som	tiыn	Rumunski (moldavski)	rublэ	kopeйkэ
Kirgiski	som	tыйыn	Gruzinski	მანეთი (maneti)	კაპიკი (kapiki)
Uzbečki	sўm	tiйin	Jermenski	ռուբլի (rubli)	կոպեկ (kopek)
Turkmenski	manat	kөpүk	Tadžički	sӯm	tin
Azerski	manat	gəpik	Finski	rupla	kopeekka

Istorijat

Prva rublja iz 1923. godine

Prve sovjetske rublje počinju sa svojim postojanjem gotovo godinu dana nakon formiranja SSSR kada je rublja SSSR zamijenila rublju RSFSR i ostale valutne jedinice koje su se javljale tada i kao valutni surogati. Odlukom Centralnog izvršnog vijeća i Sovjeta narodnih komesara SSSR, 23. novembra 1923. godine odlučeno je da se u opticaj puste nove rublje po obrascu iz 1923. godine u apoenima od 100, 250, 500, 1000 i 5000 rubalja sa natpisima na jezicima zastupljenim u SSSR propisanim članom 34. Ustava SSSR. Natpisi su bili na ruskom, ukrajinskom, bjeloruskom, jermenskom, gruzinskom i turkotatarskom jeziku. Do potpunog ispunjenja naloga iz ove odluke nikad nije došlo.

Dana 18. decembra 1923. godine, prethodno donesena odluka je de fakto bila poništena kada se po istom obrascu pojavila novčanica sa nominalom od 15 000 rubalja. Novčanica je takođe zadržavala i ostale karakteristike rješenja za sovjetsku rublju iz novembra 1923. godine. Nakon druge odluke došlo je i do treće odluke kojom je u potpunosti potisnuta odluka iz 23. novembra 1923. godine. Centralni izvršni komitet nakon nepuna dva mjeseca donosi još jednu odluku 7. februara 1924. godine u kojoj se nalaže da se po istom obrascu u opticaj pusti novčanica od 25 000 rublji.

Novčanice prve sovjetske rublje su na sebi imale tada novouvedeni grb SSSR. Bila su svega tri nominala: od 10 000, 15 000 i 25 000 rublji. Na novčanici od 10 000 rub. na licu je bio prikazan Moskovski kremlj, na novčanici od 15 000 portret seljaka, a na novčanici od 25 000 rublji portret crvenoarmejca. Sve novčanice izrađene su na bijelom papiru dimenzija 155 × 79 milimetara, a kao zaštitni element se pojavio vodeni žig poznat još kao "prozorčić". U opticaju su bile svega par mjeseci tokom kraja 1923. i prve polovine 1924. godine.

Nominalna vrijednost	Lice	Naličje	Veličina	Boja	Datum puštanja u opticaj	Izašla iz upotrebe
10 000 rublji			155 mm × 79 mm	zelena	23. novembra 1923.	31. maja 1924.
15 000 rublji			155 mm × 79 mm	smeđa	18. decembra 1923.	31. maja 1924.
25 000 rublji			155 mm × 79 mm	ljubičasta	7. februara 1924.	31. maja 1924.

Rublja nakon reforme iz 1924. godine

Nakon više prethodnih postepenih reformi koje su bile dio velikih novčanih reformi Grigorija Sokoljnjikova (reforma sovjetskog červonca), SSSR je imao i dalje nekoliko problema koji se nisu uspjeli riješiti. Među tim problemima su bili rast inflacije, nekoliko paralelnih platežnih sredstava i slaba kupovna moć naroda, što je u ogromnoj mjeri usporavalo razvoj SSSR na ekonomskom polju. Početkom 1924. dolazi do prvih razmatranja popravljanja ekonomske situacije. Ekonomske reforme Grigorija Sokoljnjikova su nastavljene pokušajem objedinjavanja i ojačavanja jedinstvenog novčanog sistema. Paralelno s tim dolazi i do snižavanja cijena industrijske robe koja se iskazivala u robnoj rublji. Robna rublja je tokom 1924. izašla iz upotrebe. Dana 22. februara 1924. Centralni izvršni komitet (CIK) i Sovjet narodnih komesara (SNK) izdaju rješenje po kom u opticaj ulaze nove kovanice i novčanice. Kovanice su bile u apoenima od 10, 15 i 20 kopejki, pola rublje i jednu rublju koje su se izrađivale u srebru, a pored njih u bakru su kovane kovanice 1, 2, 3 i 5 kopejki. Novčanice su bile u vidu bonova trezora u apoenima 1, 2, 3, 5, 10 i 50 kopejki. Uporedo sa starim sovznacima, odnosno rubljama, u opticaju su bili i červonci, koji su bili vezani za vrijednost zlata. U to vrijeme, sovznaci i rublje po obrascu iz 1923. su bili u paralelnom opticaju sa červoncima i novim rubljama. Lav Kamenjev na 2. zasjedanju Sovjetā 29. februara 1924. donosi rad "O novčanoj reformi" (rus. «O denežnoй reforme»), gdje napominje da se sovjetska ekonomija ne može pouzdati u sovznake nekoliko mjeseci, a pogotovo ne nekoliko sedmica. Počevši od 7. marta, pa sve do 31. maja 1924. sovznaci su denominovani u odnosu 50 000:1, a rublja iz 1923. godine u odnosu 50 milijardi na jednu rublju iz 1924 godine. Nova rublja u odnosu na zlatni červonec je imala odnos 10:1 od 10. aprila 1924. kada je počelo štampanje trezorskih zapisa (rus. kaznačeйskie biletы), koji su predstavljali novi vid novčanice u SSSR. Konačno izlaženje iz upotrebe sovznaka i starih rublji dogodilo se 31. maja 1924. godine. Ovim mjerama, Sokoljnjikov je uspio da ustabili sovjetsku ekonomiju, a kao najjasniji rezultati njegovih reformi su bile: stabilizacija rublje kao državne valute, mogućnost njene konvertibilnosti, unifikacija monetarnog i ekonomskog sistema, povratak kovanicama od srebra i bakra, osnaživanje kupovne moći i otkaz vanjskog zaduživanja države kreditima zbog stabilizacije ekonomije.

Kovanice rublje iz 1924. godine su u vrijednostima od 1, 2, 3 i 5, te kasnije i pola kopejke (kovanica od pola kopejke uvedena 1925. godine) kovane su u bakru, dok kovanice od 10 i 20 kopejki, te pola rublje i jednu rublju su kovane u srebru. Srebrne kovanice u nomanalima kopejki su izrađivane od srebra-500, a kovanice od pola i jednu rublju od srebra-900. Na poleđini najčešće imaju grb SSSR i natpis na ruskom jeziku: "Proleteri svih zemalja, ujedinite se!" (rus. Proletarii vseh stran, soedinяйtesь), koji je bio i moto Sovjetskog Saveza, izuzev kovanice od pola rublje koja na poleđini ima samo naziv države i državni moto. Na licu se nalazi uglavnom nominal, godina kovanja i vijenac od pšenice kao ornament, izuzev na kovanicama od pola kopejke, gdje je izostavljen vijenac, i kovanicama od pola i jedne rublje gdje se nalaze samo godina kovanja i socijalistički prikazi radnika i seljaka.

Nominalna vrijednost	Izgled	Materijal	Prečnik i masa	Opis lica i naličja	Puštena u opticaj	Izašla iz upotrebe
pola kopejke		bakar	16 mm/1,64 g	Lice: nominal i godina kovanja Naličje: naziv države i natpis "Proleteri svih zemalja, ujedinite se!"	1925.	-
1 kopejka		bakar	21,3 mm/3,27 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR, naziv države i natpis "Proleteri svih zemalja, ujedinite se!"	1924.	-
2 kopejke		bakar	24 mm/6,55 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR, naziv države i natpis "Proleteri svih zemalja, ujedinite se!"	1924.	-
3 kopejke		bakar	27,7 mm/9,8 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR, naziv države i natpis "Proleteri svih zemalja, ujedinite se!"	1924.	-
5 kopejki		bakar	32 mm/16,38 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR, naziv države i natpis "Proleteri svih zemalja, ujedinite se!"	1924.	-
10 kopejki		srebro-500	17,27 mm/1,8 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR, naziv države i natpis "Proleteri svih zemalja, ujedinite se!"	1924.	-
15 kopejki		srebro-500	19,56 mm/2,7 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR, naziv države i natpis "Proleteri svih zemalja, ujedinite se!"	1924.	-
20 kopejki		srebro-500	21,84 mm/3,6 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR, naziv države i natpis "Proleteri svih zemalja, ujedinite se!"	1924.	-
pola rublje		srebro-900	26,67 mm/10 g	Lice: prikaz kovača koji izrađuje plug i godina kovanja Naličje: grb SSSR, naziv države, nominal i natpis "Proleteri svih zemalja, ujedinite se!"	1924.	-
1 rublja		srebro-900	33,5 mm/20 g	Lice: prikaz radnika koji seljaku ukazuje na izlazeće sunce i godina kovanja Naličje: grb SSSR, naziv države, nominal i natpis "Proleteri svih zemalja, ujedinite se!"	1924.	-

Novčanice iz 1924. imale su nekoliko vidova prikazivanja. U opticaju su bili bonovi od 1, 2, 3, 5 i 50 kopejki, te novčanice tj. trezorni zapisi u vrijednosti od 1, 3 i 5 rublji i 3 červonca (30 rublji). Sve su izrađene na bijelom papiru, ali u različitim dimenzijama i u različitom izgledu i ornamenturi. Najjednostavniji su izgledom bili bonovi jednocifrenih nominala. Na licu su se nalazili nominal iskazani brojem i riječima, grb SSSR, godina štampanja i natpis na ruskom: Imeet hoždenie s serebrяnoй monetoй (Kreće se zajedno sa srebrnom kovanicom). Na naličju imaju ispisan nominal brojem i riječima na jezicima SSSR. Bon od 50 kopejki je dimenzijama nešto veći, a dizajnom drukčiji. Pored karakteristika jednocifrenih bonova, bon od 50 kopejki je imao i potpis blagajnika i narodnog komesara finansija SSSR. Na novčanicama od 1 rublju na licu je bio vidljiv u pozadini prikaz svežnja pšenice, sedmocifreni serijski broj, nominal, natpis na ruskom: "Državni trezorni zapis SSSR" (Gosudarstvennый kaznačeйskiй bilet SSSR) i potpisi blagajnika i narodnog komesara finansija. Na licu novčanice od 3 rublje prikazani su radnik i seljak kako čitaju knjigu, na 5 rublji traktor kako ore, a na novčanici od 3 červonca seljaka u momentu sjetve. Svaka novčanica se razlikovala i po zaštitnom elementu. Bonovi su bili u opticaju do 31. avgusta 1926., a novčanice do 1947. godine. Pored njih je postojala novčanica-bon u vrijednosti od 20 kopejki koja nikad nije puštena u opticaj.

Nominalna vrijednost	Lice	Naličje	Veličina	Boja	Datum puštanja u opticaj	Izašla iz upotrebe
1 kopejka			40 mm × 66 mm	svijetlo smeđa	22. februara 1924.	31. avgusta 1926.
2 kopejke			40 mm × 66 mm	smeđa	22. februara 1924.	31. avgusta 1926.
3 kopejke			40 mm × 66 mm	zelena	22. februara 1924.	31. avgusta 1926.
5 kopejki			40 mm × 66 mm	plava	22. februara 1924.	31. avgusta 1926.
50 kopejki			110 mm × 60 mm	plava i bež	22. februara 1924.	31. avgusta 1926.
1 rublja			80 mm × 155 mm	narandžasta i plava	5. februara 1924.	1947.
3 rublje			168 mm × 75 mm	zelena	5. februara 1924.	1947.
5 rubalja			181 mm × 86 mm	lila i plava	5. februara 1924.	1947.
3 červonca (30 rubalja)		-	181 mm × 86 mm	crna	30. jula 1924.	1947.

Novčanice po obrascu iz 1925. godine

Od marta 1925. pa sve do početka 1930-ih Državna banka SSSR je počela sa štampanjem novih novčanica u apoenima od 3 i 5 rubalja. Razlike su bile u dimenzijama, samom dizajnu, elementima koji su se pojavljivali na novčanicama, te u papiru koji je bio dosta teži i u osnovi bež ili sive boje. Takođe, na njima se nalazio potpis novog narkoma (skr. za narodni komesar) finansija Grigorija Sokoljnjikova. Bili su dosta složenijeg dizajna u pogledu ornamenata i na njima se pojavljuje nov obrazac upisivanja serijskog broja koji se sastojao od dva slova i šest brojeva (npr. AB 123456). Pored dizajna, razlika je bila u tome što novčanica od 3 rublje nije imala vodeni žig utisnut na sebi. Svoju kupovnu moć su zadržale sve do reforme iz 1947. godine kada su izašle iz opticaja.

Nominalna vrijednost	Lice	Naličje	Veličina	Boja	Datum puštanja u opticaj	Izašla iz upotrebe
3 rublje			128 mm × 62 mm	tamno zelena, plava, roze	marta 1925.	1947.
5 rublji			165 mm × 70 mm	crna, plava, roze	marta 1925.	1947.

Kovanice iz 1926. i 1931. godine

Zbog isuviše velike potrošnje bakra na kovanje novih kovanica u nominalima kopejki, proizvodnja nove serije kovanog novca se nastavila mijenjajući materijal od kog su se u opticaj izbacivale nove kopejke. Od strane CIK i SNK SSSR odlučeno je 6. januara 1926. da se kovanice u apoenima od 1, 2, 3, i 5 rublji nastavi kovati u leguri bronze i to u odnosu 95:5 na bakar i aluminijum. Izgled ovih kopejki se zadržao i u ovoj seriji, kao i u onoj iz 1924. godine. Jedina kovanica koja se i dalje privremeno izrađivala u bakru je bila vrijednosti pola kopejke. Pet godina kasnije, 1931., razmatrao se vid štednje srebra time što bi se kopejke u nominalima od 10, 15 i 20 kopejki izrađivali od drugog materijala, a da se kovanice vrijednosti pola rublje i jednu rublju više ne kuju. Za nov materijal je izabran nikl, od kojeg je bilo moguće izraditi kovanice iste mase i veličine. Jedina razlika u odnosu na seriju iz 1924. je bio izgled lica kovanice. Ove kovanice su ušle u proizvodnju i opticaj 1932. godine nakon odluke CIK i SNK SSSR 27. februara. Zahvaljujući promjeni i kvalitetu materijala, kovanice su bile dugovječnije i otpornije na habanje, a SSSR je godišnje uštedio velike zalihe bakra i srebra koje je mogao da preraspodijeli za upotrebu u industriji. Serije kovanica obrazaca iz 1926. i 1931. godine koristile su se sve do ekonomske reforme i denominacije 1961. godine.

Nominalna vrijednost	Izgled	Materijal	Prečnik i masa	Opis lica i naličja	Puštena u opticaj	Izašla iz upotrebe
1 kopejka		bronza Cu+Al 95:5	15 mm/1 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR, naziv države i natpis "Proleteri svih zemalja, ujedinite se!"	6. januara 1926.	31. decembra 1960.
2 kopejke		bronza Cu+Al 95:5	18 mm/2 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR, naziv države i natpis "Proleteri svih zemalja, ujedinite se!"	6. januara 1926.	31. decembra 1960.
3 kopejke		bronza Cu+Al 95:5	22 mm/3 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR, naziv države i natpis "Proleteri svih zemalja, ujedinite se!"	6. januara 1926.	31. decembra 1960.
5 kopejki		bronza Cu+Al 95:5	25 mm/5 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR, naziv države i natpis "Proleteri svih zemalja, ujedinite se!"	6. januara 1926.	31. decembra 1960.
10 kopejki		nikl	17,27 mm/1,8 g	Lice: radnik koji drži štit, nominal, naziv države i godina kovanja Naličje: grb SSSR i natpis "Proleteri svih zemalja, ujedinite se!"	27. februara 1932.	31. decembra 1960.
15 kopejki		nikl	19,56 mm/2,7 g	Lice: radnik koji drži štit, nominal, naziv države i godina kovanja Naličje: grb SSSR i natpis "Proleteri svih zemalja, ujedinite se!"	27. februara 1932.	31. decembra 1960.
20 kopejki		nikl	21,84 mm/3,6 g	Lice: radnik koji drži štit, nominal, naziv države i godina kovanja Naličje: grb SSSR i natpis "Proleteri svih zemalja, ujedinite se!"	27. februara 1932.	31. decembra 1960.

Novčanice rublje po obrascu iz 1934. godine.

Nakon serije červonaca 1926-1932, Državna banka SSSR 1934. u opticaj pušta nove novčanice rublji u nominalima 1, 3 i 5. U periodu između 1934. i 1936. u opticaju su bile novčanice sa potpisima Grigorija Grinjka, tadašnjeg narkoma finansija SSSR. Međutim, nakon njegovog hapšenja i likvidacije, od 1937. novčanice sa njegovim potpisom se više nisu štampale zbog njegovog statusa "neprijatelja naroda", a razmatralo se da li uvoditi novu seriju novčanica sa potpisom Vlasa Čubara, novog narodnog komesara finansija, ili ipak štampati novčanice bez ičijeg potpisa. Na kraju je odlučeno bez potpisa da se nastavi štampanjem rublji, a što se kasnije pokazalo kao "dalekovidno", s obzirom da je i Vlas Jakovljevič Čubar takođe uhapšen i likvidiran. Novčanice su bile bogate ornamenturama i štampane su na papirima bež i sive nijanse. Takođe, interesantno je da ovaj obrazac rublji nije propisivao vodeni žig kao element zaštite. Bile su u upotrebi do reforme 1947. godine.

Nominalna vrijednost	Lice	Naličje	Veličina	Boja	Datum puštanja u opticaj	Izašla iz upotrebe
1 rublja			118 mm × 60 mm	crno-plava, krem	juna 1934.	1947.
3 rublje			136 mm × 68 mm	tamno zelena, zelena	juna 1934.	1947.
5 rublji			136 mm × 70 mm	tamno plava, svijetlo plava	juna 1934.	1947.

Serija kovanica obrasca iz 1935. godine

Od 1935. u SSSR su uvedene kovanice novog obrasca koje su u pogledu idejnog rješenja oskudijevale detaljima. Sam izgled je značajno uprošten, pogotovo na naličju svih kovanica. Kovanice u apoenima od 1, 2, 3 i 5 kopejki su imale neizmijenjeno lice kovanice. Lice niklovanih kovanica (10, 15 i 20 k) je bilo daleko jednostavnije nego je što to prije bio slučaj. Razlika je bila u tome što je nominal ispisan u osmougaoniku, a oko njega se nalazi vijenac. Naličje svih kovanica se ogledalo u krupnijem natpisu "SSSR" i državnom grbu, a izostavljen je moto "Proleteri svih zemalja, ujedinite se!" ispisan na ruskom jeziku. Bile su u opticaju do reforme iz 1961.

Nominalna vrijednost	Izgled	Materijal	Prečnik i masa	Opis lica i naličja	Puštena u opticaj	Izašla iz upotrebe
1 kopejka		bronza	15 mm/1 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR i naziv države	1935.	-
2 kopejke		bronza	18 mm/2 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR i naziv države	1935.	-
3 kopejke		bronza	22 mm/3 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR i naziv države	1935.	-
5 kopejki		bronza	25 mm/5 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR i naziv države	1935.	-
10 kopejki		nikl	17,27 mm/1,8 g	Lice: osmougaonik, nominal, godinu kovanja i biljni ornament Naličje: grb SSSR i naziv države	1935.	31. decembra 1960.
15 kopejki		nikl	19,56 mm/2,7 g	Lice: osmougaonik, nominal, godinu kovanja i biljni ornament Naličje: grb SSSR i naziv države	1935.	31. decembra 1960.
20 kopejki		nikl	21,84 mm/3,6 g	Lice: osmougaonik, nominal, godinu kovanja i biljni ornament Naličje: grb SSSR i naziv države	1935.	31. decembra 1960.

Novčanice iz 1938. godine

Od 1938. do ekonomske reforme 1947. Državna banka SSSR je pustila novu emisiju novčanica rublji u apoenima od 1, 3 i 5 rublji uz nove červonce sa likom Lenjina u apoenima od 1, 3, 5 i 10 červonaca. Na rubljama su bili prikazani rudar (1 rub.), vojnik (3 rub.) i pilot (5 rub.) uz ornamentima mnogo bogatiju pozadinu. Boje su bile za dotadašnju praksu tradicionalne (smeđa, zelena i plava), a ono što je ponovo bilo neobično je to što je vodeni žig izostavljen. Sve novčanice su izrađene na bijelom papiru.

Nominalna vrijednost	Lice	Naličje	Veličina	Boja	Datum puštanja u opticaj	Izašla iz upotrebe
1 rublja			125 mm × 60 mm	smeđa, narandžasta	1938.	1947.
3 rublje			135 mm × 67 mm	zelena	1938.	1947.
5 rublji			145 mm × 70 mm	plava	1938.	1947.

Sovjetska rublja između dvije reforme (1947—1960)

Ukupna stabilnost predratnih godina i brz ekonomski razvoj SSSR, te nemogućnost pronalaženja i kupovine skupljih proizvoda je dovelo do toga da se sovjetsko stanovništvo našlo u finansijskom blagostanju zbog velike uštede. U novčanicima naroda širom SSSR mogle su se naći novčanice raznih serija, ali ponajviše tada posljednjeg obrasca iz 1938. u apoenima od 1, 3 i 5 rubalja. U tom periodu, narodne štednje i manji zajmovi koje je SSSR uzimao su uspijevali održati na neki način stabilnost države u vojnom smislu do uspostave ponovne mirnodopske ekonomije. Međutim, početkom rata monetarna i ekonomska moć slabe, kako običnog građanina, tako i SSSR u cjelini. Tada dolazi do nemogućnosti novčano-robne trgovine, nego sve češće se trampom trgovalo, prvenstveno zbog slabe platežne moći naroda, te zbog pojave crnog tržišta. Crno tržište u ratnom periodu je bilo svojstveno po enormno visokim cijenama za prosječnog građanina. Npr. hljeb je bilo moguće jedino nabaviti isključivo posebnim karticama i kuponima, a cijena vekne hljeba je znala previsiti 1000 rublji. Kako se 1943. godine uveliko približavala pobjeda, a ujedno i sam ishod rata postao izvjesniji, Staljin i tadašnji državni vrh su razmišljali kako ustabiliti i osnažiti ekonomiju malog čovjeka. Taj zadatak je povjeren tadašnjem narkomu finansija Arseniju Zvjerevu, koji je u poslijeratnim godinama trebao osmisliti plan novih reformi. Takođe još jedan problem je bio i ublažavanje dejstava nacističke propagande koja je u pojedinim krajevima uticala na to da običan narod počne uništavati sovjetsku ekonomiju na bilo koji izvodiv način. Posljedice propagande su se najviše osjetile u ukrajinskim krajevima, na čijem prostoru su bili u opticaju razni valutni surogati i valute poput rajhsmarke i ukrajinskog karbovanca čak i nakon pobjede nad Nacističkom Njemačkom.

Grb SSSR 1946-1956

Svi ovi problemi je trebalo da se riješe 1946. godine kada je planirana nova reforma (poznata još i kao "poslijeratna reforma"), međutim zbog suše i slabih prinosa je odlučeno da se reforma prenese na decembar 1947. godine. Na jesen 1947. godine došlo je do glasina o mogućem sprovođenju nove finansijske politike. Niko nije u narodu znao o čemu je riječ, pa se počelo uveliko sa nabavkama ne samo proizvoda prve neophodnosti, nego i namještaja, dragocjenosti itd. Ovim postupcima su doprinijeli špekulanti koji su širili glasine o neizvjesnoj finansijskij situaciji. U tom periodu je narod žurio da iz štednih kasa povuče svoje depozite, dok su neki nasuprot tome žurili da svoj sačuvani novac pohrane. Odlukom Sovjeta ministara, te Centralnog komiteta Svesavezne komunističke partije boljševika od 13. decembra su definisani načini sprovođenja reforme. Odluka je svim organima vlasti u Savezu dostavljena dan kasnije, 14. decembra, a već 15. decembra su otpočele isplate po novom finansijskom i monetarnom obrascu. Za period nove monetarne reforme su spremljene novčanice posebnog obrasca i izgleda. Monetarna reforma je sprovedena na način da su se stare novčanice rubalja mijenjale u odnosu 10:1, odnosno jedan červonec za jednu novu rublju, a kovanice su ostale u opticaju do iduće reforme 1961. godine. Takođe, depozit u štednim kasama, kao i otplate unutrašnjih zajmova su se drukčije prenosile na nove rublje. Vojni zajmovi između 1942. i 1945. godine, zajmovi treće petoljetke 1938-1941., zajam druge petoljetke iz 1936. godine, zajam učvršćenja odbrane iz 1937. godine i 8% zajmova 1927-1928. su se mijenjali po odnosu 3:1 na 2% zajma planiranog za 1948. koji su se otplaćivali 20 godina. Isto tako obaveze uspješnog zajma iz 1938. godine na 3% zajma iz 1947. su takođe isplaćivani na period od 20 godina i to u odnosu 5:1. Reforme su sprovedene neravnomjerno, ali brzo. Već pred Novu godinu 1948., reforma je u potpunosti završena i u najudaljenijim krajevima SSSR. Nakon reformi, visina plata je sačuvana (od 500 do 1000 rublji), te cijene nekih potrepština nisu sasvim uklopljene tako da su bile svima pristupačne, što že biti prisutno do 1961. godine. Tako se npr. za deset jaja izdvajalo 12-16, za kilogram šećera 15, za heljdu 12, a za hljeb 3-5 rublji. Zbog ovakve monetarne politike, SSSR je vrlo brzo izmirio svoje unutrašnje dugove, te je omogućeno da se ulaže u ponovnu izgradnju zemlje. Isto tako, deficit robe je prestao, a police širom države su postale pune i na njima je bilo moguće naći čak i robu koja se za vrijeme rata mogla pronaći samo na crnom tržištu.

Novčanice obrasca iz 1947. godine

Fragmenti grba SSSR na novčanicama iz serije 1947. i 1957. godine, gdje se uočavaju manje razlike.

Novčanice ovog perioda su posebno osmišljene za realizaciju novih reformi. Najočiglednija razlika je bila u pogledu izgleda novčanice i grba koji se nalazio na njoj. Naime, grb SSSR je promijenio svoj izgled dodajući još 5 lenti na kojima je ispisan državni moto, pa je tako novi sovjetski grb imao na sebi frazu "Proleteri svih zemalja, ujedinite se!" ispisanu na 16 jezika koji su se tada smatrali zvaničnima u SSSR. Ova činjenica se mijenja 1957. godine kada je izašla nova serija novčanica nakon što Karelo-finska SSR biva integrisana u RSFSR, te tada lenta sa finskim prevodom državnog gesla je izostavljena. Prva, kao i druga serija je štampana sa ispisom "1947" kao godinom štampanja. Svojim izgledom su podsjećale na novčanice koje su se koristile prije Oktobarske revolucije, samo što umjesto likova ruskih careva je bio lik Lenjina, a umjesto grba sa dvoglavim orlom - grb SSSR po obrascu iz 1946., a kasnije i 1956. godine. Nominali su pisani krupno brojevima i slovima na ruskom, te sitnije na 15 drugih jezika rasprostranjenih u SSSR Takođe, bile su identičnih dimenzija i u staljinističkom duhu, što nije nimalo bilo slično prethodnim serijama i obrascima rublji. Novčanice u apoenima od 1, 3 i 5 rublji su nosile natpis "državnih trezornih zapisa" (rus.: Gosudarstvennый kaznačeйskiй bilet) i bile su u do tad već normiranim rasporedima boja i sa bogatim ornamentima. Novčanice od 10, 25, 50 i 100 rublji su na sebi imale portret Lenjina na licu, a na naličju novčanice od 100 rublji je bio prikaz pejzaža Moskovskog kremlja. Bile su većih dimenzija, pa su stoga prozvane "staljinskim obojcima". Na sebi su imale natpis Državne banke SSSR ("Bilet Državne banke SSSR" - rus.:Bilet Gosudarstvennogo banka SSSR), što je bilo do tada karakteristika červonaca. Bile su u opticaju sve do aprila 1961. godine.

Nominalna vrijednost	Lice	Naličje	Veličina	Boja	Datum puštanja u opticaj	Izašla iz upotrebe
1 rublja			82 mm × 125 mm	plava, narandžasta	1947.	1961.
3 rublje			86 mm × 135 mm	zelena, roze	1947.	1961.
5 rublji			88 mm × 145 mm	plava, narandžasta	1947.	1961.
10 rublji			88 mm × 145 mm	roze, plava	1947.	1961.
25 rublji			88 mm × 145 mm	plava, zelena	1947.	1961.
50 rublji			88 mm × 145 mm	zelena, roze	1947.	1961.
100 rublji			88 mm × 145 mm	krem, roze	1947.	1961.

Rublja nakon reforme i denominacije 1961.

Zamjena 10:1 (na slici 10 rubalja iz 1947. i 1 rublja po obrascu iz 1961. godine)

U očima običnog građanina SSSR ovo je bila obična denominacija, međutim malo je kome bilo poznato kakvu ekonomsku pozadinu je imala ova reforma. Već krajem 1950-ih su se razmatrale nove smjernice razvoja rublje i ekonomije SSSR. Dolaskom Hruščova na vlast, došlo je i do promjene opšte politike u državi. Sovjetski Savez je mnogo više novca trošio na trku u naoružanju, pomoć socijalističkim zemljama i ambiciozne svemirske programe, te zbog toga su unutrašnji razvoj i ekonomija bili u stagnaciji. Pored toga je počeo izvoz sovjetske nafte, što je bio jedan od dodatnih razloga da se pokrenu pitanja nove reforme. Upravo zbog stagnacije na polju unutrašnje ekonomije, inflacija je bila umjereno primjetna u svim krajevima SSSR. Međutim iako je sve ovo bilo pokretač novih promjena, došlo je i do snižavanja cijena proizvoda i rasta plata. Takođe, u odnosu na prethodne reforme, ova reforma je bila najavljena 1960. godine odlukom Savjeta ministara "O izmjeni razmjera cijena i zamjene trenutno izdavanog novca novim novcem" br. 470 iz 4. maja. Usljed prethodnog iskustva sovjetskih građana, vladalo je mišljenje da će se novac ponovo desetostruko obezvrijediti, te se započelo sa podizanjem novca iz banaka i pretjeranim kupovanjem proizvoda, što je dovelo do novih proizvodnih deficita. Tom odlukom je takođe sovjetska rublja krenula putem razvoja ka tvrdoj valuti, međutim zbog stvarno postojeće inflacije nikad nije i postala tvrdom valutom. Reforma se sprovodila već u prvom kvartalu 1961. godine kada je otpočeta denominacija i zamjena novca iz prethodne serije za novu i nazivala se "hruščovskom". Tada je došlo i do vidljivijih promjena u odnosu cijene zlata privezujući rublju ka cijeni grama zlata. Prije reforme se jedan američki dolar konvertovao u četiri rublje, dok cijena zlata u SSSR je bila oko 4,5 rublje. Nakon reforme je dolar konvertovan za 90 kopejki, a cijena grama zlata je bila 1 rublja i 10 kopejki. Iako je izvršena u potpunosti denominacija, stvarni rast kupovne moći se umjesto 10 puta uvećao samo za 2,25 puta, a novac je ubrzano gubio na vrijednosti nakon početka perestrojke. Novac iz ove reforme ostaće u opticaju najduže od svih sovjetskih serija rublje. Ono što se javilo kao posljedica ove reforme je i da je mnogo više proizvoda bilo dostpuno običnim sovjetskim građanima, kao npr. najnoviji sovjetski automobili poput "žigulija" VAZ-2101 i Moskviča do kojih su građani u SSSR mogli da dođu kraćom štednjom, te snižavanje cijena proizvoda široke upotrebe, što je zapravo i dovelo do ojačavanja kupovne moći približno izvršenoj denominaciji.

Kovanice 1961-1991

Kovanice od 1961. godine su se izdavale u nešto drugačijem izgledu u odnosu na prethodne i sve su se kovale gotovo svake godine. Takođe, ponovo je uvedena kovanica od 50 kopejki nakon više od 30 godina. Time kovanice u periodu od 1961. do 1991. godine su se kovale u apoenima od 1, 2, 5, 10, 15, 20 i 50 kopejki, te jednom rubljom. Osnovne odlike izgleda kovanica su da su se na licu nalazili nominal, godina kovanja i ornament u vidu biljnog vijenca, a na naličju grb SSSR i natpis skraćenog naziva države. Jedina primjetnija vizulena razlika jeste što se na kovanicama od 10, 15 i 20 kopejki natpis kovao dosta krupnije. Od 1991. godine su se na kovanicama utiskivali i oznake kovnica iz Moskve i Lenjingrada. Kovanice od vrijednosti 1, 2 i 5 k. su izrađivane od legure bakra i nikla, a 10, 15, 20 i 50 k i rublja su izrađivane od legure bakra i cinka. Ono što je bila novina u ovoj seriji jeste da su se kovale i jubilejne i memorijalne kovanice od 1965. godine. U opticaju u SSSR su bile sve do pred raspad države.

Nominalna vrijednost	Izgled	Materijal	Prečnik i masa	Opis lica i naličja	Puštena u opticaj	Izašla iz upotrebe
1 kopejka		legura bakra i cinka	17,27 mm/1,8 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR i naziv države	1961.	1991.	-
2 kopejke		legura bakra i cinka	18 mm/2 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR i naziv države	1961.	1991.	-
3 kopejke		legura bakra i cinka	22 mm/3 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR i naziv države	1961.	1991.	-
5 kopejki		legura bakra i cinka	25 mm/5 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR i naziv države	1961.	1991.	-
10 kopejki		legura bakra i nikla	17,27 mm/1,8 g	Lice: osmougaonik, nominal, godinu kovanja i biljni ornament Naličje: grb SSSR i naziv države	1961.	1961.
15 kopejki		legura bakra i nikla	19,56 mm/2,7 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR i naziv države	1961.	1961.
20 kopejki		legura bakra i nikla	21,8 mm/3,4 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR i naziv države	1961.	1961.
50 kopejki		legura bakra i nikla	24 mm/4,4 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR i naziv države	1961.	1961.
1 rublja		legura bakra i nikla	27 mm/7,5 g	Lice: nominal, vijenac i godina kovanja Naličje: grb SSSR i naziv države	1961.	1961.

Novčanice 1961-1991

Usljed "hruščovske" minimalizacije došlo je i do smanjivanja dimenzija novčanica, koje su bile bogato ukrašenje, ali i u nešto više boja. Kao i u pretodnim serijama, na novčanicma se pojavljivao samo lik Lenjina. Zbog svog interesantnog dizajna su često nazivane "hruščovski papirići od bombona". Takođe, tokom puštanja u opticaj ovih rubalja vrijednost jedne rublje se približila vrijednosti 0,987412 grama čistog zlata.

Nominalna vrijednost	Lice	Naličje	Veličina	Boja	Datum puštanja u opticaj	Izašla iz upotrebe
1 rublja			105 mm × 53 mm	bež	1961.	1991.
3 rublje			113 mm × 57 mm	zelena	1961.	1991.
5 rubalja			113 mm × 57 mm	svijetloplava	1961.	1991.
10 rubalja			124 mm × 62 mm	crvena	1961.	1991.
25 rubalja			124 mm × 62 mm	ljubičasta	1961.	1991.
50 rubalja			140 mm × 71 mm	zelena	1961.	1991.
100 rubalja			140 mm × 71 mm	mijenja se od svijetlo bež do smeđe i svijetloplave u sredini	1961.	1991.

Nova reforma i kraj Sovjetskog Saveza 1991.

Krajem 1980-ih godina u Sovjetskom Savezu počinju velike ekonomske promjene. Sam uticaj tržišta u društvu je porastao, a stanovništvo se počelo oslanjati i na prihode koje nisu sticali nužno radom. Do 1991. godine narod je u značajnoj mjeri podizao svoj budžet na ovaj način, ali i spekulacijama. Iako je sve to bilo izvjesno, još izvjesnija je bila i inflacija. Inače, najveći problemi u sovjetskom monetarnom sistemu su dolazili izvan države i to zbog falsifikovanja novčanica krupnih nominala. Već početkom godine, 14. januara 1991. na mjesto premijera SSSR je postavljen Valentin Pavlov, bivši ministar finansija. Od početka svog mandata ide putem nove finansijske reforme, koja će biti upamćena kao "pavlovska". Pavlov je nastojao da je sprovede striktno "sovjetski" i kako je tad navođeno, u cilju borbe protiv krivotvorenja novčanica. Pravi razlog je zapravo bio omogućavanje cirkulisanja ostvarenog "viška" novca unutar države i navođenje stanovništva da ne ostavlja novac u krupnim nominalima za "crne dane". U odnosu na prethodne reforme, promjena novca u ovoj reformi se morala sprovesti za svega tri dana. Predsjednik Gorbačov 22. januara potpisuje ukaz o promjeni novčanica u nominalima od 50 i 100 rubalja, a njihova promjena je počela već 23. januara. Način kako se sprovodila ova "reforma" je trebao da se oslanja prvenstveno na efekat iznenađenja, pa tako jedino gdje je objavljena vijest je bio večernji dnevnik. Mnogi su saznali tek dan kasnije, što je započelo haos u finansijskom smislu. Oni koji su se uspjeli informisati su odmah počeli sa trošenjem novca u krupnijim apoenima bilo gdje i trošeći na bilo šta izuzev u prodavnicama, jer su bile zatvorene. Naravno to su bili ne toliko česti slučajevi, ali predstavljaju vid snalaženja naroda u datoj situaciji. U toku tri dana (23—25. januara) svako je mogao da promjeni novac, a pored toga to su bili radni dani. U daljem hodu reforme, novac se mogao mijenjati do kraja marta do iznosa od 1000 rubalja, ali bilo je potrebno provjeriti porijeklo novca. Uz to, kao nastavak udara na inflaciju i džep stanovništva, štedionice su ograničavale iznos podizanja sredstava do 500 rubalja u toku jednog mjeseca na ime jednog lica. Kako bi se izbjeglo moguće podizanje sredstava u drugim štedionicama, uvedeno je da se u pasošu (vid unutrašnjeg ličnog dokumenta u SSSR i danas u Rusiji) na praznim stranicama udaraju pečati koji potvrđuju da je lice već podizalo novac. Posljednja etapa reforme je sprovedena 3. aprila 1991. godine, kada se snizio kurs u odnosu na rublju i kada su uvedene nove cijene koje su stare previsile za oko tri puta. Kao neki opšti rezultati provedene reforme mogu se navesti povećanje nepovjerenja naroda ka vlasti, ubrzavanje inflacije i odlazak SSSR u potpuni haos. U pozadini toga je bila i činjenica da je oko 14 milijardi rubalja izašlo iz opticaja, što i nije bitnije uticalo na ekonomiju. U opticaju su se prvobitno pojavile ne mnogo izmjenjene novčanice od 50 i 100 rubalja, zatim nove u apoenima od 200, 500 i 1000 rubalja, koje nisu bile viđene od 1923. godine. Na ljeto su zamijenjene i novčanice u drugim apoenima. Grafičke razlike u odnosu na one po obrascu iz 1961. godine su minorne, a ogledaju se u izuzimanju natpisa nominala na jezicima Sovjetskog Saveza, na novčanicama manjih apoena natpis na vrhu novčanice "Gosudarstvennый kaznačeйskiй bilet" je zamijenjen sa "Bilet Gosudarstvennogo banka" i sama koloratura je postala jača i šarenija. Takođe, stare novčanice od 1, 3, 5, 10 i 25 rubalja su ostale u opticaju. Pored već postojećih kovanica po obrascu iz 1961. godine kovane su i nove u apoenima od 10 i 50 kopejki, te 1, 5 i 10 rubalja. Kovanica od 10 rubalja iz 1991. godine je prva kovanica koja se izrađivala od dva metala.

Nove kovanice iz 1991.

Usljed rastuće inflacije, paralelno sa već postojećim kovanicama iz 1961. godine su puštene u opticaj i nove kovanice obrasca iz 1991. godine. Puštane su u apoenima od 10 i 50 kopejki i 1, 5 i 10 rubalja. Ono što je novina za njih jeste da se izgled značajno promijenio i daje se naznaka izgledu današnje rublje. Pored izgleda, na kovanici od 10 rubalja se promijenio i materijal i prva je u ruskoj istoriji koja se izrađivala od dva metala - središnji dio od mesinga i prsten od legure bakra i nikla. Zbog perioda u kom se javljaju i okolnosti koje su tada bile aktuelne u SSSR, nove kovanice su u narodu dobile naziv "kovanice GKČP-a" po ruskoj skraćenici za Državni komitet za vanredno stanje (rus. Gosudarstvennый komitet po črezvыčaйnomu položeniю). Zbog izdavača često se nazivaju i "kovanice Državne banke SSSR". Takođe, kao i u posljednjim serijama kovanica obrasca iz 1961. godine, uveden je manir da se utiskuju znakovi kovnica u Lenjingradu ili Moskvi.

Nominalna vrijednost	Izgled	Materijal	Prečnik i masa	Opis lica i naličja	Puštena u opticaj	Izašla iz upotrebe
10 kopejki		mesingovan čelik	17,6 mm/2,3 g	Lice: nominal, godina kovanja i biljni ornament Naličje: prikaz Moskovskog kremlja i natpis GOSUDARSTVENNЫЙ BANK SSSR	1991.	1999.
50 kopejki		legura bakra i nikla	18 mm/2,3 g	Lice: nominal, godina kovanja i biljni ornament Naličje: prikaz Moskovskog kremlja i natpis GOSUDARSTVENNЫЙ BANK SSSR	1991.	1999.
1 rublja		legura bakra i nikla	21 mm/3,75 g	Lice: nominal, godina kovanja i biljni ornament Naličje: prikaz Moskovskog kremlja i natpis GOSUDARSTVENNЫЙ BANK SSSR	1991.	1999.
5 rubalja		legura bakra i nikla	24 mm/5,25 g	Lice: nominal, godina kovanja i biljni ornament Naličje: prikaz Moskovskog kremlja i natpis GOSUDARSTVENNЫЙ BANK SSSR	1991.	1999.
10 rubalja		prsten: legura bakra i nikla središnji dio: bakar i cink (mesing)	25 mm/6,25 g	Lice: nominal, godina kovanja i biljni ornament Naličje: prikaz Moskovskog kremlja i natpis GOSUDARSTVENNЫЙ BANK SSSR	1991.	1999.

Novčanice obrasca iz 1991. godine

U opticaju su se prvobitno pojavile ne mnogo izmjenjene novčanice od 50 i 100 rubalja, zatim nove u apoenima od 200, 500 i 1000 rubalja, koje nisu bile viđene od 1923. godine. Na ljeto su zamijenjene i novčanice u drugim apoenima. Grafičke razlike u odnosu na one po obrascu iz 1961. godine su minorne, a ogledaju se u izuzimanju natpisa nominala na jezicima Sovjetskog Saveza, na novčanicama manjih apoena natpis na vrhu novčanice "Gosudarstvennый kaznačeйskiй bilet" je zamijenjen sa "Bilet Gosudarstvennogo banka" i sama koloratura je postala jača i šarenija. Takođe, stare novčanice od 1, 3, 5, 10 i 25 rubalja su ostale u opticaju. Pored već postojećih kovanica po obrascu iz 1961. godine kovane su i nove u apoenima od 10 i 50 kopejki, te 1, 5 i 10 rubalja. Kovanica od 10 rubalja iz 1991. godine je prva kovanica koja se izrađivala od dva metala.

Nominalna vrijednost	Lice	Naličje	Veličina	Boja	Datum puštanja u opticaj	Izašla iz upotrebe
1 rublja			105 mm × 53 mm	bež crvena	1991.	1993.
3 rublje			113 mm × 57 mm	zelena roze	1991.	1993.
5 rubalja			113 mm × 57 mm	svijetloplava roze	1991.	1993.
10 rubalja			124 mm × 62 mm	crvena roze	1991.	1993.
50 rubalja			140 mm × 71 mm	zelena žuta	1991.	1993.
100 rubalja			140 mm × 71 mm	bež smeđa plava	1991.	1993.
200 rubalja			144 mm × 71 mm	zelena smeđa	1991.	1993.
500 rubalja			144 mm × 71 mm	crvena bordo zelena	1991.	1993.
1000 rubalja			144 mm × 71 mm	zelena smeđa	1991.	1993.

Sovjetska rublja nakon raspada SSSR

Bez obzira na to što je 20. decembra 1991. godine Državna banka SSSR prestala sa radom, i nakon raspada Sovjetskog Saveza 25. decembra, sovjetska rublja je bila u opticaju i u periodu nakon 1991. godine. Od novostvorenih zemalja koje su koristile rublju kao platežno sredstvo formirana je tzv. "zona rublje" unutar država članica ZND. Tako je od strane Centralne banke Ruske Federacije izdata nova serija novčanica sovjetskih rublji, koje su se koristile do nove monetarne reforme u Rusiji 1993. godine. Bile su potpuno istog izgleda kao one iz 1991. godine, osim što je promijenjena godina štampanja na novčanicama. Ponovo su štampane samo rublje u apoenima 50, 100, 200, 500 i 1000 rubalja.

Nominalna vrijednost	Lice	Naličje	Veličina	Boja	Datum puštanja u opticaj	Izašla iz upotrebe
50 rubalja			140 mm × 71 mm	zelena žuta	1992.	1993.
100 rubalja			140 mm × 71 mm	bež smeđa plava	1992.	1993.
200 rubalja			144 mm × 71 mm	zelena smeđa	1992.	1993.
500 rubalja			144 mm × 71 mm	crvena bordo zelena	1992.	1993.
1000 rubalja			144 mm × 71 mm	zelena smeđa	1992.	1993.

Takođe, neke od pojedinih bivših sovjetskih republika su napustile sovjetsku rublju i zonu rublje iz političkih razloga, poput Litvanije, još u vrijeme postojanja Sovjetskog Saveza, te Ukrajine, Estonije, Moldavije (osim Pridnjestrovlja) i Azerbejdžana. Sve su formirale sopstvene valute bez naziva "rublja" u sebi. Među posljednjima sovjetsku rublju su prestali koristiti: Rusija, Turkmenistan, Uzbekistan i Kazahstan, Jermenija i na kraju Tadžikistan od priznatih država. Sljedeća tabela prikazuje sve dijelove bivših sovjetske države i valuta koje su naslijedile sovjetsku rublju.

Država	Valuta nasljednica	Kurs promjene iz sovjetske rublje	Datum uvođenja valute
Azerbejdžan (izuzev Nagorno-Karabaha)	azerbejdžanski manat	10 sov. rub. = 1 stari manat 5000 starih manata = 1 ₼	15. avgusta 1992. 1. januara 2006.
/Bjelorusija	bjeloruska rublja	10 sov. rub. = 1 blr. rublju (1992) 1000 rub. (1992) = 1 rub. (2000) 10 000 blr. rub. (2000) = 1 rub. (2016)	25. maja 1992. 1. januara 2000. 1. jula 2016.
/Gruzija	gruzijski kupon gruzijski lari	1 sov. rub. = 1 kupon 1 000 000 kupona = 1 ₾	5. aprila 1993. 2. oktobra 1995.
Estonija	estonska kruna evro	10 sov. rub. = 1 kruna 15,6466 kruna = 1 €	20. juna 1992. 1. januara 2011.
Jermenija Republika Arcah	jermenski dram	200 sov./rus. rub = 1 ֏	22. novembra 1992.
Kazahstan	kazahstanski tenge	500 sov./rus. rub. = 1 ₸	15. novembra 1993.
Kirgistan	kirgistanski som	200 sov./rus. rub. = 1 s	10. maja 1993.
Letonija	letonska rublja letonski lat evro	1 sov. rub. = 1 let. rub. 200 let. rub. = 1 let. lat 0,702804 lata = 1 €	7. maja 1992. 5. marta 1993. 1. januara 2014.
Litvanija	litvanski talon litvanski litas evro	1 sov. rub. = 1 talon 100 talona = 1 litas 3,45280 litasa = 1 €	5. avgusta 1991. 25. juna 1993. 1. januara 2015.
Moldavija izuzev Pridnjestrovlja	moldavski kupon moldavski lej	1 sov. rub. = 1 kupon 1000 kupona = 1 lej	10. juna 1992. 29. novembra 1993.
Pridnjestrovlje	pridnjestrovska rublja	1 sov./rus. rub. = 1 rublja (1994) 1 000 000 rub. (1994) = 1 rub. (2001)	17. avgusta 1994. 1. januara 2001.
/Rusija Abhazija DNR Južna Osetija LNR	ruska rublja	1 sov. rub = 1 rus. rub. (1993) 1000 rus. rub. (1993) = 1 ₽ (1998)	25. jula 1993. 1. januara 1998.
Tadžikistan	ruska rublja tadžikistanska rublja tadžikistanski somoni	1 sov. rub. = 1 rus. rub. 100 rus. rubalja = 1 tadž. rub. 1000 tadž. rub. = 1 tadž somoni	8. januara 1994. 10. maja 1995. 30. oktobra 2000.
Turkmenistan	turkmenistanski manat	500 sov./rus. rub. = 1 manat (1993) 5000 manata (1993) = 1 manat	1. novembra 1993. 1. januara 2009.
Uzbekistan	sum-kupon uzbekistanski sum	1 sov./rus. rub. = 1 sum-kupon 1000 sum-kupona = 1 sum	15. novembra 1993. 1. jula 1994.
Ukrajina	karbovanec ukrajinska hrivnja	1 sov. rub. = 1 karbovanec 100 000 karbovanca = 1 ₴	10. septembra 1992. 2. septembra 1996.

Kurs sovjetske rublje u odnosu na jugoslovenski dinar

Kurs sovjetske rublje u odnosu na jugoslovenski dinar za period nakon Drugog svjetskog rata do raspada SSSR po Državnoj banci SSSR

Datum	Jedinica (dinara)	Kurs (rublji)
od januara do avgusta 1946.	100	10,59
od septembra 1946. do februara 1950.	100	10,60
od marta do decembra 1950.	100	8,00
od januara 1951. do oktobra 1952	1000	13,33
od novembra 1952. do juna 1955.	1000	13,36
od jula 1955. do decembra 1960.	1000	13,33
januar i februar 1961.	1000	2,25
od marta 1961. do januara 1962.	1000	1,50
od februara 1962. do jula 1965.	1000	1,20
od avgusta do decembra 1965.	1000	0,72
od januara 1966. do januara 1971.	100	7,20
od februara do 23. decembra 1971.	100	6,00
od 24. decembra 1971. do 19. februara 1972.	100	4,88
od 20. februara 1972. do februara 1977.	100	4,39
mart 1977.	100	4,07
od aprila do avgusta 1977.	100	4,09
od septembra do decembra 1977.	100	4,02
januara i februar 1978.	100	3,85
od marta do juna 1978.	100	3,74
jul i avgust 1978.	100	3,68
septembar 1978.	100	3,57
od oktobra do novembra 1978.	100	3,52
decembar 1978.	100	3,60
januar 1979.	100	3,51
od februara do aprila 1979.	100	3,56
maj i jun 1979.	100	3,51
jul 1979.	100	3,45
od avgusta 1979. do 2. januara 1980.	100	3,41
od 3. januara do 29. februara 1980.	100	3,35
od marta do maja 1980.	100	3,23
od 1. do 12. juna 1980.	100	3,07
od 13. juna do 15. jula 1980.	100	2,36
od 16. jula do avgusta 1980.	100	2,33
od 1. do 15. septembra 1980.	100	2,37
od 16. septembra do 15. oktobra 1980.	100	2,34
od 16. do 31. oktobra 1980.	100	2,30
od novembra do 15. decembra 1980.	100	2,32
od 16. do 31. decembra 1980.	100	2,37
januar 1981.	100	2,32
od 1. do 15. februara 1981.	100	2,34
od 16. do 28. februara 1981.	100	2,40
od 1. do 15. marta 1981.	100	2,36
od 16. do 31. marta 1981.	100	2,28
april 1981.	100	2,24
maj 1981.	100	2,20
jun i jul 1981.	100	2,23
od 1. do 15. avgusta 1981.	100	2,20
od 16. do 31. avgusta	100	1,91
od septembra 1981. do februara 1982.	100	1,81
od 1. marta do 15. aprila 1982.	100	1,62
od 16. aprila do 15. maja 1982.	100	1,63
od 16. maja do 15. jula 1982.	100	1,57
od 16. jula do 31. avgusta 1982.	100	1,52
od 1. septembra do 15. septembra 1982.	100	1,48
od 16. septembra do 15. oktobra 1982.	100	1,46
od 16. do 24. oktobra 1982.	100	1,44
od 25. oktobra do 30. decembra 1982.	100	1,16
od 31. decembra 1982. do 15. januara 1983.	100	1,14
od 16. do 31. januara 1983.	100	1,11
od 1. do 15. februara 1983.	100	1,07
od 16. do 28. februara 1983.	100	1,05
od 1. do 15. marta 1983.	100	0,99
od 16. do 31. marta 1983.	100	0,96
od 1. do 15. aprila 1983.	1000	9,49
od 16. aprila do 3. maja 1983.	1000	9,39
od 4. do 15. maja 1983.	1000	9,17
od 16. do 30. maja 1983.	1000	8,87
od 1. do 15. juna 1983.	1000	8,76
od 16. juna do 15. jula 1983.	1000	8,59
od 16. do 31. jula 1983.	1000	8,11
od 1. do 15. avgusta 1983.	1000	7,74
od 16. avgusta do 30. septembra 1983.	1000	7,51
od 1. do 15. oktobra 1983.	1000	7,16
od 16. do 31. oktobra 1983.	1000	6,97
od 1. do 15. novembra 1983.	1000	6,57
od 16. novembra do 15. decembra 1983.	1000	6,51
od 16. do 31. decembra 1983.	1000	6,41
od 1. januara do 15. februara 1984.	1000	6,30
od 16. februara do 15. aprila 1984.	1000	6,35
od 16. aprila do 15. maja 1984.	1000	6,14
od 16. maja do 30. juna 1984.	1000	5,86
jul 1984.	1000	5,70
od 1. do 21. avgusta 1984.	1000	5,49
od 22. avgusta do 15. septembra 1984.	1000	5,31
od 16. septembra do 15. oktobra 1984.	1000	4,94
od 16. oktobra do 15. novembra 1984.	1000	4,62
od 16. do 30. novembra 1984.	1000	4,45
decembar 1984. i januar 1985.	1000	4,27
od 1. do 27. februara 1985.	1000	3,98
od 28. februara do 15. marta 1985.	1000	3,82
od 16. do 31. marta 1985.	1000	3,67
od 1. aprila do 15. maja 1985.	1000	3,43
od 16. do 30. maja 1985.	1000	3,24
jun 1985.	1000	3,12
jul i avgust 1985.	1000	3,00
od 1. do 15. avgusta 1985.	1000	2,88
od 16. septembra do 31. oktobra 1985.	1000	2,76
novembar 1985.	1000	2,63
decembar 1985.	1000	2,54
januar 1986.	1000	2,42
od 1. februara do 15. marta 1986.	1000	2,36
od 16. do 31. marta 1986.	1000	2,24
od 1. aprila do 4. maja 1986.	1000	2,13
od 5. maja do 1. juna 1986.	1000	2,04
od 2. do 30. juna 1986.	1000	1,90
od 1. jula do 15. avgusta 1986.	1000	1,66
od 16. avgusta do 2. decembra 1986.	1000	1,70
od 3. do 31. decembra 1986.	1000	1,56
od 1. januara do 3. februara 1987.	1000	1,46
od 4. februara do 3. marta 1987.	1000	1,41
od 4. do 24. marta 1987.	1000	1,27
od 25. marta do 7. aprila 1987.	1000	1,18
od 8. do 14. aprila 1987.	1000	1,17
od 15. do 21. aprila 1987.	1000	1,14
od 22. aprila do 19. maja 1987.	1000	1,08
od 20. do 26. maja 1987.	1000	1,05
od 27. maja do 2. juna 1987.	1000	1,06
od 3. do 9. juna 1987.	1000	1,08
od 10. do 23. juna 1987.	1000	1,07
od 23. juna do 7. jula 1987.	1000	0,99
od 8. do 14. jula 1987.	1000	0,97
od 15. do 21. jula 1987.	1000	0,96
od 22. do 28. jula 1987.	1000	0,93
od 29. jula do 4. avgusta 1987.	1000	0,90
od 5. do 11. avgusta 1987.	1000	0,87
od 12. do 18. avgusta 1987.	1000	0,86
od 19. do 25. avgusta 1987.	1000	0,85
od 26. avgusta do 1. septembra 1987.	1000	0,83
od 2. do 8. septembra 1987.	1000	0,81
od 9. do 15. septembra 1987.	1000	0,80
od 16. do 22. septembra 1987.	1000	0,76
od 23. do 29. septembra 1987.	1000	0,75
od 30. septembra do 6. oktobra 1987.	1000	0,74
od 7. do 13. oktobra 1987.	1000	0,73
od 14. do 20. oktobra 1987.	1000	0,71
od 21. do 27. oktobra 1987.	1000	0,70
od 28. oktobra do 10. novembra 1987.	1000	0,68
od 11. do 17. novembra 1987.	1000	0,60
18. novembra 1987.	1000	0,59
od 19. novembra do 29. decembra 1987.	1000	0,47
od 30. decembra 1987. do 19. januara 1988.	1000	0,46
od 20. do 26. januara 1988.	1000	0,48
od 27. januara do 2. februara 1988.	1000	0,47
od 3. februara do 1. marta 1988.	1000	0,45
od 2. do 15. marta 1988.	1000	0,44
od 16. do 29. marta 1988.	1000	0,43
od 30. marta do 5. aprila 1988.	1000	0,42
od 6. do 19. aprila 1988.	1000	0,41
od 20. aprila do 17. maja 1988.	1000	0,40
od 18. do 31. maja 1988.	1000	0,39
od 1. do 7. juna 1988.	1000	0,31
od 8. do 21. juna 1988.	1000	0,30
od 22. do 28. juna 1988.	1000	0,28
od 29. juna do 23. avgusta 1988.	1000	0,23
od 24. do 30. avgusta 1988.	1000	0,22
od 31. avgusta do 6. septembra 1988.	1000	0,21
od 7. do 20. septembra 1988.	1000	0,20
od 28. septembra do 25. oktobra 1988.	1000	0,19
od 26. oktobra do 1. novembra 1988.	1000	0,17
od 2. do 8. novembra 1988.	1000	0,16
od 9. novembra do 6. decembra 1988.	1000	0,15
od 7. do 27. decembra 1988.	1000	0,13
od 28. decembra 1988. do 17. januara 1989.	1000	0,12
od 18. do 24. januara 1989.	10000	1,14
od 25. do 31. januara 1989.	10000	1,10
od 1. do 7. februara 1989.	10000	1,06
od 8. do 14. februara 1989.	10000	1,03
od 15. do 21. februara 1989.	10000	1,00
od 22. do 28. februara 1989.	10000	0,96
od 1. do 7. marta 1989.	10000	0,90
od 8. do 14. marta 1989.	10000	0,86
od 15. do 21. marta 1989.	10000	0,83
od 22. do 28. marta 1989.	10000	0,79
od 29. marta do 4. aprila 1989.	10000	0,74
od 5. do 11. aprila 1989.	10000	0,71
od 12. do 18. aprila 1989.	10000	0,69
od 19. do 25. aprila 1989.	10000	0,67
od 26. aprila do 2. maja 1989.	10000	0,64
od 3. do 9. maja 1989.	10000	0,62
od 10. do 16. maja 1989.	10000	0,58
od 17. do 23. maja 1989.	10000	0,54
od 24. do 30. maja 1989.	10000	0,50
od 31. maja do 6. juna 1989.	10000	0,47
od 7. do 13. juna 1989.	10000	0,45
od 14. do 20. juna 1989.	10000	0,44
od 21. do 27. juna 1989.	10000	0,42
od 28. juna do 4. jula 1989.	10000	0,39
od 5. do 11. jula 1989.	10000	0,37
od 12. do 18. jula 1989.	10000	0,36
od 19. do 25. jula 1989.	10000	0,35
od 26. jula do 1. avgusta 1989.	10000	0,32
od 2. do 8. avgusta 1989.	10000	0,29
od 9. do 15. avgusta 1989.	10000	0,28
od 16. do 22. avgusta 1989.	10000	0,27
od 23. do 29. avgusta 1989.	10000	0,24
od 30. avgusta do 5. septembra 1989.	10000	0,23
od 6. do 12. septembra 1989.	10000	0,22
od 13. do 19. septembra 1989.	10000	0,21
od 20. do 26. septembra 1989.	10000	0,20
od 27. septembra do 3. oktobra 1989.	10000	0,19
od 4. do 10. oktobra 1989.	10000	0,17
od 11. do 17. oktobra 1989.	10000	0,16
od 18. do 24. oktobra 1989.	10000	0,15
od 25. do 31. oktobra 1989.	10000	0,14
od 1. do 7. novembra 1989.	10000	0,13
od 8. do 14. novembra 1989.	10000	0,12
od 15. do 21. novembra 1989.	10000	0,11
od 22. do 28. novembra 1989.	100000	0,99
od 29. novembra do 5. decembra 1989.	100000	0,86
od 6. do 12. decembra 1989.	100000	0,77
od 13. do 19. decembra 1989.	100000	0,65
od 20. do 26. decembra 1989.	100000	0,55
od 27. decembra 1989. do 9. januara 1990.	100000	0,51
od 10. do 16. januara 1990.	100	5,13
od 17. do 23. januara 1990.	100	5,12
od 24. do 30. januara 1990.	100	5,06
od 31. januara do 6. februara 1990.	100	5,13
od 7. do 13. februara 1990.	100	5,12
od 14. do 20. februara 1990.	100	5,14
od 21. do 27. februara 1990.	100	5,12
od 28. februara do 6. marta 1990.	100	5,11
od 7. do 13. marta 1990.	100	5,07
od 14. do 20. marta 1990.	100	5,10
od 21. do 27. marta 1990.	100	5,14
od 28. marta do 3. aprila 1990.	100	5,10
od 4. do 10. aprila 1990.	100	5,13
od 11. do 17. aprila 1990.	100	5,14
od 18. do 24. aprila 1990.	100	5,17
od 25. aprila do 1. maja 1990.	100	5,12
od 2. do 8. maja 1990.	100	5,15
od 9. do 15. maja 1990.	100	5,17
od 16. do 22. maja 1990.	100	5,18
od 23. do 29. maja 1990.	100	5,15
od 30. maja do 5. juna 1990.	100	5,09
od 6. do 12. juna 1990.	100	5,06
od 13. do 19. juna 1990.	100	5,07
od 20. juna do 3. jula 1990.	100	5,08
od 4. do 10. jula 1990.	100	5,11
od 11. do 17. jula 1990.	100	5,10
od 18. do 24. jula 1990.	100	5,09
od 25. do 31. jula 1990.	100	5,13
od 1. do 7. avgusta 1990.	100	5,15
od 8. do 21. avgusta 1990.	100	5,22
od 22. do 28. avgusta 1990.	100	5,23
od 29. avgusta do 4. septembra 1990.	100	5,24
od 5. do 11. septembra 1990.	100	5,17
od 12. do 18. septembra 1990.	100	5,18
od 19. do 25. septembra 1990.	100	5,20
od 26. septembra do 2. oktobra 1990.	100	5,17
od 3. do 9. oktobra 1990.	100	5,22
od 10. do 16. oktobra 1990.	100	5,18
od 17. do 23. oktobra 1990.	100	5,22
od 24. oktobra do 6. novembra 1990.	100	5,25
od 7. do 13. novembra 1990.	100	5,28
od 14. do 20. novembra 1990.	100	5,31
od 21. do 27. novembra 1990.	100	5,34
od 28. novembra do 4. decembra 1990.	100	5,29
od 5. do 11. decembra 1990.	100	5,31
od 12. do 18. decembra 1990.	100	5,36
od 19. do 25. decembra 1990.	100	5,33
od 26. decembra 1990. do 1. januara 1991.	100	5,24
od 2. do 8. januara 1991.	100	5,27
od 9. do 15. januara 1991.	100	4,12
od 16. do 22. januara 1991.	100	4,03
od 23. do 29. januara 1991.	100	4,09
od 30. januara do 5. februara 1991.	100	4,13
od 6. do 12. februara 1991.	100	4,17
od 13. do 19. februara 1991.	100	4,16
od 20. do 26. februara 1991.	100	4,13
od 27. februara do 5. marta 1991.	100	4,09
od 6. do 12. marta 1991.	100	4,06
od 13. do 19. marta 1991.	100	4,01
od 20. do 26. marta 1991.	100	3,99
od 27. marta do 9. aprila 1991.	100	3,89
od 10. do 23. aprila 1991.	100	3,86
od 24. do 30. aprila 1991.	100	3,80
od 1. do 7. maja 1991.	100	2,61
od 8. do 14. maja 1991.	100	2,64
od 15. do 21. maja 1991.	100	2,65
od 22. do 28. maja 1991.	100	2,63
od 29. maja do 4. juna 1991.	100	2,67
od 5. do 11. juna 1991.	100	2,63
od 12. do 18. juna 1991.	100	2,61
od 19. juna do 2. jula 1991.	100	2,60
od 3. jula do 6. avgusta 1991.	100	2,58
od 7. avgusta do 3. septembra 1991.	100	2,64
od 4. septembra do 1. oktobra 1991.	100	2,63
od 2. oktobra do 5. novembra 1991.	100	2,68
od 6. novembra do 3. decembra 1991.	100	2,70
od 4. do 26. decembra 1991.	100	2,73

U periodu između 1. aprila 1957. do kraja 1960. postojao je dvostruki kurs od 11,67 rublji za netrgovačka plaćanja.

Vidi još

• Ruska rublja
• Državna banka SSSR
• Zona rublje
• Regionalne valute u Ruskoj Federaciji