Sož
Sož (rus.; ukr.; blr. Сож) — istočnoevropska reka koja teče preko delova teritorije Rusije, Belorusije i Ukrajine i leva pritoka reke Dnjepar.
| Sož Сож | |
|---|---|
 Sož u gradskom parku grada Gomelja | |
 Basen reke Dnjepar čiji je Sož deo | |
| Opšte informacije | |
| Dužina | 648 km |
| Basen | 42.100 km2 |
| Pr. protok | kod Gomelja 207 m3⁄s |
| Sliv | Crnomorski |
| Vodotok | |
| Izvor | Smolensko pobrđe 54° 41′ 21.32″ N 31° 57′ 56.93″ E / 54.6892556° S; 31.9658139° I |
| Ušće | u Dnjepar kod Lojeva 51° 56′ 50″ N 30° 48′ 24″ E / 51.94722° S; 30.80667° I |
| Geografske karakteristike | |
| Država/e |  Rusija Belorusija Ukrajina |
| Oblast | Smolenska, Gomeljska, Mogiljovska, Černigovska |
| Naselja | Kričav, Čerikav, Slavgarad, Gomelj |
| Pritoke | Vihra, Pronja, Iput, Besed |
| DRV | 04010000412105000011550 |
| Reka na Vikimedijinoj ostavi | |
Ime reke verovatno potiče od staroruske reči сожжь koja označava područje koje je putem paljevine očišćeno od rastinja i pretvoreno u oranice.[1]
Karakteristike uredi
Reka Sož izvire na Smolenskom pobrđu na oko 12 km južnije od grada Smolenska u Smolenskoj oblasti Ruske Federacije. Druga je po dužini i zapremini najvažnija leva pritoka reke Dnjepar. Uliva se u Dnjepar kod varošice Lojev na granici Gomeljske oblasti Belorusije i Černigovske oblasti Ukrajine. Ukupna dužina toka od izvora do ušća je 648 km, od čega je 493 km na teritoriji Belorusije.
Dolina uz reku je dosta izražena i predstavljena u vidu nekoliko terasa, najčešće trapezoidnog oblika dubine između 20 i 30 metara u odnosu na okolni teren, prosečne širine od 1,5 do 3 km u području oko Kričavskog rejona do preko 5 km na području spajanja sa rekom Ostjor. Nakon primanja reke Besed Sož prelazi u geografsku regiju Beloruskog polesja. U srednjem i donjem delu toka obale su dosta niže i ravnije.
Širina reke u donjem delu toka dostiže i do 230 metara, a dubina raste i do 6,5 metara. Protok je često veći od 1,5 m³/s. Plovna je duž 373 km toka.
Reka Sož se ubraja u najčistije evropske vodotoke.
Neke od najvažnijih pritoka su Vihra, Ostjor, Pronja, Besed, Hmara i Iput. Pre Drugog svetskog rata na Sožu su postojale brojne ustave kojima je regulisan nivo vode u reci, ali su one u potpunosti uništene tokom rata i nikada nisu obnovljene.
Najvažniji gradski centri koji leže na njenim obalama su Kričav, Čerikav, Slavgarad i Gomelj.
Vidi još uredi
Reference uredi
Literatura uredi
- Sož[mrtva veza], Velika sovjetska enciklopedija
- Knjiga „Водоёмы Подмосковья: Справочник Московского общества «Рыболов-спортсмен»“ (1969) — 224 str.
