Somborski venci
Somborski venci su četiri ulice koje čine "venac" u okviru koga je smešteno staro jezgro Sombora i ulice u njemu.
Istorija
urediČetiri somborska venca nastala su tokom 18. veka, pravcem kojim se protezao nekadašnji turski šanac, iskopan oko 1684/85. godine, u vreme nadiranja austrijske carske vojske kroz Ugarsku.[1]
Kako su austrijske trupe u leto 1687. godine osvojile grad bez borbe, kroz turski šanac puštena je voda, pa su se u njega slivale vode skupljene u središtu grada. Šančevi su zatrpani krajem 19. i početkom 20. veka. Sa obe strane šanca građene su tokom 18. i 19. veka kuće i tako su formirane četiri ulice, nazvane u drugoj polovini XIX veka „vencima“.[2]
Polovinom sedamdesetih godina 19. veka kolovozi sva četiri somborska venca su kaldrmisana, a početkom šezdesetih godina 20. veka su asfaltirane. Ulice su široke i ozelenjene prvo "kiselim" drvima a zatim su 1903. godine posađeni drvoredi bođoša.
Imena venaca
urediTokom poslednje četvrtine 19. veka četiri venca dobila su imena po istaknutim mađarskim kulturnim i javnim ličnostima:
- Venac Deak Ferenca (danas Venac vojvode Stepe Stepanovića)
- Venac Etveš Jožefa (danas Venac vojvode Živojina Mišića)
- Venac Jelisavetin (danas Venac vojvode Petra Bojovića)
- Venac Sečenji Ištvana (danas Venac vojvode Radomira Putnika)
Kada je Sombor, krajem 1918. godine, pripao novoosnovanoj kraljevini SHS, četiri somborska venca uskoro su dobila imena po četvorici srpskih vojvoda iz Prvog svetskog rata (Radomiru Putniku, Stepi Stepanoviću, Živojinu Mišiću i Petru Bojoviću) i ovi nazivi održali su se do danas.
Za vreme mađarske okupacije od (1941-1944) godine, vencima su vraćena nekadašnja imena, osim Venca Eržebet, odnosno Venac Vojvode Petra Bojovića, koji je dobio ime vođe Rajha Adolfa Hitlera.
Posle Drugog svetskog rata venci su nosili nazive Marksa, Engelsa, Lenjina i Staljina.
Već do kraja četrdesetih godina 20. veka vencima su vraćena pređašnja imena srpskih vojvoda.[3]
Venci u Somboru
urediUlice unutar četiri somborska Venca
uredi- Ulica Kralja Petra I (Sombor)
- Trg cara Lazara (Sombor)
- Ulica Pariska (Sombor)
- Ulica Čitaonička (Sombor)
- Ulica Veljka Petrovića (Sombor)
- Ulica Laze Kostića (Sombor)
- Ulica Zlatne grede (Sombor)
- Ulica Dositejeva (Sombor)
- Ulica Avrama Mrazovića (Sombor)
- Ulica Mirna (Sombor)
- Ulica Konjovićeva (Sombor)
- Ulica Nikole Vukićevića (Sombor)
- Ulica Zmaj Jovina (Sombor)
- Ulica Njegoševa (Sombor)
- Ulica Vasilija Kovačića (Sombor)
Galerija
uredi-
Tabla sa nazivom Venca vojvode Radomira Putnika -
Tabla sa nazivom Venca vojvode Stepe Stepanovića -
Tabla sa nazivom Venca vojvode Petra Bojovića -
Tabla sa nazivom Venca vojvode Živojina Mišića
Reference
uredi- ^ Stepanović, Milan (2020). U tom Somboru...Grad u prizmi stoleće. Sombor: Udruženje građana "Norma" : Gradska biblioteka "Karlo Bijelicki". str. 265—267.
- ^ Stepanović, Milan. „Četiri somborska venca”. Ravnoplov. Pristupljeno 24. 10. 2020.
- ^ Stepanović, Milan. „Stari nazivi somborskih ulica”. Ravnoplov. Pristupljeno 24. 10. 2020.