Socijaldemokratska stranka Mađarske
Socijaldemokratska stranka Mađarske (mađ. Magyarorszagi Szociáldemokrata Párt) je politička partija koja deluje u Mađarskoj[1]. Svoje nasleđe vuče od socijaldemokratske partije koja je osnovana još 1890. godine.
Socijaldemokratska stranka Mađarske Magyarorszagi Szociáldemokrata Párt | |
|---|---|
 | |
| Predsednik | Laslo Andraška |
| Osnivač | Pal Gabor Engelman |
| Osnovana | decembar 1890. oktobar 1956. (kao SZDP) 9. januar 1989. |
| Raspuštena | novembar 1956. |
| Sedište | Budimpešta Mađarska |
| Ideologija | socijaldemokratija |
| Politička pozicija | levi centar |
| Međunarodno članstvo | Socijalistička internacionala |
| Evropska stranka | Partija evropskog socijalizma |
| Boje | crvena |
| Mađarski parlament | 0 / 199
|
| Evropski parlament | 0 / 21
|
| Veb-sajt | |
| www | |
Imena uredi
- 1868-1890: Opšte udruženje radnika
- 1890-1918: Socijaldemokratska stranka Mađarske
- 1918-1939: Socijaldemokratska stranka Mađarske
- 1939-1948: Socijaldemokratska stranka (1948. ujedinila se s Mađarskom radničkom narodnom partijom)
- oktobar — novembar 1956: Socijaldemokratska stranka
- 1989-danas: Socijaldemokratska stranka Mađarske
Delovanje uredi
Iako osnovana još 1890. godine, Socijaldemokratska partija Mađarske postala je popularna tek nakon osamostaljenja Mađarske 1918. godine.
Početak parlamentarizma u nezavisnoj Mađarskoj pokazao se nastabilan, te je nakon pada Mađarske Sovjetske Republike 1919, velik deo socijaldemokrata stradao u „belom teroru“. Levičari su bojkotovali izbore 1920. godine, zbog čega su se u parlamentu našle samo desničarske stranke. Mađarske socijaldemokratske ugovorile su sporazum s Miklošem Hortijem 1921, ali je vlada i dalje suzbijala njihovu i delatnost sindikata.
Iako je partija nastavila da postoji i tokom Hortijeve fašističke vlade, Nemci su po okupaciji Mađarske 1944. ukinuli njeno legalno delovanje. Većinu vođstva su ubili, a ostatak je prešao u ilegalnost.
Partija je nastavila da deluje nakon nemačke okupacije i na prvim posleratnim izborima novembra 1945. osvojila drugo mesto po broju glasova. Nakon isključenja pripadnika desne frakcije, SDPM i Komunistička partija Mađarske su se 1948. ujedinile u Mađarsku radničku narodnu partiju.
Delatnost nezavisne SDPM nakratko je bila obnovljena tokom mađarske revolucije 1956. godine. Nakon gušenja revolucije, većina njenog vođstva pobegla je u inostranstvo.
SDPM je ponovno obnovljena 1989. godine i prvobitno delovala u koaliciji s Mađarskom socijalističkom partijom (MSP), ali su usled ideoloških neslaganja partije raskinule saradnju. Ova previranja srušila su popularnost partije, zbog čega nije uspela da dobije poslanike u mađarskom parlamentu. SDPM povremeno ulazi u koaliciju s MSP posebno na lokalnom nivou.
Izvori uredi
- ^ Bugajski 2002, str. 351
Literatura uredi
- Bugajski, Janusz (2002). Political Parties of Eastern Europe: A Guide to Politics in the Post-Communist Era. M.E. Sharpe. str. 351. ISBN 978-1-56324-676-0. Pristupljeno 21. 2. 2013.
