Šrilančanski građanski rat
Šrilankanski građanski rat bio je oružani sukob koji se na ostrvu Šri Lanka vodio od 1983. do 2009. između vojnih, paravojnih i policijskih snaga Vlade Šri Lanke na jednoj, i tamilskih separatističkih snaga okupljenih oko paravojne organizacije Oslobodilački tigrovi Tamilskog Elama (LTTE) na drugoj strani.
| Šrilankanski građanski rat | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Mapa Šri Lanke, ostrva gde se vodio rat | ||||||||||
| ||||||||||
| Sukobljene strane | ||||||||||
 Šri Lanka | LTTE |
 Indijske mirovne snage (1987–90) | ||||||||
| Komandanti i vođe | ||||||||||
|
Džunijus Ričard Džajavarden (1983–89) Ranasinge Premadasa (1989–93) Dingiri Banda Vidžetung (1993–94) Čandrika Kumaratunga (1994–2005) Mahinda Radžapaksa (2005–2009) |
Velupilaj Prabakaran (1983–2009) |
R. Venkataraman (1987–90) Radživ Gandi (1987–89) V. P. Sing (1989–90) | ||||||||
| Jačina | ||||||||||
|
Oružane snage Šri Lanke: 95.000 (2001) 118.000 (2002) 158.000 (2003) 151.000 (2004) 111.000 (2005) 150.900 (2006)[1] |
LTTE (ne uključujući pomoćne snage): 6.000 (2001) 7.000 (2003) 11.000 (2005) 8.000 (2006) 7.000 (2007)[1][2] (uključujući Pomoćne snage): 25.000 (2006) 30.000 (2008)[3] |
Indijske mirovne snage: 100.000 | ||||||||
| Žrtve i gubici | ||||||||||
|
23.327+ poginulih 60.000+ ranjenih (šrilankanska vojska i policija)[4][5][6] |
27.000+ LTTE-ovih i drugih tamilskih boraca[7][8][9][10] 11.644 Tigrova zarobljeno[11] |
1,200 poginulih (Indijske mirovne snage)[12] | ||||||||
|
16. maj 2009.: Šrilankanska vlada objavila poraz LTTE. 1. maj 2009: LTTE priznaje poraz od strane šrilakanske vlade. 19. maj 2009: Mahinda Radžapaksa službeno proglašava građanski rat završenim u Parlamentu. | ||||||||||
Uzroci sukoba su bili u etničkim i verskim podelama između većinskih, pretežno budističkih Sinhaleza na jednoj i manjinskih, pretežno hinduističkih Tamila na drugoj strani, koje su tinjale od sticanja šrilankanske nezavisnosti.
Rat uredi
Sukob je otpočeo 1983. godine i, s povremenim prekidima, trajao do 2009. godine, s time da je u periodu od 1987. do 1990. u njemu kao treća strana učestvovala i susedna Indija pod izgovorom „uspostavljanja mira”. Sukob su karakterisale brojne žrtve među civilnim stanovništvom, masakri i etničko čišćenje sprovođeni od obe strane; tamilski separatisti su, pak, često koristili taktiku samoubilačkih napada, uključujući civilne ciljeve, te je od stranih država LTTE tretirana kao teroristička organizacija. Tamilski separatisti su uspeli da preuzmu nadzor nad velikim delom severa i istoka Šri Lanke gde su nastojali da stvore nezavisnu državu Tamilski Elam.
Godine 2002. je uspostavljeno krhko primirje s ciljem pronalaženja političkog kompromisa, ali je ono prekinuto 2006. kada je šrilankanska vojska krenula u svoju poslednju ofanzivu, delom koristeći i to što je 2004. katastrofalni cunami izuzetno teško pogodio područja pod tamilskom kontrolom.
Do proleća 2009. su šrilankanske snage preuzele nadzor nad celim područjem, a LTTE je objavila prekid ratnih operacija. Tamilska nacionalna alijansa je nakon toga objavila kako odustaje od nezavisne tamilske države i umesto toga pristaje na tamilski državnopravni entitet u okviru federalne Šri Lanke.
Izvori uredi
- ^ a b International Institute for Strategic Studies, Armed Conflicts Database Arhivirano na sajtu Wayback Machine (11. maj 2006).
- ^ „Opposition leader rebutts Sri Lankan government claims”. Arhivirano iz originala 2008-12-26. g.
- ^ „Humanitarian Operation – Factual Analysis, July 2006 – May 2009” (PDF). Ministry of Defence. 1. 8. 2011. Arhivirano iz originala (PDF) 04. 03. 2016. g. Pristupljeno 20. 05. 2013.
- ^ „Psychological Management of Combat Stress—A Study Based on Sri Lankan Combatants” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 13. 12. 2006. g. Pristupljeno 20. 5. 2013.
- ^ „Sri Lanka Assessment 2007”. Satp.org. Arhivirano iz originala 16. 05. 2011. g. Pristupljeno 20. 5. 2013.
- ^ „Sri Lankan army deaths revealed”. BBC News. 22. 5. 2009. Pristupljeno 20. 5. 2013.
- ^ „Sri Lanka Database – Casualties of Terrorist violence in Sri Lanka”. Satp.org. Arhivirano iz originala 03. 06. 2009. g. Pristupljeno 20. 5. 2013.
- ^ Eelam War IV: Imminent End Arhivirano na sajtu Wayback Machine (12. oktobar 2017).
- ^ Tamils mark 25-years of Tiger sacrifice Tamilnet .
- ^ 4073 LTTE cadres killed in ongoing battle.
- ^ „Sri Lankan experience proves nothing is impossible”. The Sunday Observer. 5. 6. 2011. Arhivirano iz originala 08. 06. 2011. g. Pristupljeno 20. 5. 2013.
- ^ Nakkawita, Wijitha (3. 6. 2009). „LTTE killing spree”. Daily News. Arhivirano iz originala 11. 01. 2013. g. Pristupljeno 20. 5. 2013.