Srpski Itebej

Srpski Itebej
Srpski Itebej;
	Pravoslavna crkva
Administrativni podaci
Država	Srbija
Autonomna pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Srednjobanatski
Opština	Žitište
Stanovništvo
— 2022.	1.612
— gustina	17/km2
Geografske karakteristike
Koordinate	45° 34′ 03″ S; 20° 42′ 51″ I / 45.5676° S; 20.7143° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	70 m
Površina	112,8 km2
	Srpski Itebej Srpski Itebej na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	23233
Pozivni broj	023
Registarska oznaka	ZR

Srpski Itebej (mađ. Szerbittabé) je naselje u opštini Žitište, u Srednjobanatskom upravnom okrugu, u Srbiji. Prema popisu iz 2022. bilo je 1612 stanovnika (prema popisu iz 2011. bilo je 1969 stanovnika).

Istorija

Naselje je nastalo 1221. godine. Dokumenti o ovom naseljavanju se čuva u Državnom istorijskom arhivu u Budimpešti. U arhivu Vatikana postoje podaci iz 1332, 1337. godine, gde na osnovu spiskova sakupljen određeni porez (desetina). I ovde je zabeležen naziv mesta ITTEBE. Itebej se spominje i u Kruševačkom pomeniku 1319. godine.

Itebej je 1764. godine pravoslavna parohija u Elemirskom protoprezviteratu.^[1] Austrijski carski revizor Erler je 1774. godine konstatovao da se mesto "Itebe" nalazi u Bečkerečkom okrugu i distriktu. Stanovništvo je bilo srpsko.^[2] Kada je 1797. godine popisan pravoslavni klir u "Itebeju" su popisana četiri sveštenika, koji su se služili samo srpskim jezikom, izuzev đakona koji je znao i mađarski jezik. Bili su to parosi, pop Nikolaje Bedričić, pop Simeon Cernjanski (rukop. 1763), pop Jovan Longinov (1782), pop Trifun Rajić (stariji; 1785) te đakon i učitelj Trifun Rajić (mlađi; 1796).^[3]

Sa gradnjom pravoslavne crkve započelo se 1765. godine a završena je 1769. godine. Ikonostas je završio Dimitrije Popović — slikar Velikobečkerečki 1777. godine.

Katoličku crkvu su sagradili veleposednik Imre Jenovaji (Jenovay Imre) i parlamentarni poslanik Pal Demko (Demkó Pál) krajem XIX. veka; osvećena je 23. septembra 1898. od čanadskog biskupa Šandor Dežefi (Dessewffy Sándor) .^[4]

Demografija

U naselju Srpski Itebej živi 1919 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 41,6 godina (39,1 kod muškaraca i 44,0 kod žena). U naselju ima 907 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,65.

Ovo naselje je uglavnom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[5]
Godina	Stanovnika
1948.	5.376
1953.	5.013
1961.	4.634
1971.	4.058
1981.	3.281
1991.	2.873	2.812
2002.	2.405	2.539
2011.	1.969

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[6]

Srbi	1.881	78,21%
Mađari	255	10,60%
Romi	119	4,94%
Jugosloveni	26	1,08%
Hrvati	10	0,41%
Rumuni	6	0,24%
Albanci	4	0,16%
Makedonci	3	0,12%
Slovaci	2	0,08%
Crnogorci	1	0,04%
Ukrajinci	1	0,04%
Nemci	1	0,04%
Bugari	1	0,04%
nepoznato	9	0,37%

Stanovništvo prema polu i starosti^[7]


	m	ž
?	1	3
80+	16	41
75—79	50	72
70—74	59	107
65—69	64	84
60—64	64	93
55—59	44	54
50—54	87	87
45—49	107	71
40—44	85	83
35—39	63	75
30—34	100	55
25—29	77	69
20—24	82	71
15—19	87	75
10—14	65	65
5—9	72	61
0—4	61	55
Prosek :	39,1	44,0

Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	1.461	1.423	1.378	1.278	1.140	1.071	907

Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	257	251	129	168	56	28	13	1	2	2	2,65

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu
Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	986	326	552	70	35	3
Ženski	1.040	167	546	281	43	3
UKUPNO	2.026	493	1.098	351	78	6

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja
Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	519	292	10	4	106
Ženski	277	144	0	0	52
Ukupno	796	436	10	4	158

Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	0	18	22	5	11
Ženski	0	3	35	3	2
Ukupno	0	21	57	8	13

Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	1	1	27	8	8
Ženski	1	1	3	21	9
Ukupno	2	2	30	29	17

Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	3	0	0	3
Ženski	2	1	0	0
Ukupno	5	1	0	3

Galerija

Pravoslavna crkva
Katolička crkva

Reference

^ "Srpski sion", Sremski Karlovci 1905.
^ J.J. Erler: "Banat", Pančevo 2003.
^ "Temišvarski zbornik", Novi Sad 9/2017.
^ Országos Hírlap, Budimpešta, god. II, br. 262, str.6.
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze

[1] "Srpski sion", Sremski Karlovci 1905.

[2] J.J. Erler: "Banat", Pančevo 2003.

[3] "Temišvarski zbornik", Novi Sad 9/2017.

[4] Országos Hírlap, Budimpešta, god. II, br. 262, str.6.

[5] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[6] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[7] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]