Staro gradsko jezgro Negotina
Staro jezgro Negotina je naziv za istorijski deo Negotina, koji obuhvata centralni gradski trg, staru trgovačko-zanatsku čaršiju i manje ulice u prečniku od 45 m. Predstavlja kulturno-istorijsku celinu od velikog značaja i okosnicu kulturnog i društvenog razvoja Negotina.
| Staro gradsko jezgro | |
|---|---|
 | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Negotin |
| Opština | Negotin |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | Prostorno kulturno-istorijske celine od velikog značaja |
| Vreme nastanka | XVI vek |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Niš |
Istorijat
urediNaselje Negotin se prvi put pominje u 16. veku, dok prvi zapisi o čaršiji datiraju iz 18. veka. Najveći razvoj čaršije se vezuje za period uspona trgovine i zanatstva između 1840 –1870. godine. Tada čaršiju uglavnom čine prizemne kuće duž obe strane ulice. Kuće su bile izgrađene od drveta, oblepljene blatom i u njima se proizvodilo i prodavalo. U to vreme su se od tvrdog materijala gradile samo spratne kuće.
Posle 1890. godine dolazi do nestanka preko dvadeset zanata, ali se i javljaju se novi zanati. Zajedno sa pojavom novih zanata javljale su se i prostranije radionice i dućani. U čaršiji primat preuzimaju radnje sa gotovom robom, lokali vezani za bankarske usluge i ugostiteljstvo.
Staro jezgro je jako važno zbog svoje autentičnosti i urbane celovitosti. Takođe, važnu karakteristiku čaršije su činile istorijsko-umetnički jedinstvene građevine poput:
- Tradicionalnih balkanskih kuća - Hajduk Veljkova barutana, Konak kneza Todorčeta(Kuća sa arkadama), kompleks Mokranjčeve kuće
- Građevine nastale pod uticajem evropskih stilskih pravaca tokom XIX i XX veka - Saborna crkva Svete Trojice, škola "Vuk Karadžić", kuća apotekara Petra Bana (uticaj secesije), gimnazija (uticaj romantizma), zgrada Krajinske banke iz 1907. godine
U gradskom jezgru se danas nalaze i spomenici posvećeni oslobodiocima iz ratova 1912–1918. godine, kao i česme koje su podizane u periodu između 1882. i 1890. godine.[1]
Reference
uredi- ^ Spomeničko nasleđe Srbije : nepokretna kulturna dobra od izuzetnog i velikog značaja. Marković, Gordana., Pejić, Svetlana., Marković, Gordana., Pejić, Svetlana. (2. izm. i dop. izd.). Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture. 2007. str. 73. ISBN 9788680879604. OCLC 231626889.
Literatura
uredi- Konzervatorsko-restauratorski radovi na spomenicima kulture u Negotinu, M. Vojinović. Glasnik DKS 6 (Beograd 1982) 52-55 str.