Tip 38 Arisaka
Arisaka Tip 38 (jap. 三八式歩兵銃 san-hachi-shiki hoheijū) je japanska puška repetirka kalibra 6.5x50mm, uvedena u naoružanje Japanske carske vojske 1906. godine, uvedena je u službu u 38oj godišnjici Meidži perioda pa je stoga dobila službenu oznaku Tip 38.[1] Nastala je na osnovi puške generala Arisake, koju je Kidžiro Nambu pojednostavio radi lakše proizvodnje i prilagodio zahtevima carske vojske.[2]
| 三八式歩兵銃 | |
|---|---|
 Puška Arisaka Tip 38 | |
| Vrsta | Puška repetirka |
| Poreklo |  Japansko carstvo |
| Upotreba | |
| Upotreba u | Japan i drugi |
| Bojno delovanje | Prvi svetski rat Ruski građanski rat Drugi kinesko-japanski rat Drugi svetski rat Kineski građanski rat Korejski rat Prvi indokineski rat Vijetnamski rat |
| Proizvodnja | |
| Proizvođač | Tokyo Arsenal, Kokura Arsenal, Nagoya, Jinsen i Hoten |
| Proizvedeno | 3,400.000 komada |
| Specifikacije | |
| Masa | 4,19 kg |
| Dužina | 1275 mm |
| Dužina cevi | 800 mm |
| Kalibar | 6.5x50 mm |
| Vrsta operacije | Repetirka |
| Način dejstva | obrtnočepni zatvarač |
| Brzina paljbe | 10-15 met/min |
| Brzina zrna | 762 m/s |
| Magacin | 5 metaka |
| Nišan | mehanički |
Pušku Tip 38 Arisaka je narednih 40 godina bila u naoružanju Japana, sve do kraja Drugog svetskog rata, a u naoružanju pojedinih stranih formacija je ostala i nakon rata. Japanci su ovu pušku na početku rata pokušali zameniti novijom Tip 99 Arisaka.[3]
Razvoj uredi
Japanska carevina je tokom Meidži perioda izvršila snažnu reformaciju i modernizaciju svoga društva i države. Japan je za nekoliko decenija od poljoprivredne i feudalne prerastao u razvijenu kapitalističku zemlju, a industrijalizacija je tekla punom parom. Japanska carska vojska je u početku koristila naoružanje stranog porekla ali je ubrzo konstrukcija i proizvodnja domaćeg oružja postala pitanje nacionalne časti. U tom cilju je započeta izgradnja oružarskih fabrika, topolivnica, brodogradilišta, a otvarane su i vojno-konstruktorske škole, radionice i mašinski univerziteti. Najbolji japanski učenici i oficiri su o trošku države slati u inostranstvo da se upoznaju sa stranim inovacijama i trendovima u modernim vojskama. Prva domaća puška proizvedena u Japanu je bila jednometna repetirka Murata. Kako su moderne evropske zemlje počele uvoditi brzometne repetirke većeg kapaciteta, time se i u Japanu javila potreba za modernijom puškom.
Najuspešniji u razvoju nove puške bio je general-potpukovnik Narijakira Arisaka koji je 1897 konstruisao pušku Tip 30. Japanska vojska je tu pušku koristila tokom rusko-japanskog rata ali uprkos pobedi ipak nije bila savršena. Zatvarač te puške je zaglavljivao pri ulasku peščanih zrna tokom snažnih vetrova na Korejskom poluostrvu, a za uklanjanje ovog problema je bilo neophodno čišćenje, izbacivanje ispaljene čaure nije uvek funkcionisalo glatko, izlazni gasovi su odlazili u lice strelcu, zadnji nišani su bili loše izrade pa su se deformisali. Na uklanjanju ovih problema se posvetio major Kidžiro Nambu. Njegove izmene su smanjile broj delova zatvarača sa 9 na 6 komada, dodao je metalni štitnik od prašine, peska i blata, a takođe je promenio i sigurnosnu kočnicu. Ovim svojim izmenama je pojednostavio i pojeftinio proizvodnju, obuka regruta sa novom puškom i njena upotreba je bila znatno lakša. Ovako poboljšana puška je uvedena u naoružanje carske vojske 1906. godine odnosno u 38oj godišnjici Meidži perioda pa je stoga dobila službenu oznaku Tip 38.[4]
Tip 38 Arisaka je proizvođena u sledećim preduzećima:
- Tokijski arsenal; 2,029.000 komada (od 1906 do 1932)
- Kokura arsenal; 494.700 komada (od 1933 do 1941)
- Nagoja arsenal; 312.500 komada (od 1932 do 1942)
- Džinsenski arsenal (današnji Inčon u Koreji); 13.400 komada (1942)
- Mukden arsenal (današnji Šenjang u Kini); 148.000 komada (od 1937 do 1944)
Do 1940 je za potrebe Japanske carske vojske i žandarmerije proizvedeno više od tri miliona pušaka Tip 38. Međutim, tokom Drugog kinesko-japanskog rata se javila ideja da je puščani metak 6.5x55mm nedovoljne jačine i da ga treba zameniti metkom 7.7x58mmm kakav su koristili japanski mitraljezi. Kao rezultat toga, japanski konstruktori su razvili novu pušku Tip 99 Arisaka u jačem kalibru. Kakogod, nije cela vojska bila prenaoružana novom puškom tako da je stara Tip 38 ostala u naoružanju mnogih jedinica sve do kraja rata 1945.[5]
Korisnici uredi
Japansko carstvo— osnovno oružje Japanske vojske od 1906.
Ruska Imperija— tokom Prvog svetskog rata otkupila 35.400 Tip 38 u kalibru 7x57mm napravljene za Meksiko, dodatnih 128.000 Tip 30 i 38 je dobijeno od Britanaca. Ruska vlada je naknadno od Japana naručila još 600.000 Tip 38 u kalibru 6.5mm ali nije poznato koliko ih je isporučeno pre početka Oktobarske revolucije
Republika Kina— Vojska Čang Kaj Šeka koristila zarobljene japanske puške
Mandžuko— kao japanski satelit dobila veliku količinu pušaka Tip 38
Meksiko— 75.000 pušaka Tip 38 u kalibru 7x57mm naručeno iz Japana 1913. ali isporučeno samo 10-15.000 komada pre nego što je nova vlada 1914. otkazala porudžbine
Druga španska republika— nekoliko hiljada Arisaka Tip 38 dobila od Meksika i SSSR tokom Španskog građanskog rata
SSSR— velika količina nasleđena od Carske Ruske
Estonija— nasleđene od Rusije
Finska— nasledila od Rusije
Francuska— kupljene tokom Prvog svetskog rata
Ujedinjeno Kraljevstvo— tokom Prvog svetskog rata, Britanci su prema nekim navodima nabavili i do 500.000 pušaka Arisaka
Tajland— kao saveznik Japana dobio određeni broj pušaka Tip 38 u vidu vojne pomoći
Severni Vijetnam— Vijetmin i Vijetkong su koristili zarobljene japanske puške iz Drugog svetskog rata
Malezija— zarobljeno japansko oružje korišćeno od strane pobunjenika tokom Malajskog ustanka
Indonezija— zarobljene japanske puške Tip 38 korišćene tokom Indonezijskog rata za nezavisnost
NR Kina— zarobljeno japansko naoružanje korišćeno od strane komunističkih snaga tokom Kineskog građanskog rata
Reference uredi
- ^ Allan & Macy. str. 16
- ^ Hatcher 1966, str. 206, 210
- ^ "Battle of the Pacific: How Japs Fight Arhivirano na sajtu Wayback Machine (20. mart 2007)". Time magazine, February 15, 1943. Accessed June 24, 2009.
- ^ Walter 2006b, str. 34
- ^ Walter 2006a, str. 185
Literatura uredi
- Walter, John (2006a). The Rifle Story: An Illustrated History from 1756 to the Present Day. MBI Publishing Company. str. 185. ISBN 978-1-85367-690-1.
- Walter, John (2006b). Rifles of the World (3rd izd.). Iola, WI: Krause Publications. str. 34. ISBN 978-0-89689-241-5.[mrtva veza]
- Daugherty III, Leo J. (2002). Fighting Techniques of a Japanese Infantryman 1941–1945: Training, Techniques and Weapons. Staplehurst: Spellmount. ISBN 978-1-86227-162-3.
- Hatcher, Julian S. (1966). Hatcher's Notebook. Harrisburg, PA: The Stackpole Company.
- Honeycutt Jr., Fred L. and Anthony, F. Patt. Military Rifles of Japan. Fifth edition, 2006. Julin Books, U.S.A. ISBN 978-0-9623208-7-3.
- Allan, Francis C. and Macy, Harold W. The Type 38 Arisaka AK Enterprises, U.S.A. 2007. ISBN 978-0-9614814-4-5.
