Toma Fila
Toma Fila (Bitolj, 29. jul 1941) srpski je advokat i političar cincarskog porekla. Član je Predsedništva Socijalističke partije Srbije i Eparhijskog saveta Arhiepiskopije beogradsko-karlovačke. Predsednik je crkvene opštine Grada Beograda, a bio je i narodni poslanik u Narodnoj skupštini Republike Srbije. Poznat je i po tome što se javno zalagao i lobirao za autokefalnost Makedonske pravoslavne crkve.
Toma Fila | |
|---|---|
 Toma Fila, 2015. godine | |
| Datum rođenja | 29. jul 1941. |
| Mesto rođenja | Bitolj, Bugarska |
| Državljanstvo | Republike Srbije |
| Obrazovanje | Pravni fakultet |
| Univerzitet | Univerzitet u Beogradu |
| Zanimanje | advokat |
| Politička stranka | Socijalistička partija Srbije |
| Supruga | Vesna |
| Roditelji | Filota Fila Eli Sapundžić |
| Rodbina | Ivan Mrkić (šurak) Ljiljana Mrkić Popović |
Poreklo
urediToma Fila je rođen 29. jula 1941. godine u Bitolju, kao sin advokata Filote File i Eli, kćerke beogradskog trgovca Nikole Sapundžića. Pošto su ih bugarske okupacione vlasti proterale iz Bitolja, rodnog grada njegovog oca, morali su da se presele u Srbiju pod upravom Vlade generala Milana Nedića. Toma je ratne godine proveo sa majkom u Negotinu, dok je otac Filota radio u Beogradu i 1943. godine uhapšen kao partizanski ilegalac, zbog čega je bio zatočen u Banjičkom logoru i potom odveden u koncentracioni logor Mauthauzen-Gusen.[1]
Obrazovanje
urediZavršio je Osnovnu školu br. 2 na Dorćolu, u poslednjoj generaciji gde je osnovno školovanje trajalo četiri godine. Potom je pohađao Prvu mušku gimnaziju. U to vreme, istu školu su pohađali Stevica Marković i Miša Slovenac.
Između gimnazije i fakulteta je kratko boravio u Parizu kod rođaka, sa idejom da tamo otpočne studije, ali je odustao. Upisao je Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu 1959. godine i diplomirao u junu 1963. godine sa prosekom 8,80. U vreme studija je trenirao mačevanje u MK Crvena zvezda i bio juniorski prvak Srbije 1960. godine. Kao mačevalac se pojavljivao u svojstvu statiste u filmu Žana Marea "Kule, čuvaj se!" (fr. La Tour, prends garde!, 1959), zatim filmovima "Hanibal" (1959), "Mongoli" (1961)...
Tokom prvog Samita nesvrstanih u Beogradu 1961. godine, njegov otac je morao da otputuje u inostranstvo i poveo ga sa sobom u Pariz. Tamo ga je upoznao sa dr Živkom Topalovićem, predsednikom predratne Socijalističke partije Jugoslavije i članom Centralnog nacionalnog komiteta za vreme Drugog svetskog rata.
Univerzitet „Sv. Kliment Ohridski" u Bitolju mu je 22. aprila 2016. godine dodelio zvanje počasnog doktora nauka (doctor honoris causa).
Advokatska karijera
urediAdvokatski pripravnik je postao 1. jula 1963. godine u advokatskog kancelariji svog oca. Advokatski ispit je položio 3. jula 1965. godine i postao najmlađi advokat u Jugoslaviji. Kao mladi advokat, družio se sa glumcem Zoranom Radmilovićem.
Od 1988. do 1992. godine je bio predsednik Advokatske komore Jugoslavije, odnosno Advokatske komore Srbije.
Među njegovim klijentima bili su Jovanka Broz, Žarko Laušević, Zdravko Čolić, Rade Marković kao i političari Borka Vučić i Slobodan Milošević.[2]
Borba protiv smrtne kazne
urediU javnosti je postao poznat kao advokat ljudi optuženih za najteža krivična dela, među kojima je veliki broj ljudi bio optužen za dela za koja je bila zaprećena smrtna kazna.[2] Ukupno 16 njegovih klijenata je bilo osuđeno na smrtnu kaznu, a samo jedna je bila izvršena. Povodom smrtne kazne je izjavio: „Protivnik sam smrtne kazne, i uvek sam spreman da izrazim svoj stav“.[2]
Haški tribunal
urediPrvi je advokat iz Srbije koga je angažovao Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju u Hagu, neposredno po svom osnivanju, no to ga nije sprečilo da kaže da je Haški tribunal, neozbiljan i pristrasan sud, i da ga uporedi sa Nirnberškim procesom.[3][4]
U Haškom tribunalu je branio Nikolu Šainovića (predsednika Vlade Republike Srbije), general-pukovnika Đorđa Đukića, Gorana Lajića, Slavka Dokmanovića (gradonačelnika Vukovara), Mlađu Radića i Gorana Hadžića (predsjednika Republike Srpske Krajine).[5][6]
Povodom odlaska generala Ratka Mladića u Hag, Fila je izjavio: Užasan je ukus u ustima, jer ljudi koji su bili veličine, koji su stvorili Republiku Srpsku, sada imaju tamo tretman kao poslednji čovek. To je ono što je strašno i zato ja u tome ne vidim ništa dobro.[7]
U penziji je od 2010. godine.[8]
Politička delatnost
urediToma Fila nije bio član Saveza komunista Jugoslavije, kao ni njegov otac, ali je blizak levičarskim idejama i za sebe tvrdi da je socijaldemokrata[9]:
Moj otac je bio levičar i to socijaldemokrata. I ja sam po opredeljenju socijaldemokrata jer smatram da je to najpravednije opredeljenje ne samo u Srbiji, već i u svetu.
— Toma Fila
Imenovan je za savetnika Ivice Dačića, prvog potpredsednika Vlade i ministra unutrašnjih poslova, 2009. godine. Njegovim zalaganjem i posredovanjem, oktobra 2011. godine je potpisan sporazum o prelasku granice između Srbije i Makedonije samo sa ličnom kartom.[10]
Član Socijalističke partije Srbije je postao u decembru 2017. godine. Na izborima za odbornike Skupštine grada Beograda 2018. godine, izabran je za gradskog odbornika, ali je podneo ostavku na konstitutivnoj sednici 7. juna.[11]
Na parlamentarnim izborima 2020. godine, izabran je za narodnog poslanika u Narodnoj skupštini Republike Srbije, kao kandidat na izbornoj listi "Ivica Dačić - Socijalistička partija Srbije - Jedinstvena Srbija - Dragan Marković Palma".[12]
Reference
uredi- ^ Dedino licidersko srce : Društvo : POLITIKA, Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ a b v „Ko je ovaj čovek: Toma Fila”. Glas Javnosti. 2. 5. 2001. Arhivirano iz originala 16. 03. 2017. g. Pristupljeno 29. 8. 2011.
- ^ Toma Fila: Zatvoriću Haški tribunal - VESTI - SMEDIA[mrtva veza], Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ Toma Fila: Zatvoriću Haški tribunal | Aktuelno | Novosti.rs, Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ Radio-Televizija Republike Srpske, Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ Fila: Hadžića brani advokat Vlada Petrović - VESTI - SMEDIA[mrtva veza], Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ BL!N Magazin / Front - Mladić je dovoljno uračunljiv! Arhivirano na veb-sajtu Wayback Machine (11. april 2012), Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ Patim od nedostatka vremena - intervju („Politika”, 30. april 2017)
- ^ „Fila: Podržavam ideju ali ne način podnošenja inicijative da se Miloševiću podigne spomenik”. 10. mart 2018.
- ^ „U Makedoniju bez pasoša”. 3. oktobar 2011.
- ^ „Goncić, Vesna Stanojević i Toma Fila podneli ostavke”. 7. 6. 2018. Arhivirano iz originala 03. 02. 2020. g. Nevalidan unos
|dead-url=dead(pomoć) - ^ „Toma Fila - biografija narodnog poslanika”. Pristupljeno 2. septembar 2020.
