Torontalsko-tamiška županija

Torontalsko-tamiška županija (ili Banatska županija) je bila županija, odnosno upravna jedinica pokrajine Banat, Bačka i Baranja u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca 1919 - 1922. godine.[1][2][3][4][5] Nekadašnji prostor ove županije danas je u sastavu Srbije i podeljen je između AP Vojvodine (veći deo) i Grada Beograda (manji deo). Upravno sedište županije bio je grad Veliki Bečkerek (danas u sastavu Srbije i autonomne pokrajine Vojvodine). Prema popisu iz 1921. godine, županija je imala 561.958 stanovnika.[5]

Torontalsko-tamiška županija
1919.—1922.

Položaj županije u bivšoj pokrajini Banat, Bačka i Baranja
Glavni gradVeliki Bečkerek
RegijaSrednja Evropa
Zemlja Kraljevina Srba, Hrvata i SlovenacaBanat, Bačka i Baranja
Stanovništvo561.958 (1921)
Događaji
StatusBivša županija
Istorija 
• Uspostavljeno
1919.
• Ukinuto
1922.
Prethodnik
Sledbenik
Torontalska županija (Kraljevstvo SHS)
Tamiška županija (Kraljevstvo SHS)
Beogradska oblast (Kraljevina SHS)
Podunavska oblast (Kraljevina SHS)

Geografski položaj

uredi

Torontalsko-tamiška županija bila je smeštena u severoistočnom delu Kraljevine SHS i obuhvatala je geografsku regiju Banat. Na zapadu joj je granica bila reka Tisa, a na jugu Dunav. Istočna, severoistočna i severna granica nisu bile prirodne, već su određene državnom granicom prema Rumuniji i Mađarskoj.

Susedne administrativne jedinice bile su Bačko-baranjska županija (u Bačkoj i Baranji, takođe deo pokrajine Banat, Bačka i Baranja) i Sremska županija (u Sremu) na zapadu, kao i Požarevački okrug, Smederevski okrug i Beogradski okrug na jugu.

Istorija

uredi

Torontalsko-tamiška županija formirana je od delova ranijih županija, Torontalske i Tamiške, koje su pre 1918. godine bile administrativne jedinice Kraljevine Ugarske u Austrougarskoj, a nakon 1918. administrativne jedinice pokrajine Banat, Bačka i Baranja u Kraljevstvu Srba, Hrvata i Slovenaca.

1919. godine, izvršeno je razgraničenje Kraljevstva SHS sa Rumunijom, čime su područja Torontalske i Tamiške županije podeljena između ove dve države, a od delova ovih županija koji su ostali u sastavu Kraljevstva SHS formirana je nova Torontalsko-tamiška županija.

Novom administrativnom podelom Kraljevine SHS 1922. godine, umesto dotadašnjih okruga i županija formirane su oblasti, a teritorija nekadašnje Torontalsko-tamiške županije je podeljena između Beogradske i Podunavske oblasti.

Stanovništvo

uredi
 
Govorni jezici u županiji po popisu iz 1921. godine.

Prema popisu iz 1921. godine, županija je imala 561.958 stanovnika od čega:[5]

Na mesnom nivou, Srbi i Hrvati su činili dominantno stanovništvo u srezovima Velika Kikinda, Turski Bečej, Veliki Bečkerek, Kovačica, Alibunar, Bela Crkva i Kovin, kao i u gradovima Velika Kikinda, Veliki Bečkerek i Pančevo, Nemci su činili dominantno stanovništvo u srezovima Pančevo, Zičifalva i Itebej, kao i u gradovima Vršac i Bela Crkva, Mađari su činili dominantno stanovništvo u srezu Turska Kanjiža, dok su Rumuni činili dominantno stanovništvo u srezovima Vršac i Žombolj.

Po veroispovesti bilo je 1921. godine:

Upravna podela

uredi

Upravna podela Torontalsko-tamiške županije bila je sledeća:

Srezovi
Srez Sedište
Alibunar Alibunar
Bela Crkva Bela Crkva
Velika Kikinda Velika Kikinda
Veliki Bečkerek Veliki Bečkerek
Vršac Vršac
Žombolj Žombolj
Zičifalva Zičifalva
Itebej Srpski Itebej
Kovačica Kovačica
Kovin Kovin
Pančevo Pančevo
Turska Kanjiža Turska Kanjiža
Turski Bečej Turski Bečej
Gradovi
Bela Crkva
Velika Kikinda
Veliki Bečkerek
Vršac
Pančevo

Izvori

uredi

Literatura

uredi

Vidi još

uredi