Trnovče (Velika Plana)

Za druge upotrebe, pogledajte Trnovče (višeznačna odrednica).

Trnovče je naselje u Srbiji u opštini Velika Plana u Podunavskom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 856 stanovnika.

Trnovče
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Podunavski
Opština	Velika Plana
Stanovništvo
— 2011.	856
Geografske karakteristike
Koordinate	44° 24′ 23″ S; 21° 06′ 13″ I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	77 m
Trnovče Trnovče na karti Srbije
Ostali podaci
Pozivni broj	026
Registarska oznaka	VP

Geografija

Trnovče je naselje u Srbiji u opštini Velika Plana u Podunavskom okrugu. Nalazi se na putu Veliko orašje –Krnjevo -Trnovče – Miloševac - Lozovik koji se spaja sa Carigradskim putem i nedaleko od pruge Smederevo – Velika Plana. Ovo selo se nalazi na levoj obali Velike Morave na udaljenosti oko 37 km od Smedereva i oko 12 km od Velike Plane I pretežno je ravničarsko selo sa nadmorskom visinom od 89 m. Trnovče ima oko 350 domova i 1060 stanovnika po popisu od 2004 godine, a prostire se na 1120 hektara.

Istorija

Selo se nalazi severno od Velikog Orašja, u prostranoj dolini Morave. O osnivanju ovoga naselja postoji isto predanje kao i za susedna naselja Krnjevo i Veliko Orašje. Sama Velika Plana nastaje tek krajem 19.veka, mada se veruje da je na prostorima Velike Plane nekada bilo rimsko odmaralište i vojni logor, pri kraju 19. veka u Plani nije bilo više od desetak kuća.Po predanju postojalo je staro naselje Livada-Livadica na mestu koje se zove Selište, u blizini Krnjeva, Orašja i Trnovča. Zbog Turaka se stanovništvo ovoga naselja raselilo, pa su jedni osnovali današnju Livadicu (požarevačku). Drugi su osnovali Veliko Orašje, a treći se nasele u Savanovac, pa kako su i tu bili na udaru Turcima, uklone se odatle, te jedni zasnuju Krnjevo, a drugi odu u trnje ka Moravi i osnuju današnje Trnovče. Sa Orašijem, Trnovče je činilo opštinu do kraja 19. veka. U prvoj polovimi 18. veka Trnovčani su sagradili prvu crkvu koja se zvala Madžarska, inače su ovu crkvu koristila sva okolna naselja. Ova crkva je ubrzo napuštena, jer je Morava poplavila i crkvu i groblje.

Trnovče se pominje u aračkim spiskovima i imalo je 1818. godine 35 kuća a po popisu iz 1921. godine u selu je bilo 293 kuće sa 1.393 stanovnika.

Za najstarije porodice se smatraju Vlajkovci, Čolaci i Purići. Vlajkovci i Čolaci su starinom od Kosova i njihovi su preci ovamo došli iz starog naselja Livadice. Obe su porodice danas mnogobrojne i imaju veliki broj kuća. Zovu se opštim imenom Vlajkovci i Čolaci, ali imaju razna prezimena. Ostale su porodice došle iz raznih krajeva.` . (podaci krajem 1921. godine).

Kultura

U samom centru sela Trnovče, nalazi se park gde postoji spomenik palim borcima u 1 i 2 svetskom ratu, dom kulture sa unutrašnjom i spoljašnjom pozornicom, mesna zajednica i dom zdravlja. Tik iza , kroz park, ulazi se u dvorište osnovna škola i zabavište. Deca iz ovog kraja se ističu kao najbolja po učenju u opštini Velika plana ali i na fakultetima. KUD ’’Đura Jakšić ’’ je aktivan i postoji folklor, aktiv žena, dramska sekcija , biblioteka i klub izviđača. Fudbalski klub ’’Polet’’, nastao je 1943 godine, a od ostalih sportova izdvajaju se šah, stoni tenis, streljački klub kao i par meštana koji se bave konjičkim sportom. Postoje i 3 radnje, 1 kafana i 1 kafić, 2 terena namenjena sportskim aktivnostima, zadruga, separacija , crkva i seosko groblje. Mesna zajednica pomaže rad fudbalskog kluba, ribolovačkog kluba i izviđača, ali organizuje turnire u skladu sa interesovanjem.

Iako je malo selo, Trnovče , je postiglo značajne rezultate u mnogim oblastima, ponajviše u kulturi (FEDRAS), hraniteljstvu, korparstvu i zadrugarstvu ali Trnovčani su isticani i kao vrsni ratari , stočari, lovci i sportisti. U početku Trnovčani su se bavili stočarstvom i ribarstvom, kasnije je pletarstvo bila primarna delatnost u selu, čak i danas neke porodice održavaju ovaj retki i lepi zanat. Korpari su imali internacionalnu proizvodnju.

U Trnovču je začet FEDRAS, iliti Festival dramskih amatera sela, nastao je 1973 godine, sa trajanjem od 1-5 aprila, i trajao je uspešno 17 godina, sve do 1990, kada je preselen van sela.

Trnovčani su prihvatili humanu dužnost da budu staratelji dece Centra za porodični smeštaj ’’ Rada Mladenović – Crna’’ iz Miloševca. U njihove domove, smešteno je, neguje se i školuje srazmerno veliki broj dece iz ove ustanove. Decu prihvataju kao svoju, i brinu o školovanju i profesionalnom usmerenju dece, dok porodice pohađaju seminare (iz oblasti hraniteljstva, zdravstvenog, pedagoškog, i psiološkog obrazovanja ) i prihavataju pomoć stručnjaka iz Centra.

Stanovništvo se bavi pretežno zemljoradnjom i stočarstvom, ali i zanatstvom (korpe i nameštaj od prirodnog pruća). Blizina Velike Morave omogućava i bavljenje ribolovom. Što se tiče obrazovne strukture stanovništva 60% su sa osnovnom školom. 40% sa srednjom i oko 10% je sa višom i visokom školom.

Demografija

U naselju Trnovče živi 830 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 42,6 godina (41,5 kod muškaraca i 43,6 kod žena). U naselju ima 328 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,23.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija Godina Stanovnika 1948. 1.565 1953. 1.608 1961. 1.546 1971. 1.425 1981. 1.318 1991. 1.272 1.205 2002. 1.060 1.128

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍
Srbi			1.052	99,24%
Muslimani			3	0,28%
Hrvati			2	0,18%
Crnogorci			1	0,09%
nepoznato			2	0,18%

Stanovništvo prema polu i starosti

	m			ž
?	6			3
80+	7			18
75—79	18			25
70—74	38			43
65—69	50			61
60—64	27			35
55—59	19			26
50—54	36			32
45—49	40			30
40—44	45			29
35—39	26			37
30—34	29			31
25—29	22			22
20—24	28			24
15—19	29			37
10—14	43			38
5—9	33			33
0—4	18			22
Prosek :	41,5			43,6

Domaćinstva

Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 356 363 380 373 370 354 328

Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosek Broj domaćinstava 80 78 38 50 32 23 15 7 2 3 3,23

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	420	110	270	20	20	0
Ženski	453	64	277	103	8	1
UKUPNO	873	174	547	123	28	1

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	211	97	0	2	44
Ženski	123	70	0	0	17
UKUPNO	334	167	0	2	61
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	9	9	22	3	13
Ženski	1	2	13	3	2
UKUPNO	10	11	35	6	15
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	2	2	3	3
Ženski	0	0	2	6	7
UKUPNO	0	2	4	9	10
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	0	0	0	2
Ženski	0	0	0	0
UKUPNO	0	0	0	2

Korišćena Literatura

• „Letopis“: Podunavska mesta i običaji Marina (Beč 1999 g.). Letopis period 1812 – 2009 g. Sastavio od Pisanih tragova, Letopisa, po predanju mesta u Južnoj Srbiji, mesta i običaji nastanak sela ko su bili Doseljenici čime se bavili meštani
  
• Izvor Monografija Podunavske oblasti 1812-1927. objavjeno (1927 g.)„Napredak Pančevo,,
• Izvor ``Trnovče“ - Mr Darko Ivanović , izdato 2011 godine
• Napomena
  

U uvodnom delu autor je dao kratak istorijski pregled ovog područja od praistorijskih vremena do stvaranje države Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Najveći prilog u ovom delu čine ,»Letopisi« i trudio se da ne propusti nijednu važnu činjenicu u prošlosti opisivanih mesta.

Spoljašnje veze

• Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
• Satelitska mapa (Wikimapia)
• Gugl satelitska mapa (Maplandia)
• Plan naselja na mapi (Mapquest)