Ulm

Ulm
*Ulm*
Ulm; Ulm
	Ulm
	Zastava Grb
Administrativni podaci
Država	Nemačka
Savezna država	Baden-Virtemberg
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
—	116.761
— gustina	983,66 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate	48° 24′ 00″ S; 9° 59′ 00″ I / 48.4° S; 9.98333° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	459–646 m
Površina	118,7 km2
	Ulm Ulm na karti Nemačke
	; Položaj grada u okrugu Stadtkreis
Ostali podaci
Gradonačelnik	Gunter Ciš (CDU)
Poštanski broj	89073–89081
Pozivni broj	0731, 07304, 07305,07346
Registarska oznaka	UL
Veb-sajt
	www.ulm.de

Ulm (nem. Ulm) grad je u nemačkoj saveznoj državi Baden-Virtemberg. Centar je istoimenog gradskog okruga i okruga Alb-Dunav. Posjeduje regionalnu šifru (AGS) 8421000. Ulm je poznat kao rodno mesto Alberta Ajnštajna, i po svojoj gotičkoj katedrali (nem. Ulmer Münster) koja ima najviši toranj u svetu visok 161,53 m.

Osnovan oko 850. godine, Ulm je bogat istorijom i tradicijom kao nekadašnji slobodni carski grad (nemački: freie Reichsstadt). Susedni grad Neu-Ulm u Bavarskoj bio je deo Ulma do 1810. godine.

Danas je Ulm ekonomsko središte zbog raznolikih industrija i sedište je Univerziteta u Ulmu. Na međunarodnom planu, grad je prvenstveno poznat po tome što ima crkvu sa najvišim zvonikom na svetu od 161,53 m (530,0 ft), gotsku katedralu (Ulm Minster, nemački: Ulmer Munster) i kao rodno mesto Alberta Ajnštajna.

Geografija uredi

Grad se nalazi na nadmorskoj visini od 459–646 m. Površina opštine iznosi 118,7 km². Kroz Ulm protiče reka Dunav. Sa druge strane reke se nalazi grad Novi Ulm (Neu-Ulm), znatno manji od Ulma, i ranije je bio deo njega (oko 50.000 stanovnika). Novi Ulm je deo Bavarske.

Osim Dunava na jugu, grad je okružen šumama i brdima koja se uzdižu na nadmorske visine preko 620 metara, od kojih su neki deo Švapske albe. Južno od Dunava, ravnice i brda konačno se završavaju na severnom obodu Alpa, koji su približno 100 km (62 mi) od Ulma i vidljivi su iz grada po vedrim danima.

Grad Ulm se nalazi u severnom delu severnoalpskog sliva Foreland, gde sliv dostiže švapsku Albu. Turritellenplatte of Ermingen („Erminger Turritellenplatte“) je poznato paleontološko nalazište burdigalijskog doba.

Stanovništvo uredi

U samom gradu je, prema popisu iz 2011. godine, živjelo 116.761 stanovnika. Prosječna gustina stanovništva iznosi 994 stanovnika/km².

Istorija uredi

Najstarije sledivo naselje na području Ulma započelo je u ranom neolitu, oko 5000. p. Naselja ovog doba identifikovana su u selima Egingen i Ler, danas gradskim okruzima. U samom gradskom području Ulma, najstariji nalaz potiče iz kasnog neolita. Najraniji pisani pomen Ulma datira se 22. jula 854. naše ere, kada je kralj Luj Nemac potpisao dokument u kraljevoj palati „Hulma“ u vojvodstvu Švapska.^[2] Fridrih Barbarosa je 1181. godine grad proglasio carskim gradom (nemački: Rajhsštat).

Ulm se prvi put spominje 854. godine, a Fridrih Barbarosa ga proglašava slobodnim carskim gradom 1181. U Ulmu je 1326. sklopljen sporazum po kome Fridrih I Habzburg upravlja Nemačkom, a Ludvig Bavarski postaje car Svetoga rimskoga carstva. Grad doživljava procvat u petnaesttom i šesnaestom veku, mahom zahvaljujući izvozu tekstila. Ovi vekovi takođe predstavljaju „zenit“ umetnosti u Ulmu, posebno za slikare i vajare. Tokom i nakon Tridesetogodišnjega rata grad je nazadovao.

Od 1803. više nema status „slobodnog carskoga grada“ i pripaja se Bavarskoj. Godine 1810. Ulm ulazi u sastav Kraljevstva Virtemberg. Napoleon je 1805. u velikoj bici kod Ulma pobedio i uništio celu austrijsku armiju.