Википедија

Univerzitet u Novom Sadu

Образовна институција

Univerzitet u Novom Sadu je državni univerzitet u Novom Sadu. Osnovan je 28. juna 1960, dok danas broji oko 50.000 studenata i 5.000 zaposlenih na 14 fakulteta i tri instituta smeštenih u četiri istorijska univerzitetska grada: Novom Sadu, Subotici, Zrenjaninu i Somboru. Spada u red kompletnih ili sveobuhvatnih univerziteta, koji su karakteristični po tome što pokrivaju skoro sve oblasti nauke i visokog obrazovanja.[1]

Univerzitet u Novom Sadu
lat. Universitas Studiorum Neoplantensis
Tipdržavni
Osnivanje28. jun 1960. god.; pre 63 godine (1960-06-28)
RektorDejan Madić
Akademsko osoblje3.863 (2022/23)
Administrativno
osoblje		1.269 (2022/23)
Broj studenata48.874 (2022/23)
LokacijaNovi Sad, Srbija
45° 14′ 51.459″ N 19° 51′ 14.666″ E / 45.24762750° S; 19.85407389° I / 45.24762750; 19.85407389
KampusUniverzitetski kampus u Novom Sadu
Veb-sajtwww.uns.ac.rs

Istorija uredi

Temelji visokog obrazovanja na prostoru današnje Autonomne Pokrajine Vojvodine i Republike Srbije u celini postavljeni su otprilike 1740. godine osnivanjem Visarionovog kolegijuma (lat. Collegium Vissariono-Pawlovicsianum Petrovaradinense) u Novom Sadu.[2][3] Među najznačajnijim pretečama današnjeg novosadskog univerziteta su „Norma”, škola osnovana 1778. u Somboru za obrazovanje srpskih učitelja, i „Preparandija”, škola osnovana 1812. u Sentandreji čije je sedište 1816. preseljeno u Sombor.[4] Značajnu ulogu u razvoju naučne misli od 19. veka imala je Matica srpska, najstarija kulturna i naučna institucija srpskog naroda osnovana 1826. u Pešti. Godine 1864. preseljena je u Novi Sad. Razvoju pravne nauke i pravnog obrazovanja na prostoru današnje Vojvodine posebno je doprineo Pravni fakultet u Subotici, osnovan 1920. godine.[5]

Godine 1960. Narodna skupština Republike Srbije donela je Zakon o osnivanju Univerziteta u Novom Sadu.[6] Ranije osnovani fakulteti povezani su u jedinstvenu novosadsku akademsku zajednicu.[7]

Organizacija uredi

Glavni članak: Univerzitetski kampus u Novom Sadu
 
Zgrada Rektorata Univerziteta u Novom Sadu

Univerzitet se nalazi u centralnom kampusu, površine 259,807 m2, na obali Dunava, u neposrednoj blizini Petrovaradinske tvrđave izgrađene u 18. veku i starog gradskog jezgra. Pored administrativne zgrade Univerziteta, u univerzitetskom kampusu nalaze se fakulteti, Studenski centar sa dva studentska doma i Zavod za zaštitu zdravlja studenata.

Od 14 fakulteta koji čine Univerzitet u Novom Sadu, 9 fakulteta ima sedište u Novom Sadu, od kojih je 7 smešteno u univerzitetskom parku: Filozofski, Poljoprivredni, Tehnološki, Pravni, Fakultet tehničkih nauka, Prirodno-matematički i Fakultet sporta i fizičkog vaspitanja, dok se Medicinski fakultet nalazi u krugu Kliničkog centra, a Akademija umetnosti na Petrovaradinskoj tvrđavi. Tri fakulteta imaju sedište u Subotici, jedan fakultet u Zrenjaninu i jedan u Somboru.

Na Univerzitetu u Novom Sadu je od 2016. sedište Zajednice državnih univerziteta Srbije, u čijem sastavu su svi univerziteti čiji je osnivač država, kao i sedište Doktorske škole matematike, koja na nacionalnom nivou povezuje vodeće matematičare sa više univerziteta u Srbiji. Značajnu ulogu ima i Centar za strategijske i napredne studije koji je osnovan 2016.

Fakulteti uredi

Br. Osnivanje Naziv Lokacija Grad
1. 1954. Filozofski fakulet Centralni kampus Novi Sad
2. 1954. Poljoprivedni fakultet Centralni kampus Novi Sad
3. 1959. Pravni fakultet Centralni kampus Novi Sad
4. 1959. Tehnološki fakultet Centralni kampus Novi Sad
5. 1960. Ekonomski fakultet Subotica, sa odeljenjima u Novom Sadu i Bujanovcu
6. 1960. Fakultet tehničkih nauka Centralni kampus Novi Sad
7. 1960. Medicinski fakultet Klinički centar Novi Sad
8. 1969. Prirodno-matematički fakultet Centralni kampus Novi Sad
9. 1974. Akademija umetnosti Petrovaradinska tvrđava Novi Sad
10. 1974. Građevinski fakultet Subotica
11. 1974. Tehnički fakultet Zrenjanin
12. 1974. Fakultet sporta i fizičkog vaspitanja Centralni kampus Novi Sad
13. 1993. Pedagoški fakultet Sombor
14. 2006. Učiteljski fakultet Subotica

Instituti uredi

U sastavu Univerziteta u Novom Sadu su i tri instituta.[8]

  • Institut za nizijsko šumarstvo i životnu sredinu (1958. godine)
  • Naučni institut za prehrambene tehnologije (2007. godine)
  • Institut Biosens - Istraživačko-razvojni institut za informacione tehnologije biosistema (2015. godine)

Organizacija i upravljanje uredi

Pored fakulteta, koji su u sastavu Univerziteta, strukturu unutrašnje organizacije Univerziteta čine:

  • Rektorat
  • Sekretarijat
  • Univerzitetski centar za interdisciplinarne i multidisciplinarne studije i istraživanja - UCIMSI
  • Centralna biblioteka
  • Centar za informacione tehnologije - CIT-UNS.

Specijalizovane studentske službe i servisi uredi

Studentima Univerziteta u Novom Sadu su na raspolaganju specijalizovane službe koje obezbeđuju zdravstvenu zaštitu, smeštaj i ishranu. Zdravstvene usluge pruža Zavod za zdravstvenu zaštitu studenata u okviru kojeg postoje specijalizovane ambulante, savetovališta i odeljenja laboratorijske dijagnostike. Smeštaj i ishranu obezbeđuje Studentski centar. Nivo usluga odgovara standardima koji su prihvaćeni u razvijenim evropskim državama.

Studije uredi

U okviru Univerziteta realizuje se oko 360 akreditovanih studijskih programa na nivou osnovnih, master, specijalističkih i doktorskih studija, čiji su nosioci fakulteti i Univerzitetski centar za interdisciplinarne i multidisciplinarne studije i istraživanja. Savremeni studijski programi prate razvoj nauke. Značajnu ulogu u permanentnom usavršavanju tih programa, sem fakulteta i centara, imaju i tri naučna instituta.[1]

Domovi uredi

Univerzitet u Novom Sadu takođe nudi i smeštaj za određeni broj studenata, a studentski domovi koji se nalaze u sklopu Univerziteta čine:

  • „Živojin Ćulum”
  • „Car Lazar”
  • „Nikola Tesla”
  • „Sajmište”
  • „23. oktobar”
  • „Feješ Klara”
  • „dr Zoran Đinđić”
  • „Slobodan Bajić”
  • „Veljko Vlahović”
  • „Mihajlo Predić”
  •  
    SD Živojin Ćulum
  •  
    SD Car Lazar
  •  
    SD Nikola Tesla
  •  
    SD 23. oktobar
  •  
    SD Slobodan Bajić
  •  
    SD Veljko Vlahović

Nauka uredi

Univerzitet u Novom Sadu ima razvijenu naučnu infrastrukturu i snažan inovativni potencijal. Na Univerzitetu je formirano oko 250 laboratorija. U okviru Univerziteta ima više akreditovanih centara izvrsnosti.

Biblioteke uredi

Centralna biblioteka i biblioteke fakulteta i instituta raspolažu bogatim knjižnim fondovima koji pokrivaju sve relevantne naučne oblasti i omogućuju pristup velikim elektronskim bazama podataka. Na osnovu posebnog sporazuma o saradnji, istraživačima, profesorima i studentima dostupna je i Biblioteka Matice srpske, najstarija nacionalna, naučna i kulturna institucija, osnovana 1826. godine, u kojoj se nalazi više od 3.000.000 publikacija.

Naučno-tehnološki park uredi

Poseban značaj za jačanje inovativnosti ima Naučno-tehnološki park Novi Sad, smešten u kampusu Univerziteta u Novom Sadu. Uz podršku Fakulteta tehničkih nauka i drugih članica Univerziteta, formirano je oko 200 start-up i spin-off kompanija, uglavnom u IT sektoru, koje zapošljavaju mlade inženjere sa Univerziteta u Novom Sadu. Neke od njih rade projekte za velike svetske kompanije i doprinele su tome da Novi Sad u međunarodnim okvirima postane poznat kao „softverska dolina”. Mnogi projektni timovi, kao i pojedinci sa Univerziteta, dobitnici su međunarodnih i nacionalnih priznanja za tehnološke inovacije ostvarene u okviru rada Univerziteta.[1]

Institut BioSens uredi

Institut BioSens osnovan je 2015. godine, a nastao je iz centra prvobitno osnovanog u okviru Fakulteta tehničkih nauka. U fokusu njegovih istraživanja je inovativna primena informaciono-komunikacionih tehnologija u poljoprivredi, sa ciljem da srpskom i svetskom poljoprivrednom tržištu ponudi vrhunska digitalna rešenja. Evropska unija proglasila je Institut za jednu od 30 naučnoistraživačkih institucija s najvećim potencijalom u Evropi u oblasti biotehnologija, a njegov projekat ANTARES je najbolje rangiran u Evropi u okviru programa Horizont 2020 u 2016. godini.[9]

Rektori uredi

Glavni članak: Spisak rektora Univerziteta u Novom Sadu
  • Prof. dr Lazar Stojković (mandatni period 1960—1963)
  • Prof. dr Toša Tišma (mandatni period 1963—1967)
  • Prof. dr Dragoljub Dimković (mandatni period 1967—1971)
  • Prof. dr Petar Drezgić (mandatni period 1971—1975)
  • Prof. dr Slavko Borojević (mandatni period 1975—1977)
  • Prof. dr Bogoljub Stanković (mandatni period 1977—1979)
  • Prof. dr Dušan Jakšić (mandatni period 1979—1983)
  • Prof. dr Zoran Stojanović (mandatni period 1983—1987)
  • Prof. dr Dragutin Zelenović (mandatni period 1987—1989)
  • Prof. dr Jevrem Janjić (mandatni period 1989—1991)
  • Prof. dr Dragoslav Herceg (mandatni period 1991—1996)
  • Prof. dr Olga Hadžić (mandatni period 1996—1998)
  • Prof. dr Svetolik Avramov (mandatni period 1998—2000)
  • Prof. dr Fuada Stanković (mandatni period 2001—2004)
  • Prof. dr Radmila Marinković-Nedučin (mandatni period 2004—2009)
  • Prof. dr Miroslav Vesković (mandatni period 2009—2014)
  • Prof. dr Dušan Nikolić (mandatni period 2015—2018)
  • Prof. dr Dejan Jakšić (mandatni period 2018—2021)
  • Prof. dr Dejan Madić (mandatni period 2021—2024)

Rezultati na takmičenjima uredi

Studenti Univerziteta u Novom Sadu postižu izuzetne rezultate u mnogim oblastima. Timovi Pravnog fakulteta godinama su među najboljima u Evropi. Godine 2009. osvojili su prvo mesto na takmičenju u simulaciji suđenja, koje je u Hagu, u Međunarodnom sudu pravde, organizovao Univerzitet u Lajdenu.

Studenti Fakulteta tehničkih nauka, koji nastavljaju tradiciju poznate Jugoslovenske škole robotike, godinama su među najboljima u Evropi. Ostvarili su veliki uspeh 2016. godine na EUROBOT takmičenju u Parizu osvajanjem trećeg mesta.[10]

Studenti Akademije umetnosti i Fakulteta sporta i fizičkog vaspitanja osvajaju brojne nagrade na nacionalnim i međunarodnim takmičenjima.

Akademsko kulturno-umetničko društvo Univerziteta u Novom Sadu „Sonja Marinković” poznato je po uspešnim nastupima na festivalima u zemlji i inostranstvu. Njegov orkestar harmonika je 2013. godine osvojio prvo mesto na svetskom takmičenju u Inzbruku (Austrija) i smatra se jednim od najboljih u Evropi.[11]

Međunarodna saradnja uredi

Univerzitet u Novom Sadu sarađuje sa institucijama koje pripadaju jedinstvenom naučnom i obrazovnom prostoru Evrope kao i drugim delovima sveta. Saradnja je zasnovana na brojnim bilateralnim i multilateralnim sporazumima.[12]

Vidi još uredi

Reference uredi

  1. ^ a b v „Univerzitet u Novom Sadu”. Zvaničan veb sajt. Pristupljeno 6. 11. 2017. 
  2. ^ "Svedodžba ‘sodalsa Teodora Nešiča’ iz 1743", Marko Protić u: Glasnik Istoriskog društva u Novom Sadu, 1936, knj. IX, sv. 1 i 2. pp. 94.
  3. ^ Prisutnost transcendencije, Bogoljub Šijaković, Službeni glasnik Beograd, (2013). pp. 230-232
  4. ^ „Istorijat Pedagoškog fakulteta u Somboru”. Sombor. Pristupljeno 3. 11. 2017. 
  5. ^ "Vekovna tradicija" u: 40 godina Univerziteta u Novom Sadu (2960—2000), Univerzitet u Novom Sadu, Novi Sad, (2000). pp. 9.
  6. ^ "Zakon o osnivanju Univerziteta u Novom Sadu" u: Službeni glasnik NR Srbije, 1960, br. 29
  7. ^ "Osnivanje i razvoj Univerziteta" u: 40 godina Univerziteta u Novom Sadu (2960—2000), Univerzitet u Novom Sadu Novi Sad, (2000). pp. 11.
  8. ^ Instituti Arhivirano na sajtu Wayback Machine (7. novembar 2017) uns.ac.rs
  9. ^ „BioSense institut”. Zvaničan veb sajt. Arhivirano iz originala 13. 11. 2017. g. Pristupljeno 12. 11. 2017. 
  10. ^ „Rezultati takmičenja EUROBOT”. Eurobot - International Students Robotic Contest. Arhivirano iz originala 13. 11. 2017. g. Pristupljeno 12. 11. 2017. 
  11. ^ „Nagrade Akademskog kulturno-umetničkog društva Sonja Marinković”. Akademsko kulturno-umetničko društvo Univeziteta u Novom Sadu "Sonja Marinković". Arhivirano iz originala 12. 11. 2017. g. Pristupljeno 12. 11. 2017. 
  12. ^ „Strategija internacionalizacije Univerziteta u Novom Sadu”. Univerzitet u Novom Sadu. Pristupljeno 12. 11. 2017. 

Spoljašnje veze uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Универзитет_у_Новом_Саду&oldid=27369978”