Univerzitet u Prištini (Kosovska Mitrovica)
Univerzitet u Prištini je državni univerzitet u Prištini, sa privremenim sedištem u Kosovskoj Mitrovici. Predstavlja jedinu instituciju visokog obrazovanja na Kosovu i Metohiji koja radi u sistemu Srbije. Nastao je posle raspuštanja prvobitnog Univerziteta u Prištini, nakon rata na Kosovu i Metohiji. Uprkos zvaničnom nazivu,[2] poznat je kao Univerzitet u Kosovskoj Mitrovici nakon privremenog preseljenja 2001.[3]
.svg){kind=logo} | |
| lat. Universitas Studiorum Prishtiniensis | |
| Tip | državni |
|---|---|
| Osnivanje | 1999. god. (defakto) 18. novembar 1969. god. (zvanično) |
| Rektor | Zdravko Vitošević |
| Akademsko osoblje | 690 (2020/21)[1] |
| Administrativno osoblje | 357 (2020/21)[1] |
| Broj studenata | 9.314 (2020/21)[1] |
| Lokacija | Kosovska Mitrovica, Srbija 44° 49′ 06″ S; 20° 27′ 27″ I / 44.818441° S; 20.457422° I |
| Veb-sajt | www |
Istorijat uredi
Razvoj višeg i visokog obrazovanja na Kosovu i Metohiji počinje osnivanjem prve Više pedagoške škole u Prištini, školske 1958/59. godine. Prvi fakultet koji je počeo sa radom bio je Filozofski — osnovan školske 1960/61. godine, iz kojeg su 20 godina kasnije nastala dva fakulteta — Filozofski i Prirodno-matematički, da bi se 1989. godine Filozofski razgranao na Filozofski i Filološki. Pravno-ekonomski fakultet osnovan je 1961/62. godine i iz njega se takođe razvijaju dva fakulteta — Pravni i Ekonomski. Tehnički fakultet u Prištini počeo je sa radom školske 1965/66. godine. U cilju stvaranja uslova za bolju zdravstvenu zaštitu i unapređenje naučno-istraživačkog rada 1969. godine osnovan je i Medicinski fakultet. Navedeni fakulteti bili su u sastavu Univerziteta u Beogradu sve do 1970. godine i na njima se nastava odvijala na srpskom jeziku.
Univerzitet u Prištini osnovan je Zakonom o osnivanju Univerziteta u Prištini 18. novembra 1969. godine. U sastav Univerziteta u Prištini ušli su fakulteti sa sedištem u Prištini, a kasnije i ostali fakulteti, kao i sedam viših škola. Univerzitet u Prištini je u skladu sa Zakonom o osnivanju ove ustanove organizovao nastavni proces na srpskom i albanskom jeziku.[4][5]
Nakon donošenja Zakona o univerzitetu 1992. godine. Univerzitet u Prištini je u svom sastavu imao četrnaest fakulteta, od kojih dvanaest sa sedištem u Prištini: Ekonomski, Medicinski, Pravni, Prirodno-matematički, Poljoprivredni, Filozofski, Filološki, Fakultet za fizičku kulturu, Fakultet umetnosti, Građevinsko-arhitektonski, Elektrotehnički i Mašinski fakultet; jedan sa sedištem u Kosovskoj Mitrovici — Rudarsko-metalurški i jedan sa sedištem u Prizrenu — Učiteljski fakultet. Na svim fakultetima usaglašavaju se novi nastavni planovi sa istorodnim fakultetima u Republici. Stvaranjem odgovarajućih uslova za prijem studenata na osnovne, specijalističke i magistarske studije, uz kontinuirani prijem nastavnog kadra, Univerzitet u Prištini postao je jedan od najotvorenijih univerziteta u Srbiji. Pored obrazovne i naučne delatnosti, Univerzitet je obavljao i izdavačku delatnost.
Univerzitet u Prištini, u skladu sa Zakonom o osnivanju ove ustanove, organizovao je i izvodio nastavu na srpskom i albanskom jeziku. Nastava na albanskom jeziku, od školske 1991/92. godine, samoinicijativno se izdvaja i dolazi do formiranja paralelnog obrazovnog sistema Republike Kosovo. Fakulteti Univerziteta u Prištini nastave na srpskom jeziku, nastavljaju da obavljaju nastavnu i obrazovnu delatnost u okviru jedinstvenog obrazovnog sistema Republike Srbije.
Nakon dogovora, postignutog 1. septembra 1996. godine, potpisan je Sporazum o obrazovanju, na osnovu kojeg je formirana Komisija 3+3, koja je 1998. godine pripremila dogovorene mere za njegovu primenu. Albanski nastavnici, saradnici i studenti tada pristaju da se vrate u okvir obrazovnog sistema Republike Srbije, ali dolazi do potpunog odvajanja univerzitetskih objekata: fakulteti, studentski domovi, menza, biblioteka, odnosno do fizičkog odvajanja nastavnika, saradnika i studenata srpske i albanske nacionalnosti. Raspodelom Komisije 3+3 Albancima je pripalo 60% univerzitetskog prostora, Srbima 35% i Turcima 5%.
Uspešni rad i razvoj Univerziteta u Prištini, u okviru opšteprihvaćenih univerzitetskih normi, 1999. godine omelo je NATO bombardovanje Jugoslavije. Tokom bombardovanja, oko 1.500 nastavnika, saradnika u nastavi i nenastavnog osoblja na Univerzitetu u Prištini, zajedno sa oko 17.000 studenata, koji su nastavu slušali na srpskom jeziku, proterano je sa fakulteta, uzurpirana im je imovina i nikada im nije omogućen povratak.[6][7]
Posle progona iz Prištine, Univerzitet u Prištini je po odluci države Srbije privremeno izmešten u Kruševac, sa još nekoliko fakulteta, dok su pojedini fakulteti svoju delatnost obavljali u: Kosovskoj Mitrovici, Leposaviću, Vranju, Blacu, Varvarinu. Odlukom Vlade Republike Srbije krajem 2001. godine Univerzitet u Prištini prelazi u Kosovsku Mitrovicu koja je određena kao privremeno sedište Univerziteta. Postepeno i postupno svi fakulteti koji su bili u sastavu Univerziteta vraćaju se na prostor Kosova i Metohije.[8]
U razdoblju od 2001. godine do danas, razvoj Univerziteta je išao u dva pravca. Prvi je, konsolidacija i stvaranje osnovnih uslova za rad: očuvanje studenata i nastavnika, obezbeđenje neohodnog nastavnog kadra sa strane, uspostavljanje redovnosti u držanju nastave i ispita, izgradnja infrastrukturnih kapaciteta (zgrada fakulteta, laboratorija, nastavnih baza, studentskih domova i sl) i tehničko opremanje zgrada (računari, nastavna sredstva, laboratorijska oprema, biblioteke, različite instalacije i sl). Drugi, pravac išao je ka redefinisanju studijskih programa i njihovoj akreditaciji, akreditaciji fakulteta i Univerziteta, što je okončano tokom 2009. godine. Oba ova procesa su dovela do institucionalnog konsolidovanja i jačanja Univerziteta, kao i njegovog učvršćivanja u sistemu visokog obrazovanja u Srbiji.
Organizacija uredi
Akademska godina traje od 1. oktobra do 30. septembra. Organizovana je u dva semestra, sa 30 sedmica nastave godišnje. U okviru Univerziteta u Prištini postoji 10 fakulteta, od kojih se šest nalazi u Kosovskoj Mitrovici, dva u Leposaviću i po jedan u Zvečanu i Lešku.
| Fakultet | Lokacija | Akademsko osoblje | Studenti |
|---|---|---|---|
| Ekonomski fakultet | Kosovska Mitrovica | N/D | N/D |
| Medicinski fakultet | Kosovska Mitrovica | N/D | 1.030 |
| Poljoprivredni fakultet | Lešak | N/D | N/D |
| Pravni fakultet | Kosovska Mitrovica | N/D | N/D |
| Prirodno-matematički fakultet | Kosovska Mitrovica | N/D | N/D |
| Fakultet za sport i fizičko vaspitanje | Leposavić | N/D | N/D |
| Fakultet tehničkih nauka | Kosovska Mitrovica | N/D | 1.500 |
| Fakultet umetnosti | Zvečan | N/D | N/D |
| Učiteljski fakultet | Leposavić | N/D | N/D |
| Filozofski fakultet | Kosovska Mitrovica | N/D | 1.350 |
| Ukupno | 730 | 9.314 | |
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ a b v „Univerzitet danas”. pr.ac.rs. Pristupljeno 19. 12. 2021.
- ^ „Član 4. Naziv i sedište Univerziteta” [Section 5. Name and location of University]. Statut Univerziteta u Prištini [The Charter of the University of Pristina] (PDF) (na jeziku: srpski). 15. 9. 2004. Pristupljeno 20. 3. 2012.[mrtva veza]
- ^ Schusch, Klaus (2008). „Science and Technology in Kosovo/UNMIK” (PDF). INFORMATION OFFICE OF THE STEERING PLATFORM ON RESEARCH FOR THE WESTERN BALKAN COUNTRIES. Arhivirano iz originala (PDF) 2016-02-03. g. Pristupljeno 20. 3. 2012.
- ^ Speech of the Rector of the University of Priština published at the University's website Arhivirano 2007-10-12 na sajtu Wayback Machine, rektorat.ftnkm.info, text from 1967.
- ^ Đurić, Slađana (2000). „Izmesteni univerzitet”. Republika magazine, No. 240-241.
- ^ Seobe akademaca (29. 4. 2003). „Seobe akademaca”. NIN 2731.
- ^ http://prijemni.infostud.com/ecms/viewarticle.php?id=9431&ml Arhivirano 2011-10-01 na sajtu Wayback Machine Politika, 28 August 2007
- ^ „Official webpage”. University of Priština (University of Priština (Serbian)). Arhivirano iz originala 7. 5. 2010. g. Pristupljeno 14. 4. 2008.
