Filip Hristić
Filip Hristić (Beograd, 15/27. mart 1819 — Menton, Francuska, 29. januar/11. februar 1905) bio je srpski političar i diplomata. Hristić je bio kneževski predstavnik tj. predsednik 17. vlade Srbije, ministar inostranih dela, ministar prosvete, guverner Narodne banke, stalni ambasador Srbije u Carigradu, Beču, Berlinu i Londonu, počasni član Srpske kraljevske akademije.
| Filip Hristić | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||
| Lični podaci | |||||||||||||
| Datum rođenja | 27. mart 1819. | ||||||||||||
| Mesto rođenja | Beograd, Kneževina Srbija | ||||||||||||
| Datum smrti | 11. februar 1905. (85 god.) | ||||||||||||
| Mesto smrti | Menton, Francuska | ||||||||||||
| Profesija | doktor pravnih nauka | ||||||||||||
| Porodica | |||||||||||||
| Supružnik | Danica Hristić, rođ. Hadži-Toma | ||||||||||||
| |||||||||||||
Porodica, detinjstvo i mladost uredi
Filip Hristić sin je Karađorđevog bimbaše Hriste Đorđevića rodom iz Samokova, rodonačelnika Hristića. Hristin brat je bimbaša Veličko Đorđević, rodonačelnik beogradske porodice Veličković. Pošto je rano ostao bez oca, odrastao je u siromaštvu. Bio je poznat pre odlaska na studije u Beč, kao sin Katarine siromašne udove trgovačke
Filip Hristić je bio usvojenik, odnosno živeo je i školovao se kod srpskog mitropolita Melentija Pavlovića, koji je, inače bio brat od strica gospodara Tome Vučića Perišića. Školovanje je nastavio kao družbenik „mladih begova“, sinova kneza Miloša Obrenovića, Milana i Mihaila. Pohađao je gimnaziju u Kragujevcu, pre njenog preseljenja u Beograd. U Beogradu je završio Licej 1836, da bi školovanje nastavio kao državni pitomac u inostranstvu u Beču i Parizu, gde je na Sorboni doktorirao pravo. Spada u red prvih "Parizlija" mladih srpskih intelektualaca, koji su se školovali u inostranstvu. Njega i Dimitrija Crnobarca je 1840. godine kao najsposobnije i najblagonadeždnije studente prava[1] iz Beča odveo u Francusku, Jovan Marinović sekretar knežev.
Filip Hristić se oženio Danicom Hadži-Toma kćerkom beogradskog veletrgovca i milionera Hadži-Tome (Opulosa), poreklom Grka, rodonačelnika politički uticajne porodice Hadži-Toma (Hadži-Tomić, Hadži-Tomini) i Jelene, kćerke Hadži-Brzaka. Pašenozi Filipa Hristića bili su Jovan Ristić, jedini namesnik i kneževskog i kraljevskog dostojanstva u istoriji Srbije, predsednik ministarskog saveta, ministar inostranih poslova, Radivoje Milojković, ministar unutrašnjih poslova i general Antonije M. Bogićević, ministar vojni, unuk jadranskog vojvode Antonija Bogićevića i blizak rođak Obrenovića, ujak u drugom kolenu kralja Milana.
Državna služba uredi
U državnoj upravi se, pri kraju vladavine Aleksandra Karađorđevića, zaposlio kao komesar Dunavske komisije.[2] Postao je i član Saveta. Po povratku Miloša Obrenovića na vlast, postao je njegov lični sekretar (1858—1860).
Pod knezom Mihailom je predsednik vlade i ministar inostranih dela od 27. oktobra 1860. do 9. decembra 1861. godine. Bio je to pokušaj izmirenja stranaka. U vreme Hristićeve vlade doneti su osnovni zakoni Mihailove vladavine, a na Preobraženskoj skupštini. Krajem 1861. knez Mihailo se odlučuje za konzervativnu politiku i zamenjuje Hristićevu vladu Garašaninovom, a Hristić je vraćen u Savet.
Posle turskog bombardovanja gradova 1862. godine poslat je, zajedno sa knjeginjom Julijom, u misiju u London da objasni politički položaj Srbije i srpske zahteve. Poslanik je Srbije u Carigradu od 1871. godine do 1873. godine. Ministar prosvete je u Marinovićevoj vladi od 22. oktobra 1873. do 25. novembra 1874. godine. Posle prvog srpsko-turskog rata 1877. godine je delegat Srbije za zaključenje mira. Poslanik je Srbije u Carigradu, Beču i Londonu od 1878. do 1883. godine. Guverner je Narodne banke Kraljevine Srbije[3] od 1885. do 1890. godine. Ukazom kralja Aleksandra Obrenovića marta 1903. godine postaje doživotni senator[4] Kraljevine Srbije.
Redovan je član Društva srpske slovesnosti od januara 1846. godine. Član je Srpskog učenog društva od 29. jula 1864. godine. Počasni je član Srpske kraljevske akademije od 10. februara 1892. godine. Ostalo je upamćeno da on kao srpski diplomata, u svoje vreme, prvi u Beogradu počeo nositi cilindar pepeljave boje na glavi.[5]
Sin Filipa Hristića Milan Hristić bio je sekretar poslanstva Kraljevine Srbije u Carigradu, a praunuk je Jovan Hristić, generalni konzul. Milan Hristić je u prvom braku sa Artemizom Joanides, Grkinjom iz Carigrada imao troje dece. U drugom braku oženio se poljskom plemkinjom Dobjeckom, i živeo je i umro u zamku Cianovice pored Krakova.[6]
Bivša snaha Filipa Hristića Artemiza Hristić, rođ. Joanides, majka je vanbračnog sina kralja Milana Obrenovića, Đorđa, koji je bio usvojenik grofa Zičija[7]. Đorđe je u jednom trenutku, nakon smrti njegovog brata po ocu kralja Aleksandra Obrenovića pokazao pretenzije na srpski presto.
Reference uredi
- ^ "Srpski narod", 12. maj 1943.
- ^ Slobodan Jovanović: "Ustavobranitelji i njihova vlada (1838-1858)", Beograd 1912.
- ^ "Nedelja", Beograd 28. juna 1909.
- ^ "Male novine", Beograd 25. mart 1903.
- ^ "Beogradske opštinske novine", Beograd 1. decembar 1936.
- ^ "Vreme", beograd 21. maj 1931.
- ^ Vid. Izveštaj o dvoboju u Požunu, Novi pokret, 15. maj 1906. pp. 1.
Vidi još uredi
Literatura uredi
- Paunović Štermenski, Jelena (2013). Filip Hristić — diplomata i političar (1819—1905). Beograd: Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu.
- Stokes, Gale (1990). Politics as Development: The Emergence of Political Parties in Nineteenth Century Serbia. Duke University Press.
Spoljašnje veze uredi
- Biografija na sajtu SANU
- Biografija Filipa Hristića(jezik: srpski) i na engleskom(jezik: engleski)
- Aleksandar Bačko: Stare beogradske porodice - Hristić
- Čovek koji je stvarao istoriju („Večernje novosti”, 6. jun 2017)
- Vaspitanje nove srpske elite („Večernje novosti”, 7. jun 2017)
