Hanija (okrug)
Prefektura Xanija (grč. Περιφερειακή ενότητα Χανίων) je okrug u periferiji Krit i na istoimenom ostrvu Krit, u južnoj Grčkoj. Ovu oblast često u svakodnevnom govoru zazivaju i „Zapadnim Kritom“. Upravno središte okruga je istoimeni grad Hanija.
| Okrug Xanija Περιφερειακή ενότητα Χανίων | |
|---|---|
 | |
| Država |  Grčka |
| Periferija | Krit |
| Admin. centar | Hanija |
| Površina | 2.376 km2 |
| Stanovništvo | 2005. |
| — broj st. | 156.371 |
| — gustina st. | 65,81 st./km2 |
| — ISO 3166-2 | GR-94 |
| Poštanski broj | 73x xx, 740 55 |
| Registarske tablice | ΧΝ |
| Oblasna oznaka | 282x0, 28310 |
| Broj opština | 7 |
| Zvanični veb-sajt | |
Okrug Xanija je uspostavljen 2011. godine na mestu nekadašnje prefekture, koja je imala isti naziv, obuhvat i granice.
Prirodne odlike uredi
Okrug Hanija je sa zapada, juga i severa okružena morem, dok se sa istoka graniči se sa okrugom Retimno.
Najseverniji deo okruga je poluostrvski, gde postoje tri poluostrva: Akrotiri, Rodopos i Korikos. Između njih se nalaze dva zaliva, Hanijski i Kisamoski zaliv. Središnji deo okruga je pitomiji i pogodniji za poljoprivredu, dok su središnji i južni deo izrazito planinski (planina Lefka) i nepovoljniji za život. Okrugu pripada i malo ostrvo Gavdos, koje je najjužnija tačka Evrope.
U području okruga Hanija preovlađuje izrazita sredozemna klima, koja jedino na višim područjima dobija oštrije, planinske crte.
Istorija uredi
U okviru područja okruga Hanija nalazi se niz praistorijskih i antičkih arheoloških lokaliteta, od kojih su najznačajniji oni iz vremena Minojske civilizacije. U 1. veku p. n. e. ostrvo pokoravaju Rimljani, koje u 4. veku nasleđuju Vizantijci. Vizantijska vladavina ostrvom i područjem današnjeg okruga obeležena je čestim napadima sa mora: prvo Vandala, zatim Slovena i na kraju Saracena. 1212. godine ostrvo osvaja Mletačka republika, koja će njime vladati do 1669. godine. Hanija postaje jedno od uporišta Mletaka na ostrvu, pa se tu razvija renesansna kultura. U osmanskim rukama celo ostrvo ostaje do 1898. godine, pri čemu je uticaj turske vlasti bio veoma veliki na život stanovništva. 1898. godine Krit dobija široku autonomiju pod posredstvom Grčke, da joj se konačno prisajedinio 1913. godine. 1898. godine ostrvo je podeljeno na četiri celine, što začetak današnjih okruga.
Stanovništvo uredi
Po poslednjim procenama iz 2005. godine okrug Hanija je imao preko 150.000 stanovnika, od čega oko 40% živi u sedištu okruga, gradu Haniji.
Etnički sastav: Glavno stanovništvo okruga su Grci, od kojih mnogi vode poreklo od izbeglica iz Male Azije. Poslednjih decenija javljaju se i nekadašnji turisti kao novi stanovnici.
Gustina naseljenosti je oko 65 st./km², što je nešto manje od proseka Grčke (oko 80 st./km²). Ravničarski deo oko grada Hanije je mnogo bolje naseljen nego planinska oblast na jugu.
Upravna podela i naselja uredi
Okrug Hanija se deli na 7 opština:
Hanija je sedište okruga i jedino veće naselje (> 10.000 st.) u okrugu.
Privreda uredi
Tradicionalne privredne delatnosti u datom području Krita su pomorstvo i ribarstvo u priobalju i poljoprivreda u zaleđu (posebno gajenje maslina). Poslednjih decenija turizam je glavna privredna grana, a zahvaljujući njemu važne su i trgovina i usluge.
